Политико го објави коментарот на Ендрју А. Михта, декан на Факултетот за меѓународни и безбедносни студии на Центарот за европска безбедност Џорџ К. Маршал и виш соработник на Иницијативата за стратегија на Скоукрофт во Центарот за стратегија и безбедност на Атлантскиот совет на Атлантикот.
Во продолжение го пренесуваме:
Битка за иднината на Европа
Војната во Украина е одлучувачка битка за иднината на Европа, нејзината геостратешка реконфигурација и, на крајот, нејзината нова безбедносна архитектура.
Тоа означува тектонска промена во еволуцијата на континентот, предизвикана и од историската погрешна проценка на Путин и од отпорот на украинскиот народ.
И брзиот, речиси инстинктивен одговор на САД да обезбеди воена и економска помош само ја забрза оваа промена.
Ова е војна што го трансформира системот, бидејќи го разоткри калцифицираниот скелет на распределбата на моќта во Европа, навидум потопен под слој на институции, генерирани од деценискиот наднационализам за да се неутрализира воената слабост на континентот по 1945 година.
Тој, исто така, откри спротивставени внатреевропски интереси, притоа ставајќи го на преден план прашањето дали постоечките институции се сè уште на висина на задачата.
Кој ќе победи – Европа и НАТО или Путин?
Дали НАТО и Европската унија можат да ја натераат Европа да се спротивстави на Русија и да плати катастрофална цена за започнување војна што континентот не ја видел од 1945 година?
Или рускиот претседател Владимир Путин ќе успее повторно да воспостави сфера на влијание во Источна Европа и – откако неговата војска ќе се реорганизира за неколку години – можеби дури и директно да го предизвика НАТО?
НАТО на крајот се потпира на цврста моќ и колективна одбрана, а повоената распределба на моќта ќе ја дефинира новата архитектура на идната Европа.
Исто како што се случи на почетокот на Студената војна, во Европа ќе се појави нов центар на гравитација – на североисток.
Одлуката на Финска и Шведска да бараат членство во НАТО е само најочигледниот пример за оваа тековна промена.
И додека заканата од рускиот реваншизам во Европа политички го засили НАТО, без вистинско европско повторно вооружување, алијансата ќе стане исцрпена до точка на ирелевантност.
Европа на пресвртница
Денес, Европа е на пресвртница бидејќи сè уште е врзана за „институционалното размислување“ кое се повеќе се одвојува од реалноста на моќта на теренот.
Во исто време, политичките лидери на континентот чувствуваат дека она што се случува во Украина – и на крајот, каде ќе заврши на европската политичка карта – ќе го дефинира текот на европската еволуција и трансатлантските односи.
Без разлика, едно е сигурно: ќе има реални и трајни последици за иднината на Европа.
Откако Украина ја освои својата слобода со страшна и крвава жртва, не може да се каже дека е периферна држава.
Така, победничката Украина ќе го бара своето место во Европа со огромната големина на нејзината жртва, додека САД и европските нации кои одиграа клучна улога во нејзината победа – особено оние долж источното крило на НАТО – ќе станат многу повлијателни.
Лудилото на Путин
Глупоста на Путин да излезе на крај против Украина, поттикна процес кој не може да се врати назад.
И не е само тоа што европскиот центар на гравитација ќе се префрли на североисток, туку и дека некогашниот небулозен концепт на Источна Европа како западна вода на Западот – слика засилена со балканските војни од 1990-тите – е речиси демонтирана.
Источна Европа сега е целосно европска, нејзината историја и наследство повторно се откриваат секој ден во американските универзитети и тинк-тенкови, а сликите од Рига, Варшава и Киев ги исполнуваат нашите екрани.
Гледаме политичари од Источна Европа како покажуваат лидерство и храброст во време на потреба, јасно артикулирајќи ги нивните национални безбедносни императиви и приоритети, преземајќи вистински ризици за да ја запрат Русија и да и помогнат на Украина во нејзината борба за слобода и национален суверенитет.
Војната во Украина не е завршена, но Европа веќе се промени. И, за волја на вистината, нејзините водачи го препознаваат тоа.
Ќе биде потребно повеќе време за сите засегнати да го признаат тоа, бидејќи ќе го закопа – можеби трајно – калцифицираниот скелет на тоа како изгледаше континентот до неодамна.