Американските претставници и разузнавачите се загрижени поради големото проширување на влијанието на руската паравоена група Вагнер во земји надвор од Украина, вклучително и Србија.
Според информациите до кои дојде Политико, шефот на Вагнер, Евгениј Пригожин, во декември минатата година испратил членови на оваа платеничка група во Белград, се со цел да се бори против антирускиот наратив.
Податоците што ги објави „Политико“ се резултат на истрагата на американски официјални лица и разузнавачи кои со месеци собирале податоци за операциите на Вагнер надвор од Русија.
Испраќањето што го доби Политико содржело детален опис на движењата и активностите на Вагнер на терен во Централноафриканската Република и Србија.
Било анализирано до кој степен групата претставува закана за локалните сили и официјални лица.
Катрина Докси, помошник директор и соработник за транснационални закани на американското разузнавање, наведува дека Србија е избрана од три причини.
„Тие сакаат да имаат влијание во земјите со слабо владеење, постојани безбедносни предизвици и оние кои се збогатени со природни ресурси. Нивна задача е и да се договорат за безбедносни договори, или да ги олеснат идните дипломатски односи со тие земји“, рече Докси.
Зголемено присуство во Србија од декември
Во едно од депешите се наведува и точното време на почетокот на нивната засилена работа.
Имено, според тврдењата на Политико, Вагнер во декември позиционирал луѓе во Белград.
„Оттогаш е започната операција за спротивставување на активностите на елементите на руската дијаспора во Србија против режимот на Путин“, се наведува во еден од документите.
Според Политико, особено е интересно што Вагнер доаѓа во Србија во време кога тензиите продолжуваат да растат на Косово.
„Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, нареди неодамна да се зголеми борбената готовност на српската армија. Ситуацијата во Косово се влоши од ноември кога властите објавија дека етничките Срби ќе мора да ги предадат своите регистарски таблички издадени од српските власти. Токму во тој момент Вагнер дојде во Србија“, наведува Политико.
Како работи Вагнер во странство?
Инаку, како што се наведува во документите, главната цел на ваквите операции надвор од Русија е „кратење“ на договорите и нарушување на односите на тие земји со САД.
Анонимен функционер изјавил за Политико дека САД се многу загрижени за активностите на групата Вагнер во суверени држави.
„Американската влада е загрижена за степенот до кој Вагнер се меша во внатрешната политика на суверените земји, кршејќи ги човековите права и крадејќи ги нивните минерални ресурси. Постојат значајни докази дека строгите тактики на Вагнер против тероризмот на места како Мали ја влошуваат ситуацијата со тоа што создаваат повеќе можности за експлоатација на екстремистите“, рекол претставникот.
Инаку, Пригожин и Вагнер со години се под американски санкции.
Сепак, САД неодамна презедоа дополнителни чекори за да се обидат да го контролираат пристапот на Вагнер до оружје.
Кон крајот на декември, администрацијата на Бајден воведе дополнителни контроли на извозот на Вагнер, што го отежнува пристапот до која било опрема со американска технологија.
Портпаролот на NSC, Џон Кирби, минатиот месец им изјави на новинарите дека поради санкциите и контролата на извозот, Вагнер бара партнери ширум светот за снабдување со алатки за поддршка на нејзините операции – а Северна Кореја ја завршила почетната испорака на оружје. Администрацијата, исто така, размислува за прогласување на Вагнер за терористичка организација.
„Постојат неколку различни грижи што ги имаме кога ги гледаме како работат на место како Африка. Големата импликација е способноста на Русија да ја прошири сопствената проекција на моќ и разузнавачките способности – не само со заменување на западните воено разузнавачки способности – туку и со барање нови права за база и други можности што ќе им дадат пристап до стратешки важни локации“, вели Кирби.