На почетокот на ноември, 50 грузиски опозициски пратеници се обратија до членките на НАТО и ЕУ повикувајќи на единствен став против планот на Русија за воспоставување постојана поморска база во отцепениот грузиски регион Абхазија.
Плановите на Кремљ ги поттикнаа стравувањата дека базата може да ја вовлече Грузија, која се надева на членство во ЕУ, во руската војна во Украина и да ги оштети сопствените планови на Тбилиси за пристаниште на Црното Море, пишува Би-Би-Си.
„Едногласно и одлучно ја осудуваме руската окупација, милитаризација и други дејствија насочени кон анексија на окупираните територии на Грузија, чиј нов израз е отворање на постојана руска поморска база во пристаништето Очамчире“, се вели во соопштението на грузиските претставници.
Неколку недели претходно, де факто лидерот на Абхазија, Аслан Бжанија, потврди дека е потпишан договор со Кремљ за постојана поморска база во црноморското пристаниште Очамчире.
Абхазија е меѓународно призната како дел од Грузија, но е под контрола на руските и сепаратистичките сили од 1990-тите.
„Грубо кршење на територијалниот интегритет на Грузија“
Грузиското Министерство за надворешни работи го осуди рускиот план како „грубо кршење на суверенитетот и територијалниот интегритет на Грузија“, иако властите во Тбилиси ја омаловажуваа важноста на постојаната поморска база, опишувајќи ја како непосредна закана.
„Дури и да почнат да градат база во Очамчире, ќе им требаат најмалку три години“, изјави за Би-Би-Си Николоз Самхарадзе, претседател на Комитетот за надворешни работи на грузискиот парламент: „Ние сме фокусирани на непосредните закани, а не на заканите што може да дојде во иднина“.
Тој вели дека владата е повеќе фокусирана на грузиските граѓани кои се убиени или киднапирани од страна на руските сили во близина на окупационата линија што ја дели Грузија од нејзините отцепени територии Абхазија и Јужна Осетија.
„Не гледаме никакви потези за започнување на изградбата во Очамчире“.
Нови активности
Би-Би-Си анализираше сателитски снимки кои покажуваат нови багери и градежни работи во пристаништето, извршени по руската инвазија на Украина во февруари 2022 година.
Според де факто владата на Абхазија, работата на багерот значеше дека Очамчире сега може да смести поголеми товарни бродови до 13.000 тони.
Украинската разузнавачка агенција тврди дека целта е да им се дозволи на воените бродови на руската Црноморска флота да го користат Очамчире како безбедно пристаниште.
„Грузија може да стане страна вовлечена во војната“
Ако Русија го искористи Очамчире за да ја нападне Украина, или ако Украина одлучи да ги таргетира руските бродови таму, тогаш Грузија би станала воин, вели Натија Сескурија од Кралскиот институт за Обединети услуги.
„Доколку на Путин му треба Грузија да биде вмешана или некако да биде вовлечена во оваа војна, тој ќе го направи тоа ако тоа е во негов интерес и ако има способност да изврши притисок врз Грузија“, рече Сескурија.
Не само што ова игра со грузиските стравови дека ќе биде вовлечен во војна, туку постои загриженост дека плановите на Тбилиси за мега-инфраструктурен проект на брегот на Црното Море би можеле да бидат нарушени.
Пристаништето во грузискиот град Анаклија е најблиску до Абхазија.
Проектот Анаклија се смета за клучен за зајакнување на трговијата долж таканаречениот Среден коридор, најбрзата рута за испорака на товар меѓу Азија и Европа.
Населението во Грузија е проевропско, но…
Рутата овозможува заобиколување на Русија како копнен канал, а Светската банка процени дека тоа би можело да го преполови времето на патување и тројно да го зголеми обемот на трговијата до 2030 година.
Кремљ долго време се спротивставува на тоа како проект на САД, а рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров тврди дека подморниците на американската морнарица би можеле да се закотват таму.
Но, иако Грузија има главно проевропско население, нејзината влада има сложени односи со Москва.
Во 2020 година, грузиската влада го откажа договорот за изградба на пристаниште доделен на конзорциум поддржан од западни банки и инвеститори.
Мамука Хазарадзе, кој го предводеше оригиналниот конзорциум за развој на Анаклија, вели дека владата во Тбилиси го забавила развојот на пристаништето за да ја смири Москва.
„Најголемиот проблем што го имаме со оваа влада е тоа што им служи на руските интереси, бидејќи Анаклија не е во руски интереси“, рече Хазарадзе.
Тој вели дека доказ за тоа е што руската база се гради на само 30 километри долж брегот на Црното Море.
Неговиот конзорциум ја тужеше грузиската влада за меѓународна арбитража.
„Ископавме пет милиони кубни метри песок на длабочина од 11 метри. Поставивме 3.500 километри цевки“, рече Хазарадзе, кој ја предводи опозициската партија Лело.
„Како проруската влада може да добие кандидатски статус во ЕУ?“
Грузиската влада инсистира дека планот за пристаништето ќе биде обновен и наскоро ќе биде објавена победничката понуда.
Николоз Самхарадзе, кој претседава со Комисијата за надворешни работи на парламентот, вели дека обвинувањата дека неговата влада е проруска се апсурдни.
„Како побогу една проруска влада може да потпише договор за асоцијација со Европската унија, да добие безвизен режим со Европската Унија и кандидатскиот статус за Европската Унија?“
Но, тој додава дека Тбилиси е должен внимателно да се однесува кон северниот сосед.
„Имавме три војни со Русија во изминатите 30 години. Го немаме безбедносниот чадор на НАТО. Ја немаме економската солидарност на ЕУ“.
Тој посочи дека Русија го користи Очамчире за да ѝ се закани на Грузија поради нејзините амбиции да се приклучи на Европската унија.
Конечната одлука за статусот на Грузија како кандидат за членство во ЕУ се очекува од европските лидери на нивниот самит во декември.
„Русите секогаш го користат најдобриот момент за да ја поткопаат стабилноста на Грузија и грузиската амбиција за европска интеграција. Тие се обидуваат да им покажат на нашите европски и американски партнери дека тие се господари во Јужен Кавказ, за да можат да прават што сакаат“, рече Самхарадзе, пишува Би-Би-Си.