Водечкиот руски институт за нуклеарна енергија, Институтот Курчатов, потпиша договор со енергетскиот гигант Газпром за развој на нуклеарна подморница наменета за транспорт на течен природен гас (ЛНГ) по Северниот морски пат.
Идејата на овој проект е да се овозможи транспорт на гас од арктичките области до азиските пазари, но експертите се сомневаат во неговата изводливост.
Претседателот на Институтот Курчатов, Михаил Ковалчук, на форумот OMR 2024, кој се одржа во Санкт Петербург, откри дека е започната работа на дизајнот на подморницата.
Форумот е посветен на развојот на бродска и високотехнолошка опрема за Арктикот.
Пловење под мразот – стара идеја во ново руво
Ковалчук и Гаспром веруваат дека пловењето под арктичкиот мраз е решение за предизвиците со кои се соочува транспортот на течен гас во тешки услови на површината.
Досега мразокршачите играа клучна улога во отворањето на рутите за танкери со LNG, но подморницата би можела да го реши проблемот.
Со капацитет споредлив со денешните површински танкери, новата нуклеарна подморница ќе може да транспортира гас од западен Сибир до азиските пазари во текот на целата година, без оглед на временските услови или дебелината на мразот.
Сепак, експертите како Александар Никитин од Фондацијата Белона, која долго време се занимава со прашања за нуклеарна безбедност, се многу скептични за овие планови.
„Тоа се фантазии кои немаат основа во реалноста“, изјави Никитин за Barents Observer.
Тој смета дека на проектот му недостасуваат потребните калкулации, како од технолошки, така и од економски и индустриски аспект.
Никитин истакнува дека Русија во моментов нема капацитет да изгради ниту основни танкери и бродови за сув товар, а камоли да изгради напредни нуклеарни подморници, пренесува tportal.
Технички предизвици и пречки
Според прелиминарните студии, подморницата треба да биде долга дури 360 метри, двојно повеќе од познатите подморници од класата Тајфун од ерата на Студената војна.
Предвидена е изградба на подморница со три нуклеарни реактори, со капацитет од 170-180 илјади тони, со што би се овозможил транспорт на гас еднаков на она што денес на површината се транспортира со танкери за ЛНГ.
Неговата ширина треба да биде 70 метри, висина 30 метри, додека провевот треба да биде помеѓу 12 и 13 метри.
Иако подморницата би можела да избегне површински проблеми, постои прашање за логистика во плитките води.
Особено, Заливот Об, кој се наоѓа во близина на клучните терминали во Сабета (Јамал ЛНГ) и Гидан (Арктик ЛНГ 2), е премногу плиток за таква подморница да плови под површината.
Затоа, на подморниците ќе им треба поддршка од мразокршач додека не стигнат до подлабоките арктички води северно од Сибир.
И покрај предизвиците, Ковалчук смета дека таквиот систем ќе ја зголеми безбедноста во споредба со површинските бродови и гасоводите.
Според него, нуклеарна подморница би можела да обезбеди стабилен и безбеден транспорт на гас во наредните години, без потреба од изградба на дополнителни цевководи во области со нестабилна земја поради топењето на вечниот мраз, пренесува tportal.
Гаспром во финансиска криза
Договорот со Гаспром доаѓа во време кога оваа енергетска корпорација се соочува со длабоки финансиски проблеми.
По руската инвазија на Украина и губењето на клучните европски пазари за извоз на гас, Гаспром ја забележа својата прва годишна загуба во 2023 година, ставајќи крај на деценискиот успешен бизнис.
Гаспром е принуден да ја замени изгубената продажба на гасоводен гас со барање нови пазари во Азија, но изградбата на јужните и источните гасоводи трае долго, додека топењето на вечниот мраз го отежнува изградбата на стабилна инфраструктура на теренот.
Во таа ситуација, нуклеарна подморница претставува потенцијално решение за побрз и поефикасен транспорт на гас до азиските пазари.
Ковалчук тврди дека неколку такви подморници би можеле да транспортираат исто количество гас како и подморскиот гасовод.