Само една жена била повикана како сведок на судењето тој ден, но шест лица излегоа подготвени да сведочат за екстремната злоупотреба што ја преживеала.
„Отидов на суд, седнав, положив заклетва, се вратив во моето тело неколку часа подоцна и го напуштив судот“, изјави enени Хејнс за Би – Би – Си.
Како мала, Џени била силувана и мачена од нејзиниот татко Ричард Хејнс, што австралиската полиција го нарекува еден од најлошите случаи на злоупотреба на деца во историјата на оваа земја.
За да се справи со сите овие ужаси, нејзиниот ум користел извонредна тактика – создавајќи нови идентитети за да се дистанцира од болката.
Злоупотребата била толку екстремна и непрестајна и таа тврди дека на крајот создала 2.500 јасно препознатливи личности за да преживее.
На револуционерното судење, одржано во март оваа година, Џени се соочи со нејзиниот татко за да презентира докази против него преку нејзините личности, вклучувајќи го и четиригодишното девојче, Симфони.
Се смета дека тоа е првиот случај во Австралија, а можеби и во целиот свет, во кој жртва дијагностицирана со нарушување на повеќекратна личност (PVL) – или нарушување на дисоцијативниот идентитет (DPI) – сведочеше за улогите на другите личности и на тој начин доведе до пресуда.
„Не се плашевме. Чекавме толку долго за да им кажеме на сите што ни направи и сега не може да нѐ замолчи“, рече таа.
Судот во Сиднеј го осуди Ричард Хејнс, кој денес има 74 години, на 45 септември на 6 септември.
„Не бев безбедна во мојата глава“
Семејството Хејнс се преселило од Лондон во Австралија во 1974 година. Џени имала четири години, но нејзиниот татко веќе многу ја злоупотребувал, а во Сиднеј ескалирало во садистичко, речиси секојдневно малтретирање.
„Злоупотребата на татко ми беше пресметана и планирана. Тоа беше намерно и уживаше во секој момент“, рече Џени пред судот во изјавата на жртвата во мај.
За да биде идентификуван нејзиниот татко, таа се откажа од правото на анонимност, на кое има право како жртва на злоупотреба.
„Слушна како го молам да престане, ме слушаше како плачам, ја гледаше болката и стравот што ми ги нанесуваше, ја гледаше крвта и телесните повреди што ми ги направи. А следниот ден тој само ќе одлучеше да продолжи сѐ“, вели таа.
Хејнс, исто така, го испрал мозокот на својата ќерка, така што таа мислела дека и ги чита мислите, раскажала самата. Тој им се заканил дека ќе ги убие нејзината мајка, брат и сестра само ако помисли на злоупотреба, а камоли ако им каже за него.
„Татко ми го зазеде целото мое внатрешно битие. Не се чувствував безбедно ниту во мојата глава“, рече Џени.
„Не можев повеќе да анализирам што ми се случува и да извлекувам сопствени заклучоци за тоа.
Таа ги искажа своите мисли преку текстот на песните, за да ги сокрие:
„He ain’t heavy/he’s my brother“ – кога таа се грижела за своите брат и сестра.
„Do you really want to hurt me/ Do you really want to make me cry“ – кога ќе размислувала за сопственото страдање.
Нејзиниот татко ги ограничил нејзините социјални активности на училиште, со цел да ја минимизира контролата на другите возрасни над неа.
Џени научила како да остане невидлива и тивка, бидејќи ако ја „забележат“ – како кога нејзиниот тренер за пливање се свртел кон нејзиниот татко за да го поттикне нејзиниот природен талент – таа ќе биде казнета.
На Џени, исто така, ѝ била ускратена медицинска помош за повредите нансени од тепање и од сексуална злоупотреба, што се развиле во сериозни, доживотни состојби.
Сега, на 49 години, Џени има непоправлива штета на очите, вилицата, цревата, анусот и ‘рбетот. Сето ова барало обемни операции, вклучително и колоотомија во 2011 година.
Злоупотребата продолжила додека Џени наполнила 11 години, кога семејството се вратило во Велика Британија.
Нејзините родители наскоро се развеле во 1984 година, но таа верува дека никој, дури ни нејзината мајка, не знаеле што се случува со неа.
„Тој всушност ја злоупотребуваше Симфони“
Австралиските експерти ја нарекуваат состојбата на Џени нарушување на дисоцијативниот идентитет и велат дека има одлични врски со искуствата на екстремно малтретираните деца во нешто што треба да биде безбедна средина за нив.
„DPI всушност е стратегија за преживување“, вели д-р Пам Ставропулос, експерт за трауми во детството, за Би – Би – Си.
„Таа служи како многу софистицирана стратегија за преживување, која нашироко се смета за екстремна. Но, не смеете да заборавите дека тоа е реакција на екстремната злоупотреба и траума низ која поминало детето“.
Колку порано се појави траумата и колку е поекстремна злоупотребата, толку е поголема веројатноста дека детето ќе мора да се потпре на дисоцијација за да се справи со тоа, што ќе доведе до овие „повеќекратни самостојни состојби“.
Првото лице што Џени вели дека го развила е Симфони, четиригодишно дете, кое, како што вели, постои во нејзината временска реалност.
„Таа страдаше секоја минута од злоупотребата на нејзиниот татко, а кога тој ме малтретираше мене, ќерката Џени, тој всушност ја злоупотребуваше Симфони“, изјави таа за Би – Би – Си.
Како што минуваа годините, Симфони создала други личности за да ја издржат злоупотребата. Секој од стотиците од нив имал улога во спречување на некој аспект на злоупотреба, без разлика дали станува збор за прилично застрашувачки напад или глетка или мирис што ќе ја вознемири.
„Алтернативна личност ќе излезеше на вратот на Симфон и ќе го одвлечеше вниманието“, рече Џени за Би – Би – Си.
„Моите алтернативни личности станаа моја одбрана против мојот татко“.
Додека зборуваме за ова, се појавува Симфони, околу половина час по почетокот на нашиот разговор.
Џени нѐ предупреди дека вакво нешто може да се случи и има јасен знак дека ќе се случи – таа се бори да го артикулира одговорот пред да се трансформира.
„Здраво, јас сум Симфони. Џени малку се вклучи, па дојдов да ви кажам се за тоа, ако не ви пречи“, вели таа во брзање.
Гласот на Симфони е повисок, тонот повесел, женски и без здив. Зборуваме 15 минути, а нејзините сеќавања за децениските настани поврзани со „гадостите на тато“ се зачудувачки.
„Го направив следново – зедов се што мислев дека е драгоцено за мене, се што е важно и убаво, и го криев од татко ми, така што кога ме малтретираше, не злоупотребуваше свесно човечко суштество“, рече Симфони.
Некои од „луѓето“, Џени вели дека и помогнале да преживее:
Мускул – тинејџер базиран на Били Ајдол. Тој е висок и носи облека што ги истакнува неговите силни раце. Тој е мирен и заштитнички.
Вулканот е многу висок и силен, облечен од глава до пети во црна кожа. Има изветвена руса коса.
Рики има само осум години, но носи старомоден сив костум. Косата му е кратка и светло црвена.
Јуда е краток за црвена коса. Тој носи обични сиви училишни панталони и светкав зелен џемпер. Се чини дека секогаш има што да каже.
Линда / Ворм е висока и витка, носи здолниште од педесеттите години со розеви дезени во облик на пудлица. Таа ја носи косата во елегантна пунџа и има негувани веѓи
Рик носи огромни очила – истите оние што ги носеше Ричард. Тие речиси целосно го покриваат неговото лице
Во март, на Џени и било дозволено да сведочи на суд како Симфонии, но и како пет други личности, од кои секоја зборуваше за различен аспект на злоупотреба.
На судењето присуствувале само судиите, бидејќи адвокатите сметале дека случајот ќе биде премногу трауматичен за поротата.
Хејнс првично беше обвинет за 367 точки, вклучувајќи повеќе точки за силување, анален однос, непристоен напад и сексуален однос со дете помладо од десет години.
Џени, во улогите на нејзините личности, можела да му обезбеди на судот детални докази за секое дело. Одделни личности овозможиле да се зачуваат спомените што инаку би биле изгубени поради траумата.
Обвинителите, исто така, донесоа цела низа психолози и експерти за ДПИ за да изнесат докази за нејзината состојба и веродостојноста на она што Џени го кажала.
„Моите спомени како личност со ПВЛ се беспрекорни денес како и на денот кога беа создадени“, рече таа за Би – Би – Си, пред кратко да се префрли на множина.
„Нашите сеќавања едноставно се замрзнаа на време – ако ми требаат, само одам таму и ги земам“.
Симфони имала намера да ги оживее „болните детали“ за злосторствата во текот на седумте години поминати во Австралија.
„Симфони се надеваше дека ќе го искористи своето сведоштво за да порасне“, вели enени.
„Но, стигнавме до 1974 година пред тој да го загуби трпението и да се предаде. Тој не можеше да се соочи со тоа“.
На вториот ден од судењето – по две и пол години реконструкција во сведочењето на Симфони – нејзиниот татко ја сменил изјавата и се изјаснил за виновен по 25 точки – „најлошото“ – вели Џени.
Беа додадени уште десетина непосредно пред изрекувањето на казната.
„PVL ми ја спаси душата“
„Овој случај претставува пресвртница во судството бидејќи, колку што знаеме, ова е првпат сведочењето на различни делови од оската на ДПИ да биде целосно почитувано во судскиот систем и да доведе до осуда“, рече др. Кети Кезелман, претседател на Фондацијата „Синиот јазол“, австралиска организација која им помага на жртвите од детска траума.
Џени првпат пријавила злоупотреба во 2009 година. На полицијата и биле потребни 10 години за да ја заврши истрагата со пресудата против Ричард Хејнс и затвор.
Тој бил екстрадиран од Дарлингтон, на североисток од Англија, во 2017 година, каде што отслужувал седумгодишна затворска казна за друго кривично дело.
Живеел меѓу далечните роднини на Џени, на кои својата ќерка и ја претстави како лажго и манипулатор.
Уште откако дознала за нејзината злоупотреба, мајката на Џени – која се развела од Хејнс во 1984 година – станала нејзин најголем поддржувач во борбата за правда.
Сепак, Џени со децении се борела да добие помош. Таа вели дека советниците и терапевтите ја одбиле бидејќи не верувале во нејзината приказна или била толку трауматична за нив што не можеле да се справат со неа.
Дисоцијативно нарушување на идентитетот
Дисоцијацијата – исклучување од себеси или светот – се смета за нормална реакција на траума.
Но, DPI исто така може да се појави кога некое лице, особено дете, треба да помине низ сложена траума во долг временски период.
Недостатокот на родителска поддршка – или возрасно лице кое тврди дека траумата не е реална – може да придонесе за развој на DPI.
Лицето со DPI може да смета дека има повеќе верзии за себе кои размислуваат, дејствуваат или зборуваат поинаку, или дури имаат спротивставени спомени и искуства.
Не постои специфичен третман со лекови – специјалистите најчесто користат логопеди за да им помогнат на пациентите.
Иако DPI е широко прифатена и докажана дијагноза денес, обично предизвикува сомневање кај општата популација, па дури и во некои медицински кругови.
„Природата на ситуацијата е таква што предизвикува недоверба, неверување и непријатност поради причината – делумно затоа што е тешко за луѓето да поверуваат дека децата можат да бидат подложени на таква екстремна злоупотреба“, вели д-р Ставропулос.
„Затоа случајот на Џени е толку важен, бидејќи шири свест за оваа многу тешка, но не и невообичаена состојба, која сѐ уште не е доволно прифатена.
Џени вели дека PVL и го спасила животот и ја спасила нејзината душа. Но, истата состојба, и траумата што ја оставило, довело до големо страдање.
Животот го поминала студирајќи, магистрирајќи и докторирајќи право и филозофија, но имаа проблеми со одржувањето на полно работно време.
Живее со мајка ѝ, од нејзината инвалидска пензии.
Како што сведочеше, Џени рече дека таа и нејзините личности „го поминуваат животот на гард, постојано на штрек“.
„Мораме да ги скриеме нашите бројки и да се стремиме кон конзистентност во однесувањето, ставот, разговорот и верувањето, што често е невозможно. Да се има 2.500 различни гласови, мислења и ставови е исклучително тешко да се постигне“.
„Не треба да живеам вака. Да не се залажуваме, татко ми ми предизвика повеќекратно нарушување на личноста“.
Џени седела на само неколку метри од нејзиниот татко во судницата на 6 септември и го гледала како е осуден на 45 години затвор. Хејнс, кој е во лоша здравствена состојба, мора да отслужи најмалку 33 години пред да добие помилување.
Сара Хагет, судијата за пресуда, рече дека најверојатно ќе умре во затвор.
Неговите злосторства се „навистина вознемирувачки и перверзни“ и „целосно ужасни и одвратни“, додаде таа, нагласувајќи дека е „невозможно“ казната да ја одразува сериозноста на штетата што ја предизвикал.
„Страсно сакам да се раскаже мојата приказна“, изјави Џени за Би – Би – Си пред да биде изречена пресудата.
„Сакам мојата десетгодишна борба за правда да биде буквално оган што избувна на терен, така што луѓето што доаѓаат по мене ќе имаат многу полесно патување.
„Ако имате PVL како резултат на злоупотреба, правдата сега е можна за вас. Можеш да одиш во полиција, раскажете го тоа и ќе ви поверуваат.
„Вашата дијагноза повеќе не е пречка за правдата.