Индонезискиот археолог Томас Сутикна лежел со треска во својата хотелска соба на 2 септември 2003 година, кога еден колега му рекол дека тој ден во Лианг Буа, голема пештера на индонезискиот остров Флорес, пронашол мал череп налик на човечки во талог длабок шест метри.
Сутикна веднаш се опоравил и следниот ден побрзал на местото со својот колега.
На нивна радост, на истото место нашле повеќе коски, некои сè уште прицврстени една за друга.
„Имаше групирани коски на нозе, раце, тибија, бедрена коска. Со оглед на многу кревката состојба на коските, не беше можно веднаш да се отстранат од земјата“, се сеќава Сутикна, кој сега работи во Индонезискиот центар за археометриски истражувања на Државната агенција за истражување и иновации.
Отпрвин мислеле дека се работи за коски на дете
Отпрвин, тимот претпоставувал дека малиот череп и другите коски му припаѓаат на дете, но додека Сутикна го чистел фосилот во хотелот, видел дека има катници на возрасен човек.
Изгледало како да наишле на сосема нов вид на човек – женски примерок со збунувачка комбинација на карактеристики, кој бил висок нешто повеќе од еден метар и тежок околу 30 килограми.
Иако денес, 20 години подоцна, научниците се уште се борат со тоа каде да го постават ова загадочно парче од еволутивната сложувалка, откривањето на овој мал човечки примерок поттикна низа други откритија кои го доведоа во прашање она што го знаевме за човечкото семејно стебло дотогаш, пишува тој.
„Хобит“ имал кратки нозе со непропорционално големи стопала
Сутикна и неговите меѓународни соработници уште од почетокот знаеле дека прават револуционерно откритие и го чувале во тајност повеќе од една година за да можат детално да ги проучат пронајдените остатоци.
Кога ги објавија резултатите од нивното истражување нешто повеќе од една година подоцна, откритието го потресе полето на палеоантропологијата и стана насловна страница низ светот.
Имено, примерокот од Лианг Буа наликуваше на хобитот од филмот „Господарот на прстените“ кој излезе во кината на крајот на 2001 година, а набрзо го доби тој прекар во медиумите.
Волуменот на неговиот неврокраниум (коските на грбот и горниот дел од черепот што го затвораат мозокот во черепната празнина) бил околу 400 милилитри, слично на оној на шимпанзото.
Волуменот на неврокраниумот на современиот човек е 1500 милилитри.
„Хобитот“ имал кратки нозе, со непропорционално големи стапала и долги раце слични на приматите.
Првичното датирање покажало дека посмртните останки се стари 18.000 години, но подоцнежната анализа утврдила дека Хобитот бил стар 50.000 до 60.000 години.
Тимот научници го нарекол овој нов вид Homo floresiensis по островот каде што беа откриени фосилите.
Некои од нашите сфаќања за човечката еволуција се доведени во прашање
Откритието ја предизвика идејата дека луѓето еволуирале по уредна линија од примитивни до сложени и покажа колку сè уште не знаеме.
Последователното откритие на два други релативно неодамнешни хоминини со мало тело и мал мозок – Homo naledi во Јужна Африка и Homo luzonensis на Филипините – ја натера научната заедница да ја прифати идејата дека имало многу различни типови на луѓе во далечното минато, вклучувајќи неколку кои коегзистирале со нашиот вид, хомо сапиенс.
Пред откривањето на Хобитот, многу експерти за човековата еволуција верувале дека само еден вид човек еволуирал со текот на времето, со регионални варијации.
Што се однесува до животот на самите Хобити, археолозите и палеонтолози откриле дека со нив живеат џуџести слонови, таканаречените стегодони, кои биле високи 1,2 метри, огромни штркови високи два метри и џиновски стаорци.
Засега не е познато зошто точно Хобитите исчезнале од лицето на Земјата.
Сутикна наведува дека на врвот на слојот каде што е пронајден Homo floresiensis, имало дебел слој од вулканска пепел.
„Проценуваме дека имало најмалку осум вулкански ерупции. Не најдовме фосили на хомо флоресиенсис или други древни животни над слојот од вулканска пепел. Сепак, не можеме со сигурност да тврдиме дека оваа природна катастрофа го уништила Хомо флоресиенсис”, рече тој.
Антропологот Мет Точери од Универзитетот Лејхед во Канада се сомнева дека токму вулканската ерупција им пресудила на Хобитите.
Островот Флорес отсекогаш бил вулкански активен, а Хобитот живеел таму речиси милион години.
Според тоа, Точери верува дека станува збор за комбинација од неколку фактори, како што се гореспоменатите ерупции, климатските промени и доаѓањето на хомо сапиенсот во регионот.