Секое целосно затемнување започнува со делумно затемнување додека Месечината полека се населува на својата „идеална“ локација на небото, а кога ќе дојде вистинскиот момент (тоталитет), небото се затемнува како да е зорa или самрак.
Љубителите на небесните феномени со нетрпение го очекуваат следното целосно затемнување на Сонцето кое ќе се случи на небото на 8 април 2024 година.
Што значи целосно затемнување, од каде може да се набљудува и на кој начин, се само дел од прашањата на кои ќе одговориме во продолжение.
Што е целосно затемнување на Сонцето?
Целосното затемнување на Сонцето е небесен феномен што се случува кога Месечината е помеѓу Сонцето и Земјата, а нејзиниот диск, од гледна точка на набљудувачот, целосно ја блокира површината на нашата ѕвезда.
Луѓето кои се наоѓаат во патеката на тоталитетот, односно во сенката на Месечината која целосно ја блокира површината на Сонцето, ќе видат целосно затемнување, додека оние надвор од оваа патека ќе видат само делумно затемнување.
Секое целосно затемнување започнува со делумно затемнување додека Месечината полека се населува на својата „идеална“ локација на небото, а кога ќе дојде вистинскиот момент (тоталитет), небото се затемнува како да е зорa или самрак.
Доколку дозволуваат временските услови, луѓето во патеката на тоталитетот имаат можност да ја видат Сончевата корона, односно надворешната атмосфера на нашата ѕвезда, која обично е замаглена од сончевата светлина.
Иако многумина веруваат дека овој феномен се случува ретко, вистината е всушност поинаква.
Целосно затемнување на Сонцето може да се види во просек на секои 18 месеци, се менува само локацијата на патеката на тоталитетот на површината на Земјата.
Колку долго трае целосното затемнување на Сонцето?
Целосното затемнување на Сонцето, т.е. сите негови фази, може да трае неколку часа.
Сепак, фазата на тоталитетот не трае премногу долго – од неколку секунди до 7 и пол минути.
Во 21 век, тоталитетот најдолго траеше за време на целосното затемнување во 2009 година, кога жителите на Индија и Кина имаа можност да го набљудуваат дури 6 минути и 39 секунди.
Целосното затемнување следната година исто така ќе биде меѓу најдолгите, со вкупно времетраење од 4 минути и 28 секунди.
Најдолгото целосно затемнување од 2000 година п.н.е. до 3000 година ќе се случи на 16 јули 2186 година, кога нашите потомци ќе можат да ги посетат северните држави на Јужна Америка за да ја набљудуваат севкупноста дури 7 минути и 29 секунди.
Од каде може да се набљудува целосното затемнување на Сонцето во 2024 година?
За жал, оние кои ќе се најдат на територијата на Балканот нема да имаат можност да го набљудуваат целосното затемнување на Сонцето во 2024 година, бидејќи патот на тоталитетот ќе ги покрие Мексико, САД и Канада.
Затоа, голем број туристи ширум светот ќе се слеваат во една од овие земји за да го набљудуваат феноменот што ќе започне на 8 април во 20:07 часот по наше време.
Кога е следното целосно затемнување на Сонцето?
Ако Северна Америка е далеку од вас, тогаш сигурно ќе бидете среќни да знаете дека следното целосно затемнување на Сонцето ќе се случи на 12 август 2026 година, кога Шпанија, Португалија, Исланд, Гренланд и Русија ќе се најдат на патот на тоталитетот.
Ова ќе биде идеална можност да се набљудува овој феномен без да се патува премногу далеку.
Но, доколку и вие не го сакате тоа, истиот ден ќе може да се набљудува делумно затемнување од територијата на Балканот. За жал, ќе треба да почекаме до 3 септември 2081 година за целосно затемнување на Сонцето кај нас.
Како да се набљудува целосно затемнување на Сонцето?
Доколку случајно сте на територијата на некоја од земјите споменати погоре, имајте на ум дека ви треба специјална опрема за да го набљудувате затемнувањето.
Гледањето директно во Сонцето, дури и кога е делумно заматено, може трајно да го оштети вашиот вид, па затоа е најдобро да се подготвите пред време.
Доколку не сакате да трошите пари, потполно бесплатен метод за набљудување на затемнувањето е со проекција. Направете дупка во парче пластика или картон и погледнете ја проекцијата што ќе биде насликана на земја.
Меѓутоа, ако сакате директно да го гледате затемнувањето, користете само опрема што е сертифицирана за набљудување на Сонцето.
Очила за сонце, рендген, ЦД-а, негативи и слични предмети не се соодветни за оваа намена и ни случајно не користете двогледи или телескоп, освен ако немате соодветен филтер.
Единствениот пат кога е безбедно да се види затемнување со голо око е за време на тоталитетот.
Ако забележите и најмал сончев зрак, треба повторно да ја користите наменската опрема.