Најновото истражување покажува дека дури две третини од Германците се плашат од раскол во општеството, а потоа и страв од политички екстремизам.
Веројатно постои најголем страв од десничарскиот екстремизам, а потоа следат исламизмот и левичарскиот екстремизам.
„Огромното мнозинство од испитаниците, 66 отсто од нив, стравуваат дека поделбите во општеството ќе се зголемат и дека тоа ќе доведе до конфликти“, вели Гриша Бровер-Рабинович, раководител на студијата спроведена од осигурителната компанија „Р+В“. Ова претставува значителен пораст од дури 16 проценти во споредба со истражувањето спроведено во летото 2023 година, а дури и тогаш, со 50 проценти, овој страв веќе беше многу изразен, особено ако се има предвид дека германското општество е крајно консензуално – тоа е претпазливи за големи конфликти и жестоки социјални дискусии и преовладува општа тенденција кон договор и социјална хармонија.
Друг страв е уште појасно присутен: 59 отсто од Германците се плашат од политички екстремизам, што е зголемување за дури 21 отсто во споредба со истражувањето од минатото лето.
Во исто време, 72 отсто од анкетираните изјавиле дека најмногу се плашат од десничарскиот екстремизам, 61 отсто од исламистичкиот екстремизам и 29 отсто од левичарскиот екстремизам (во истражувањето можело да се заокружат неколку одговори).
„German Angst“
Во англиското говорно подрачје, фразата „German Angst“ (германски страв) е вообичаена кога се зборува за Германци.
Тоа ја означува колективната несигурност на целата нација, односно широко распространетите стравови од многу нешта што животот би можел да ги донесе.
Понекогаш тоа е страв од ризик од нуклеарна енергија, понекогаш од пандемија, економска криза, климатски промени или војна.
За психолозите ова не е големо изненадување: оние кои имаат многу – мир, благосостојба, уредна состојба – се плашат дека може да го изгубат.
За Германија, пак, типичен е секогаш присутниот страв од „најлошото можно сценарио“, па граѓаните во таа земја се повеќе од друго место подготвени да се осигураат од сите евентуални.
Затоа, не е невообичаено што осигурителната компанија „Р+В“ повеќе од 30 години спроведува високо ценети анкети на репрезентативни примероци од населението, кои генерално се сметаат за важен показател за расположението на граѓаните.
Последното беше спроведено во февруари на 1.000 испитаници на интернет.
Страв од десничарски екстремизам
Како по правило, нивните студии се вршат во текот на летото, но бидејќи во јануари истражувачкиот тим „Коректив“ извести за состанок на десничарските екстремисти во Потсдам, на кој присуствуваа некои високи политичари на десничарската Алтернатива за партијата Германија (АфД), каде под еуфемистичкиот термин „ремиграција“ се разговараше за потребата и можноста од емиграција на државјани од странско потекло од Германија, вклучително и оние кои веќе имаат германско државјанство, се одржуваат мирни демонстрации против десничарските екстремисти низ цела земја, собирајќи стотици илјади досега често „заспани“ граѓани.
Во овој контекст беше спроведена оваа несекојдневна февруарска студија „Стравовите на Германците“.
„Долго време во Германија забележуваме одредена поделба на различни социјални кампови, на пример според принципот лево-десно, сиромашно-богато или урбано-рурално, а сега десничарските екстремисти го подгреваат стравот од уште подлабоко се дели со нивните напади врз демократијата“, објаснува Изабеле Боруцки, политиколог од Универзитетот Филипс во Марбург и советник за „Р+В студии“.
„Истражувањето на Коректив и медиумското покривање на состанокот во Потсдам покажуваат дека има евидентни напори за уништување на државата, демократијата и општеството во нивната сегашна форма“, објаснува Боруцки и додава:
„Граѓанското општество го гледа десничарскиот екстремизам како конкретна закана“.
Разлики помеѓу Исток и Запад
Во долгорочна перспектива, од 1996 година, стравот од политичкиот екстремизам е само двапати поголем отколку што е сега: во 2016 година (68%) и 2017 година (62%).
Во двата случаи, доминантни политички теми беа нападите на терористичката милиција ИД и бранот бегалци во Европа.
Во изминатите седум години оваа тема играше помала улога во истражувањето за „Р+В“.
Ако регионите се набљудуваат одделно, може да се забележат некои сличности, но и некои разлики.
„И на Исток и на Запад, огромното мнозинство луѓе многу се плашат од поделби во општеството и политички екстремизам“, вели водачот на студијата Брауер-Рабинович.
Во источна Германија, стравот од раскол во општеството е нешто поизразен отколку во западна Германија (Источна: 69 проценти, Западна 65 проценти).
А на Запад стравот од политички екстремизам е поголем отколку на исток (Запад: 60 проценти; Исток: 57 проценти).
Сепак, разликите во видот на екстремизмот се повидливи: на исток луѓето најмногу се плашат од исламистичкиот екстремизам (70%), а потоа следи десничарскиот екстремизам (61%). На Запад, спротивното е точно: десничарскиот екстремизам (74%) ги загрижува луѓето значително повеќе отколку исламистичкиот тероризам (59%).
Има сличност кога станува збор за опасноста од левичарскиот екстремизам: и на исток и на запад, германските граѓани ја оценуваат како релативно ниска – исток: 27 отсто, запад 29 отсто.
Владејачките партии стагнираат
Ваквиот зголемен страв од раскол во општеството и десничарски екстремизам се рефлектираат и во последните анкети за популарноста на германските партии.
Додека AfD беше на 19,5 отсто во анкетите на почетокот на јануари, во моментов е на 18 отсто, според истражувањето на Институтот за демоскопија Аленсбах (IfD).
Сепак, десничарските популисти и понатаму остануваат втората најсилна политичка сила, зад демохристијаните (ЦДУ/ЦСУ) кои имаат 32 отсто.
Сите три владејачки партии се зад АфД: социјалдемократите (СПД) 15 отсто, Зелените 14 отсто и либералите (ФДП) шест отсто, при што само Зелените забележаа благо подобрување во споредба со претходниот месец – за половина процент.
Новата партија, Алијансата Сара Вагенкнехт (BSW), забележа значителен успех во тоа истражување.
Таа партија, која неодамна ја основа поранешен политичар од Левица, а која тврди дека не е ниту левица, ниту десна, би можела да влезе во Бундестагот доколку изборите се одржат сега, со седум отсто од гласовите, пренесува ДВ.