Мртвото Море, спектакуларно солено езеро меѓу Израел и Јордан, изгубило една третина од својата површина од 1960 година, а водата што се повлекува зад себе остава пејзаж налик на Месечината, копно бело од сол издупчено со кратери.
Во златното доба во туристичкото место Ајн Геди, пред шеесет години, посетителите можеле да пливаат во базени со загреана вода, а потоа да скокаат во Мртвото Море.
Денес тоа е минато, бидејќи брзо се формираат вдлабнатини кои достигнуваат длабочина од повеќе од десет метри, а во последните 20 години се намножија на брегот на езерото.
Како што водата се повлекува, таа зад себе остава наслаги на подземна сол. Кога врне, свежата вода влегува во почвата и се топи со неа, а земјата се урива и формира кратери.
Итај Габриел, научник од Геолошкиот институт во Израел, вели дека илјадници кратери се формираат на секоја страна од Мртвото Море.
Овие опасни и во исто време уникатни и чудесни кратери се последица на пресушувањето на езерото во 70-тите години поради скршнувањето на реката Јордан и зголемената експлоатација на минералите.
Денес, Мртвото Море добива само 10 отсто вода во споредба со претходно, бидејќи Израел и Јордан имаат зголемени потреби за вода за пиење и за наводнување. Глобалното затоплување, исто така, придонесува за пресушување на Мртвото Море.
Гидон Бромберг, израелскиот директор на невладината организација Екопис, објаснува дека овие кратери се одмазда на природата на човекот за недозволиви дејствија.
„Нема да можеме да го вратиме Мртвото Море во претходната состојба, но сакаме нивото на водата барем да се стабилизира“, вели Бромберг.
Неговата организација се залага за зголемување на бигорот на Средоземното Море за да се олесни Галилејското Море и реката Јордан што се влева во Мртвото Море. Во тој случај, реката би донела повеќе вода.
Ecopis, исто така, сака индустријата да го сноси својот дел од одговорноста со плаќање повисоки даноци.
Јорданското Министерство за води смета дека треба да се бараат решенија на меѓународно ниво, а светот да се информира за проблемот со Мртвото Море.
Во јуни Јордан, една од земјите со најголем недостиг на вода, се откажа од изградбата на канал што ќе го поврзе Црвеното со Мртвото Море. Наместо тој канал, јорданските власти одлучија да изградат фабрика за бигор за да го зголемат снабдувањето со вода за пиење.
Дури и да беше изграден каналот, немаше да може сам да го спаси езерото, вели Еран Халфи, хидролог од научниот институт „Арава“.
„На Мртвото Море му недостигаат милијарда кубни метри вода годишно, а каналот може да донесе 200 милиони кубни метри“, објаснува Халфи.
Научниците веруваат дека повлекувањето на Мртвото Море е неизбежно во следните сто години и дека кратерите ќе продолжат да се шират.
После тоа, езерото би можело да си ја врати рамнотежата, бидејќи како што се намалува неговата површина, водата ќе станува посолена и ќе се забави испарувањето, објави порталот „Зимо“.
Sinkholes on receding Dead Sea shore.
A spectacular expanse of water in the desert, the Dead Sea has lost a third of its surface area since 1960. The blue water recedes about a metre every year, leaving behind a lunar landscape and perforated with holeshttps://t.co/u5a2EqnTje pic.twitter.com/XjTtK1NxpM
— AFP News Agency (@AFP) October 28, 2021