Климатските промени можеби одиграле клучна улога во пренесувањето на коронавирусот на луѓето принудувајќи одредени видови лилјаци во поблизок контакт со нив, покажува новата британска студија.
Вирусот кој уби повеќе од два милиони луѓе и предизвика глобално затворање веројатно потекнува од лилјаците во Југоисточна Азија.
Истражувачите од Универзитетот во Кембриџ во своето истражување користеле податоци за температурата, врнежите од дожд и промените на вегетацијата во изминатите сто години за да моделираат движење на популацијата на десетици видови лилјаци врз основа на условите што им се потребни за да живеат.
Откриле дека во минатиот век, околу четириесет видови лилјаци се преселиле во јужна Кина, Лаос и Мјанмар, области каде што, според резултатите од генетска анализа, се појавил вирусот САРС-КоВ-2.
Бидејќи секој вид лилјак носи просек од 2,7 коронавируси, научниците велат дека околу сто видови коронавирус сега се концентрирани во таа зона „жариште“.
– Бидејќи климата ги менувала живеалиштата на лилјаците, некои видови ја напуштиле една област и мигрирале во друга, носејќи ги со себе „нивните вируси“, изјави водечкиот автор на студијата Роберт Мејер, зоолог од Кембриџ.
Ова веројатно довело до нови интеракции помеѓу животните и вирусите и придонело за развој и пренесување на повеќе штетни вируси. Не тврдиме дека пандемија не би постоела без климатските промени, но без сомнение овие миграции на лилјаците насочени кон климата не и помогнале на пандемијата, рече Мејер.
Иако точниот синџир на пренесување на вирусот САРС-КоВ-2 од животни на луѓе допрва треба да се утврди, Мејер забележува дека климатските промени и уништувањето на живеалиштата во Азија довеле до никогаш поблизок контакт со луѓето.
Ова се две страни на иста паричка. Ние продираме подлабоко во нивните живеалишта, а истовремено климатските промени ги туркаат патогените микроорганизми во наша насока, рече тој.
Студијата, објавена во списанието Science of the Total Environment, ги повика владите да ја ограничат урбаната експанзија и проширувањето на земјоделството бидејќи тоа ќе го намали ризикот од друга пандемична болест која е ендемична во дивиот свет.
Фактот дека климатските промени можат да го забрзаат пренесувањето на патогени микроорганизми од животинскиот свет кај луѓето, треба да биде итен повик за будење за да се намалат штетните емисии на глобално ниво, изјави Камило Мори од Универзитетот на Хаваи, кој учествуваше во студијата.