Тим американски научници откри необична светлосна трага на снимките на телескопот Хабл, која има едно најверојатно објаснување – се работи за голема црна дупка која била лансирана во вселената при судир на галаксии.
Според студијата објавена во списанието „Astrophysical Journal Letters“, тоа исфрлено „чудовиште“ продолжило да патува низ облаците од гасови, предизвикувајќи создавање на млади ѕвезди во нив, кои биле забележани како многу долга светла линија на сликите од познатиот телескоп.
Случајно, но вредно откритие
Како што истакнува НАСА, универзумот е толку каприциозен што дури и најмалите работи кои би можеле да останат незабележани може да имаат длабоки импликации.
Токму тоа му се случило на астрономот од Јеил, Питер ван Докум, кога прегледувал слики од вселенскиот телескоп Хабл и забележал белег што изгледал како гребнатинка на фотографскиот филм.
На сликите направени од електронската камера Хабл, космичките зраци кои минуваат покрај детекторот главно изгледаат како гребнатини.
Но, откако Ван Докум и неговите колеги направиле спектроскопска анализа на чудната линија, сфатиле дека се работи за синџир од млади сини ѕвезди долг 200.000 светлосни години.
Како се поврзани патеката и галаксијата?
Врз основа на црвеното поместување во светлосните спектри на низата и галаксијата, тимот заклучи дека и двете се на исто растојание од Земјата, што сугерира дека низата и галаксијата се поврзани.
Црвеното поместување, односно падот на фреквенцијата на зрачење на вселенското тело се јавува поради брзината со која се оддалечува од набљудувачот.
Слично се случува и со рогот на воз кој се оддалечува од нас – фреквенцијата на рогот станува помала.
Научниците истакнуваат дека супермасивните црни дупки во центарот на галаксиите можат да испуштаат млазови материјал на подеднакво големи растојанија, па дури и поголеми.
Сепак, тие секогаш се шират додека се оддалечуваат од галаксијата.
Во овој случај, низата останала постојано тенка по целата должина, што значи дека снимената патека не може да биде прилив на материјал.
Како црна дупка создава светла трага?
Тимот верува дека светлата трага се протега помеѓу забеганата црна дупка и галаксијата од која е исфрлена.
Црната дупка веројатно компресира гас на својот пат, кој потоа се лади зад неа, кондензира и создава млади ѕвезди.
Научниците досега не забележале вакво нешто во вселената.
Оваа супермасивна црна дупка, тешка дури 20 милиони Сонца, остави зад себе невидена „трага“ од новородени ѕвезди долги дури 200.000 светлосни години, што е двојно повеќе од должината на Млечниот Пат.
Ослободеното невидливо чудовиште лета низ меѓугалактичкиот простор толку брзо што, ако беше во нашиот соларен состав, ќе патуваше од Земјата до Месечината за само 14 минути.
Наместо да ги проголта ѕвездите пред себе, како космички Pac-Man, црна дупка удира во гасот пред неа, предизвикувајќи формирање на нови ѕвезди.
Работата е во тоа што се движи пребрзо за да ги проголта материјалите што му се на патот.
– Мислиме дека гледаме трага зад црната дупка каде гасот се лади така што станува способен да формира ѕвезди.
Значи, гледаме во формирањето на ѕвезди зад црната дупка – изјави Питер ван Докум од Универзитетот Јеил во Њу Хевен.
– Тоа што го гледаме е последицата. Како патека зад брод, гледаме патека зад црна дупка.
Научниците веруваат дека трагата што ја остави зад себе црната дупка мора да содржи многу нови ѕвезди бидејќи е речиси половина светла од галаксијата домаќин од која била исфрлена.
Црната дупка е на едниот крај од патеката што се протега сè до матичната галаксија.
На крајот каде што се наоѓа црната дупка, забележан е исклучително светол јазол на јонизиран кислород. Научниците веруваат дека црната дупка со навлегувањето во гасот прво предизвикува негово загревање, по што зад црната дупка следи ладење и формирање на ѕвезди.
Друго можно објаснување би можело да биде дека сјајот доаѓа од акрецискиот диск околу црната дупка.
Акреционен диск е средина околу црна дупка во која материјата, пред да падне во дупката, се загрева на екстремно високи температури и емитира високоенергетско зрачење во форма на космички и рендгенски зраци, како и ултравиолетова и инфрацрвена светлина, поради огромната гравитација и добиеното набивање и триење.
– Гасот пред црната дупка беше потресен од суперсоничен удар на црната дупка која се движи низ гасот со многу голема брзина. Не знаеме точно како функционира – изјави Ван Докум.
– На ова наидовме сосема случајно – додаде тој.