Министерството за транспорт на САД ги советува патниците на летовите до меѓународните аеродроми Хило и Елисон Онизука Кона на Хаваи да проверат со нивните превозници пред проверување на статусот на вулканската ерупција во Мауна Лоа.
Мауна Лоа е најголемиот активен вулкан во светот и ова е негова прва ерупција по речиси четири децении, пишува CNN.
Американската федерална управа за авијација соопшти дека внимателно ја следи вулканската ерупција и дека ќе издаде предупредувања откако ќе се утврди големината на облакот од пепел.
Облаците од вулканска пепел се сериозна закана за авијацијата, бидејќи ја намалуваат видливоста, ја оштетуваат опремата и на крајот предизвикуваат дефект на млазниот мотор.
Авионските средби со вулканска пепел може да се случат бидејќи облаците од пепел тешко се разликуваат од обичните облаци, визуелно и на радар, истакнуваат од Американскиот геолошки институт.
Облаците од пепел исто така можат да патуваат на големи растојанија од нивниот извор.
Во 2010 година, вулканска ерупција на Исланд исфрли огромен облак од пепел преку Атлантикот, предизвикувајќи огромни прекини на воздушниот сообраќај низ Западна Европа.
По оваа криза, меѓународните регулаторни тела за воздухопловство воведоа нови упатства за управување со ризик за безбедноста на летот и вулканската пепел.
UPDATE: View from Saddle Road of lava from Mauna Loa volcano eruption as of 1:30 am — Hawaii County Civil Defense working to confirm if any lava has flowed outside the summit caldera (pics: @KITV4 viewer AJ Taaca) pic.twitter.com/dN5reiq4PW
— Tom George (@TheTomGeorge) November 28, 2022
Што се случува кога авион ќе наиде на облаци од пепел?
Како одговор на исландската криза, европскиот производител на авиони Ербас во своите оперативни упатства наведе дека во секој случај треба да се избегнува летање низ облакот од пепел.
Ербас рече дека искуството покажало дека може да дојде до скапо оштетување на површините на авионот, шофершајбната и погонските уреди, додека вентилацијата, хидрауличните, електронските и системите за податоци за летот исто така може да бидат контаминирани.
Вшмукувањето на вулканската пепел во моторите е критично и може да предизвика сериозно влошување на перформансите на моторот поради ерозија на подвижните делови и делумно или целосно блокирање на инјекторите за гориво.
Вулканската пепел содржи честички чија точка на топење е под внатрешната температура на моторот.
За време на летот, овие честички веднаш ќе се стопат ако поминат низ моторот.
Минувајќи низ турбината, стопените материјали брзо се ладат, се лепат за лопатките на турбината и го попречуваат протокот на гасовите од согорувањето под висок притисок.
Во најлош случај, ова нарушување на протокот може да го убие моторот, според производителот.
Може ли да се откријат тие облаци од пепел?
Секоја година, милиони патници летаат над вулкански активни региони како што се Исланд и Северниот Пацифик.
Се проценува дека има околу 1350 потенцијално активни вулкани во светот, од кои 161 се во Соединетите Американски Држави и нивните територии.
Бидејќи метеоролошкиот радар не е ефикасен за откривање облаци од вулканска пепел, пилотите се потпираат на прогнозите за вулкански ерупции долж нивните летови.
Постојат девет советодавни центри за вулканска пепел (VAAC) ширум светот формирани од меѓународни организации за да обезбедат стручни совети до националните метеоролошки агенции за локацијата и очекуваното движење на облаците од вулканска пепел.
Имало ли смртни случаи?
Не. Но, неколку авиони летале во облаците од пепел во текот на годините, што резултираше со неколку речиси фатални инциденти.
Во април 1982 година, летот 009 на Бритиш Ервејс на пат за Окленд од Лондон налета на облак од прашина и пепел исфрлен од ерупцијата на планината Галунггунг на индонезискиот остров Јава, што резултираше со откажување на сите четири мотори.
За среќа, пилотите успеале да го извадат Боинг 747-200 од облакот пепел и да рестартираат три мотори, што било доволно за безбедно слетување во Џакарта.
Во тоа време, тоа беше најдолгата воздушна навигација без мотор во авион, освен едрилица.
Настанот остана запаметен и по најавата на крајно мирниот капетан на авионот, Ерик Муди, кој им порача на патниците:
„Дами и господа, ова е капетанот. Имаме мал проблем. Сите четири мотори се исклучени. Ние правиме се за да ги вратиме во функција. Верувам дека не сте во премногу проблеми“.
Авионот полетал во облак со нормален изглед, кој се покажал дека е облак од пепел
Во декември 1989 година, летот 867 на KLM на пат кон Енкориџ, Алјаска од Амстердам налета на облак со нормален изглед, кој се покажа дека е облак од вулканска пепел – резултат на ерупцијата на планината Редаут, вулкан на Алеутските острови.
Пилотите ја зголемија моќноста на моторот во обид да излезат од облакот, но сите четири мотори на Боинг 747-400 набрзо откажале, како и електричниот систем.
За среќа, екипажот на крајот успеа да рестартира два мотори, овозможувајќи му на патничкиот авион безбедно да слета во Енкориџ, и покрај големото оштетување на шофершајбната, внатрешните системи на авионот, авиониката и електрониката.