Една од промените која особено ги воодушевува и научниците и обичните граѓани е појавата на т.н супермесечина.
Луѓето со векови го проучуваат Земјиниот сателит Месечината и сè уште се фасцинирани од неговиот изглед и промените кои можат да се видат со голо око.
Што всушност е Супермесечина?
Супермесечина е феномен што се случува неколку пати годишно (во 2023 година ќе го има четири пати), при што на небото е видлива полна месечина, која изгледа особено голема поради близината на Земјата.
Терминот супермесечина не се користи во астрономијата, но почесто се користи во астрологијата.
Терминот беше измислен во 1979 година од астрологот Ричар Ноле, кој ја дефинираше супермесечина како полна месечина која е на најблиската точка до Земјата.
Сепак, оттогаш има различни дефиниции за тоа која е најблиската точка до Земјата.
Имено, за да се пресмета точниот пат на Месечината и појавата на супермесечина, потребно е заедно со промената на Месечината да се земат предвид и промените во орбитата на Месечината во текот на секој лунарен циклус.
Ако се земат предвид сите тие променливи за 2023 година, ќе ги добиеме датумите на дури четири супермесечини.
Првата беше ноќта на 2 кон 3 јули, втората е вечерва, ноќта на 31 кон 1 август, третата повторно во август, ноќта на 30 кон 31 август (ова се нарекува и сина месечина затоа што е втора полна месечина во истиот календарски месец) и четврта ноќта меѓу 28 и 29 септември.
Зошто супермесечината е нешто посебно?
Покрај фактот дека супермесечината го означува приближувањето на Месечината кон Земјата во моментот кога е целосно осветлена од сончевите зраци, многу луѓе мислат дека супермесечината е поголема отколку кога се гледа „обична“ полна месечина.
Да, тоа е точно, но разликата е тешко да се види со голо око. Само внимателно набљудување може да каже дека супермесечината е малку поголема.
Но затоа е многу, многу посветла.
Како што истакнуваат научниците, за време на супермесечина, површината на Месечината е 8 отсто поголема, но осветленоста е дури 16 отсто поголема.
Во споредба со микромесечината (моментот кога Месечината е најдалеку од Земјата), супермесечината може да биде дури 30 проценти посветла.
Значи, дефинитивно ќе ја забележите разликата ако шетате по темни области за време на супермесечина.
Астрономите истакнуваат дека ваков феномен, со две супермесечини во рок од еден месец, се случил во 2018 година, а следниот пат можеме да го очекуваме дури во 2037 година.
Ефект врз плимата и осеката
Супермесечината, поради нејзината близина до Земјата, може да има ефект врз плимата и осеката.
Поточно, може да предизвика плима, па дури и поплавување на долните брегови. Сепак, тоа не е опасна појава и првенствено зависи од обликот на брегот и другите временски услови (како што се ветер и дожд).
Набљудување на супермесечина
Не ви е потребен телескоп или двоглед за да ја набљудувате супермесечината.
Доволно е да се тргнете од изворот на светлина (градски светла, јавно осветлување итн.) и да погледнете во небото.
Поради близината на Земјата, Месечината ќе биде подобро видлива со голо око.
Темните рамнини формирани од древните вулкански текови на лава ќе бидат појасно видливи.
Оние кои сакаат повнимателно да ја проучуваат површината на Месечината, можат да користат двоглед или телескоп или паметен телефон со висок зум.
Најдобро време за набљудување е од изгревањето на Месечината (кога би било полесно да се видат Меркур и Марс) додека не се издигне високо над хоризонтот.
Имено, тогаш Месечината ќе изгледа особено голема.