По наредба на украинскиот претседател Володимир Зеленски, државата ја презеде контролата врз пет стратешки компании кои претходно беа во сопственост на украински олигарси, поради, како што беше објаснето, воените напори на земјата.
Според Фајненшл тајмс, украинската влада го запленила најголемиот производител на нафта во земјата, Укрнафта, како и Укртатнафта, најголемата рафинерија во земјата, која беше затворена по руските ракетни напади во првите месеци од инвазијата.
Двете компании беа контролирани од Игор Коломојски, олигарх кој некогаш ја поддржа претседателската кандидатура на Зеленски во 2019 година и кој сега се соочува со истраги за несолвентноста на ПриватБанк, друга компанија што ја поседуваше.
До средината на 2010-тите, Коломојски беше еден од најмоќните луѓе во Украина.
Наводно, фоајето на руската нафтена компанија што сакал да го „оневозможи“ го обложил со ред ковчези, а во канцеларијата чувал аквариум за ајкули, пишува Јутарњи лист.
Зеленски, како што се наведува, не би бил таму каде што е денес без Коломојски.
Како актер и забавувач, Зеленски работеше за медиумската мрежа на споменатиот олигарх – која го поддржуваше кога се кандидираше за украинскиот претседател.
На почетокот на 2021 година, Зеленски, наводно, ги прекршил сопствените правила за карантин и организирал роденденска забава во станот на Коломојски во Киев, како што објави британскиот конзервативен магазин „Спектатор“.
Сепак, впечатокот е дека сега тоа пријателство е прекинато.
Киев го презеде и MotorSich, производител на авионски турбини и хеликоптерски мотори од Запорожје.
„Таквите чекори ѝ се потребни на нашата земја во воени услови и ќе помогнат да се задоволат итните потреби на нашиот одбранбен сектор“, напиша Зеленски на каналот Телеграм.
„Во овие тешки моменти мораме сите сили да ги насочиме кон ослободувањето на нашата земја и народ, а тоа е можно само преку безрезервна поддршка за нашата армија.“
Државните заплени – опишани од украинските власти како привремени – доаѓаат во време на неколкунеделни руски напади врз енергетската инфраструктура низ целата земја.
Но, тие, исто така, доаѓаат една година откако Зеленски ги поттикна таканаречените реформи за „деолигархизација“ низ парламентот, чија цел е да го ограничи влијанието на најбогатите бизнисмени во земјата.
Коломојски се соочува со домашни и меѓународни истраги поради неликвидноста на ПриватБанка. Банката беше национализирана во 2016 година, откако властите открија загуби од повеќе од пет милијарди долари кои не беа евидентирани на деловниот биланс.
Покрај тоа, Вјачеслав Богуслаев, поранешниот сопственик и претседател на национализираниот MotorSich, беше уапсен минатиот месец под обвинение за предавство.
Локалните обвинители тврдат дека преку извозните операции, тој ги насочил произведените мотори во Москва, која ги користела за своите хеликоптери.
Богуслаев имаше намера да го продаде контролниот удел во MotorSich на кинеската компанија Skyrizon, но украинските власти одамна го блокираа овој потег со замрзнување на акциите.
И Коломојски и Богуслаев го негираат злосторството за кое се обвинети.
Меѓу компаниите преземени од државата преку аквизиција е AutoKraz, производител на камиони кој произведува и возила за домашен воен транспорт, како и возила за транспорт на ракетни системи.
Компанијата претходно беше во сопственост на украинскиот олигарх Контантин Живаго.
Живаго живее во егзил во последниве години, откако властите во Киев, исто како и во случајот со Коломојски, покренаа истрага против него поврзана со несолвентноста на банката во која тој претходно учествувал.
Заедно со AutoKraz, запленет е и Zaporizhtransformator, производител на делови за електрична мрежа во Запорожје.
Претходно, компанијата беше во сопственост на Константин Григоришин, олигарх и владетел на украинскиот енергетски сектор, кој во 2015 година беше обвинет од Русите за затајување данок од 10 милиони евра.
После тоа, Григоришин трајно се преселил од Русија во Украина, каде што во меѓувреме се здобил со украинско државјанство. Инаку, Григоришин има руско, украинско и кипарско државјанство.
За време на неговиот мандат во 2014 и 2015 година, поранешниот украински премиер Арсениј Јацењук побара од Службата за безбедност да ја истражи поврзаноста на Григоришин со финансирањето на антиукраинските политички сили (вклучувајќи ја и Комунистичката партија на Украина), но и да ја истражи соработката со руската Федерална служба за безбедност.
На заедничкиот прес-брифинг во понеделникот, киевските власти, предводени од Зеленски, премиерот Денис Шмихал и министерот за одбрана Олексеј Резников, инсистираа дека преземањето на овие компании де факто не значи национализација.
– Ова е директно преземање на имот во воени услови. Станува збор за сосема различни правни форми – изјави Резников, а пренесе Ројтерс.
Сите информации поврзани со најновите случувања со војната во Украина можете да ги прочитате ТУКА.