ЕУ е во дилема дали да воведе забрана за патување за луѓето од Русија или да дозволува контакти и покрај војната против Украина?
Министрите за надворешни работи на Унијата се обидуваат да најдат заеднички став.
Веројатно ќе се појават ограничувања
Украинскиот претседател Володимир Зеленски предизвика жестока дебата во Европа со неговиот апел да им се забрани на руските државјани да влезат во ЕУ.
Дали граѓаните на земјата што води агресивна војна против соседна земја можат да продолжат да влегуваат во ЕУ како ништо да не се случило?
Не, велат Финска, Полска, Чешка и балтичките земји. Тие земји престанаа да издаваат краткорочни визи за Русите.
Германија, Грција, Кипар и Европската комисија се скептични и ја отфрлаат ригидната забрана за влез на Русите.
Германскиот канцелар Олаф Шолц минатата недела изјави дека ова е војна на рускиот владетел Владимир Путин.
Затоа му е тешко да воведе општа забрана за влез која би влијаела и на невини луѓе.
Чешкото претседателство со Советот на ЕУ го стави спорот за визите на дневен ред на неформалниот состанок на министрите за надворешни работи на Унијата, што ќе се одржи во вторник на 30 август во Прага.
Одлука за воведување санкции, за чие донесување е потребен консензус, не се очекува.
Сепак, можен е компромис врз основа на кој би се намалил бројот на визите, сметаат претставници на Европската комисија.
Едностраните потези не би донеле многу, бидејќи краткорочната туристичка виза во принцип важи во сите 26 земји од Шенген зоната, без разлика која земја ја издала.
Колку е голем проблемот?
Според Агенцијата за граничен надзор на ЕУ, Фронтекс, од почетокот на војната против Украина пред шест месеци, речиси милион луѓе влегле во ЕУ со руски пасоши.
Најмногу пријавени беа преку Финска (330.000), Естонија (234.000) и Литванија (132.000). Тоа се претежно туристи кои доаѓаат на неколку дена.
Но, еден милион визи не беа издадени, бидејќи луѓето од Русија со истата виза можат повеќепати да влезат и да излезат од Шенген зоната во рок од 90 дена.
Пред пандемијата на коронавирусот, шенгенските земји издаваа околу 500.000 нови визи за Русите секоја година.
Каде патуваат Русите?
Фактот дека голем број луѓе влегуваат во соседните земји на истокот на ЕУ по копнен пат може да се објасни со тоа што веќе нема директни воздушни врски меѓу Русија и ЕУ.
Земјите како Германија или Франција затоа се многу потешки за пристап.
Според податоците на германското Министерство за надворешни работи, германските конзулати во Русија во првата половина од оваа година издале околу 14.000 краткорочни визи.
Пред пандемијата и војната, во првата половина на 2019 година, имаше речиси десет пати повеќе.
Веројатно оваа година во Париз ќе има помалку руски туристи. Како Русин, во Франција можете да влезете само од трета земја, а не во транзит од други земји на ЕУ.
Можно е да се лета од Москва преку Истанбул до Париз. Летот од Хелсинки до Париз, сепак, не е.
Големи контингенти туристи од Русија се регистрирани во Грција и Кипар. Една четвртина од сите туристи на Кипар годинава дошле од Русија.
На Кипар постојано живеат околу 50.000 Руси. Северна Грција е популарна дестинација за Русите кои влегуваат во земјата на ЕУ преку Србија и Турција.
Земјата кандидат за членство во ЕУ, Црна Гора, која е популарна дестинација и за Русите, бележи многу помалку руски туристи. Многумина се преселуваат во Турција.
Турција, иако е членка на НАТО и кандидат за влез во ЕУ, не ги поддржува западните санкции против Русија, но сепак им дозволува на Русите целосно да влезат во земјата без визи.
Дали може да се ограничи издавањето визи?
Би било тешко целосно да се забрани издавањето визи, смета Европската комисија, бидејќи според меѓународното право мора да се дозволи влез од семејни и хуманитарни причини.
Сепак, издавањето на краткорочни шенген визи може да биде сериозно ограничено. Секоја земја-членка има дискрециони овластувања при испитувањето на барањата.
Државите исто така имаат можност да ги откажат веќе издадените визи. Естонија веќе го прави ова.
Шенген визите мора да бидат прифатени во секоја земја – така што Естонија не може едноставно да одбие да прифати виза издадена од Германија или Шведска.
Ова е тешко возможно поради недостаток на гранични контроли во Шенген зоната.
Сепак, според визниот код на ЕУ, постои ограничување туристот со шенген виза главно да престојува во земјата што ја издала визата.
Одбивањето да се издаваат визи може да се оправда со променетата политичка ситуација и безбедносните проблеми.
Кои ограничувања веќе постојат?
Освен Естонија, Литванија, Летонија, Финска, Полска и Чешка, и Данска сака да го ограничи издавањето визи.
Според податоците на службата за виза за посредување „Фрагомен“, значително го намалиле издавањето визи и Холандија, Белгија, Шпанија и Романија.
Многу земји, исто така, го намалија бројот на нивните конзулати или амбасади во Русија, што го отежнува личното доаѓање до вашиот термин за виза.
Договорот за олеснување на визниот режим на ЕУ со Русија е суспендиран за дипломати, владини функционери и деловни луѓе, но во принцип останува на сила.
Доколку договорот се раскине, на руските граѓани ќе им биде потешко и поскапо да аплицираат за визи.
Имајќи предвид дека на Русите повеќе не им е дозволено да користат западни кредитни картички или сметки, недостатокот на финансиски средства може да се користи како причина за одбивање на барањата за виза.
Што се „национални визи“?
Земјите-членки на ЕУ можат да издаваат визи за постојан влез и престој на своја територија.
Тие визи за луѓе кои сакаат да работат, студираат или истражуваат не им даваат право да патуваат во други земји од Шенген.
За тие визи би можеле да аплицираат и руски дисиденти кои сакаат да ја напуштат својата земја поради војна на агресија.
Во првата половина на 2022 година, Германија издаде околу 10.000 од овие „национални визи“.
Што можат да направат министрите за надворешни работи на ЕУ?
Експертот за миграција во германската фондација за наука и политика (SWP), Ралф Босонг, препорачува подобра координација и намалување на издавањето визи, не преку забрани, туку преку употреба на постоечките правила.
„Ние сме заинтересирани за заедничка европска линија и во таа смисла Германија може малку повеќе да се придвижи кон источноевропските и балтичките земји-членки“, рече Ралф Босонг, пишува Данас.
„Ние Германците одиме малку повеќе во насока на ограничувања. Ние се обидуваме, како Финците, повеќе да ги одвоиме туристичките патувања од други цели на посети. За да го компензираме тоа, отвораме други начини, било да се тоа хуманитарни визи или визи за работна миграција или слично“, вели Босонг.
Што бараат пратениците во Европскиот парламент?
Во отвореното писмо до шефот за надворешна политика на ЕУ, Жозеп Борел, европратениците повикаа на визни ограничувања и целосна забрана за патување за најмалку 6.000 членови на руската владејачка елита.
Лидерот на демохристијаните во Европскиот парламент, Манфред Вебер (ЦСУ) смета дека е апсурдно Русите да летаат на германскиот Зилт, а потоа во ресторанот да ги служат украински келнери.
„Тешко ми е да замислам дека имаме бегалци од Украина и во исто време Руси кои уживаат во животот овде“, изјави Вебер за германската јавна телевизија АРД.
Што прават другите земји?
САД престанаа да издаваат краткорочни визи во Русија.
Апликациите сега можат да се поднесат во амбасадата во полскиот главен град Варшава – доколку Русите можат да стигнат таму.
Американскиот претседател Џозеф Бајден ги повика младите руски научници, претприемачи и успешни луѓе да ја напуштат својата земја.
Овој „одлив на мозоци“ треба да се поттикне со великодушната распределба на дозволи за долгорочен престој.
Обединетото Кралство не сака да воведе општа забрана за патување на Русите, но сака сериозно да го ограничи издавањето визи, објави во интервју министерот за одбрана Бен Валас.
Сите информации поврзани со најновите случувања со војната во Украина можете да ги прочитате ТУКА.