Додека Приштина не ги исполни обврските од претходните договори, можам да одам во Брисел само како турист, изјави српскиот претседател Александар Вучиќ, реагирајќи на повикот на шефот на европската дипломатија Џозеф Борел до лидерите на Србија и на Косово да го продолжат дијалогот за решението на косовското прашање кое го туркаат САД и ЕУ.
Продолжувањето на дијалогот за постигнување конечен договор и покрај сигналите од двете страни дека се подготвени да седнат на маса, секоја под свои услови, останува неизвесно, па дополнителен притисок од Вашингтон и Брисел врз политичките лидери во Белград и Приштина се очекува.
Борел ги покани лидерите во Брисел
Пред почетокот на самитот на лидерите на ЕУ, Борел вчера повтори дека предлогот за европскиот план е „на маса“ и ги покани лидерите на Белград и Приштина „наскоро, за неколку недели да дојдат во Брисел, со цел дефинитивно да се протурка „Тој предлог, кој е поддржан и од Вашингтон.
Американскиот амбасадор во Белград, Кристофер Хил, оваа недела посочи дека моралниот компас на Србија треба да биде насочен кон Запад бидејќи Србија е дел од Европа, оценувајќи дека решението на косовскиот проблем е „важно прашање“ не само за Белград и Приштина, туку и за Унијата.
Тој договор, како што беше претставен на двете страни од американско-европските дипломати во втората половина на јануари, предвидува почитување на територијалниот интегритет, неповредливост на границите, признавање на државните симболи и посебен аранжман за српската заедница на Косово (Заедница на српски општини ЗСО).
Вучиќ им порача на дипломатите на САД и ЕУ дека Србија е „подготвена да го прифати концептот на европскиот план“ и „да работи на спроведувањето на предложениот договор“ за дијалог за нормализација на односите со Косово.
Косовскиот премиер Албин Курти рече дека Косово „го прифаќа предлогот на ЕУ за нормализација на односите“ и го смета за добра основа за понатамошни разговори и солидна платформа за напредок.
Вучиќ инсистира на Заедницата на српските општини
Белград инсистира дека формирањето на ЗСО е клучна точка за продолжување на дијалогот, а Курти останува на ставот дека формирањето на оваа асоцијација е можно со шест услови, меѓу кои тоа е во согласност со уставот на Косово, да биде не се заснова исклучиво на етничка основа и тоа може да дојде во предвид по меѓусебното признавање.
Вучиќ во четвртокот по повикот на Џозеп Борел го потврди ставот на Белград за можниот патоказ за продолжување на дијалогот.
„Ако ми се јавувате, известете ме дека го доставиле ЗСО. Кога ќе го достават, ќе дојдам да разговараме за се друго“, рече Вучиќ, велејќи дека не го интересира да оди во Брисел како турист.
Минатата недела, во жестоката парламентарна дебата за Косово, тој повтори дека нема да ја признае независноста или да се согласи Косово да стане членка на ЕУ.
Тој го истакна прифаќањето на Приштина да формира ЗСО како клучна точка за понатамошен дијалог за решението.
Вашингтон и Брисел инсистираат дека формирањето на оваа асоцијација е обврска на Приштина, но ставовите на САД, ЕУ, Белград и Приштина за формата, суштината и времето на формирање на ЗСО се непомирливо различни.
Косово не го признаваат пет членки на ЕУ
Белград ја гледа таа заедница како чадор институција за заштита на правата на српското малцинство, Приштина не сака ЗСО да стане „Република Српска на Косово“, а САД и ЕУ се обидуваат да најдат компромисно решение што би ги задоволи двете страни.
Во 2008 година, Косово ја прогласи својата независност, која Белград одбива да ја признае и да се согласи да ја прими во ОН.
Независноста на Косово ја признаваат водечките западни земји, но не и Кина, Русија, Ватикан и пет земји-членки на ЕУ.
Дипломатските обиди за постигнување конечен правно обврзувачки договор меѓу двете страни траат повеќе од една деценија, со повремени тензии кои, често придружени со ѕвечкање на оружје, постојано беа на работ на сериозен конфликт.