Француската влада за малку преживеа два предлога за недоверба донесени поради нејзината контроверзна пензиска реформа.
Првото барање, поднесено од малата конзервативна партија Лиот, доби 278 гласа, а за гласање недоверба беа потребни најмалку 287.
Фактот дека недостигаа девет гласа значи дека меѓу конзервативните републиканци сигурно имало повеќе неистомисленици отколку што се претпоставуваше – затоа што Владата направи отстапки во вредност од милијарди за нив.
Втората иницијатива ја поднесе десничарскиот Национален сојуз, но за неа гласаа само 94 пратеници.
По неуспехот на тие две гласања, пензиската реформа се смета за прифатена. Сега ќе биде проследен до Уставниот совет, а доколку го потврди ќе стапи на сила.
Протести низ целата земја
И синоќа во повеќе француски градови избија насилни протести. Најмалку 142 лица се уапсени во Париз, а 11 полицајци се повредени, јавуваат француските медиуми повикувајќи се на полициски извори.
Спонтани демонстрации имаше и во други градови, во Сент Етјен, Стразбур, Амиен, Кан и Тулуз.
Минатата недела, премиерката Елизабет Борн употреби процедурален трик за да ги протурка контроверзните планови на претседателот Емануел Макрон за зголемување на старосната граница за пензионирање.
Таа се повика на членот 49.3 од францускиот устав, кој предвидува дека закон може да се усвои без одобрение од парламентот, под услов владата последователно да преживее гласање за недоверба.
Опозицијата тогаш веднаш објави гласање за недоверба, но тоа е тешка процедура – од 1962 година наваму никој во Франција не успеал во тоа.
Владата може да се повика на тој член од уставот кога станува збор за буџетските прашања, како што е сега случајот со пензиската реформа.
Покрај тоа, таа може да ја користи оваа алатка само еднаш во парламентарната година.
Опозицијата најавува жалба до Уставниот суд
Тој потег на власта предизвика огромни критики кај опозицијата.
„Владата веќе нема никаков легитимитет, премиерот мора да поднесе оставка“, изјави лидерката на левичарските популисти, Матилда Пано.
„Макрон не може да се преправа дека ништо не се случило“, рече Марин Ле Пен од Пенкалото на Националната алијанса, „најмал минимум би било да се отстрани (премиерот) Борн“.
Левичарските и десничарските националисти сега бараат Уставниот суд да донесе одлука за ова прашање по итна постапка.
Пред тоа, самата премиерка ја бранеше реформата во парламентот и истовремено ја нападна опозицијата дека со голем број амандмани ја оневозможува дискусијата.
Не, рече таа, членот 49.3 го воведе генералот Де Гол, а не некој диктатор.
„Ако сакате да ја соборите владата, сега е вашата шанса“, налутено рекла Елизабет Борн.
Борн може да биде отпуштен
Сепак, политичката иднина на премиерот е неизвесна.
Претседателот Макрон веројатно ќе се впушти во некаков симболичен нов почеток, веројатно преку реконструкција на владата.
Со денови се шпекулира за иднината на премиерот, чија потрага по компромис, како што постојано се истакнува во Франција, на крајот неславно пропадна.
Ситуацијата дополнително се комплицира, бидејќи Борн е само втората жена премиер во Франција.
Нејзината претходничка, Едит Кресон, беше на функцијата само единаесет месеци во 1990-тите.
Да се собореше Борн сега ќе го собореше тој неславен рекорд, односно пократко ќе беше на чело на владата.
Макрон, кој се претставува како поборник за еднаквост, треба да се обиде да го избегне ова.
Се шпекулира дека Борн ќе остане на премиерската функција барем до почетокот на април.
Макрон – со ветрот во лицето
Но, и со нови лица во кабинетот, Макрон ќе мора да се запраша како и што понатаму.
Пензиската реформа предизвика фрустрација кај стотици илјади Французи, што се манифестираше со спонтани, а понекогаш и насилни протести во последните денови.
Синдикатите сакаат да продолжат со мобилизација на луѓето – за четврток веќе се најавени нови штрајкови и протести.
Набљудувачите очекуваат дека претседателот ќе се соочи со уште поголем отпор во спроведувањето на реформските проекти.
Реформата на пензискиот систем предвидува, пред се, постепено зголемување на старосната граница за пензионирање на 64 години до 2030 година. Во моментов границата е 62 години.
Всушност, пензионирањето во просек започнува подоцна: оние кои не придонеле доволно долго за да добијат целосна пензија работат подолго.
Само на 67 години се добива пензија без одбивка, без разлика колку време е исплатена.
Владата сака да го задржи, дури и ако бројот на години за плаќање потребни за целосна пензија се зголеми побрзо.
Таа сака и да ја зголеми месечната минимална пензија на околу 1.200 евра.
Целта на сите овие реформи е да се затне очекуваната дупка во пензискиот фонд.