Што ќе се случи ако Москва го прекине гасот? Откако Путин им нареди на своите војници да ја нападнат Украина, ова прашање ги мачи сите европски влади повеќе од било што друго.
Се стравуваше дека прекинот на снабдувањето со гас е адут на кој рускиот претседател може да игра доколку војната се одолговлекува во долга зима и дека граѓаните на европските земји би можеле да вршат притисок врз владите да не го жртвуваат утехата во корист на Украина.
Се сметаше дека националните лидери, под притисок одвнатре, можат да агитираат за олеснување на санкциите или мир под услови поволни за Москва.
Русија сметаше на замрзнување
„Постои традиционално мислење во Русија дека една од најголемите предности во војувањето е општата зима“, објасни за Си-Ен-Ен Кир Гилс, висок советник во тинк-тенкот „Чатам хаус“.
„Во овој случај, Русија се обиде да ја искористи зимата за да ја зголеми силата на еден од нејзините адути: енергетското оружје. Русија сметаше на зимското замрзнување за да расудува со Европа и да ја убеди јавноста ширум континентот дека поддршката за Украина не вреди. страдање“, додава Џајлс.
Европскиот континент беше погоден од многу поблага зима од очекуваното, а тоа, заедно со координираните напори за намалување на потрошувачката на гас, му го одзеде од рацете еден од најголемите средства на Путин.
Како што се движиме понатаму во 2023 година, европските влади имаат можност да ги усогласат ставовите и да ја намалат зависноста од рускиот гас пред новата зима.
Акумулирањето гас не е доволно
Адам Бел, поранешен енергетски функционер на владата на ОК, вели дека топлата зима всушност „ја купи Европа една година бидејќи постудените декември и јануари би изеле многу од залихите на гас на Европа“.
Сепак, тој предупредува дека едноставното акумулирање на гас не е доволно:
„Треба да се работи повеќе на ефикасноста. На домовите и деловните субјекти им требаат згради кои трошат помалку енергија преку изолација. Компаниите мора да ги префрлат производните процеси од природен гас“.
Критичарите ги обвинуваат европските влади дека премногу се фокусираат на контрола на сегашната цена на гасот, наместо да инвестираат во долгорочни мерки како што се ефикасност и обновливи извори на енергија.
„Постои разбирлив политички инстинкт за намалување на цената, бидејќи тие директно ги решаваат проблемите на трошоците на домаќинствата и бизнисите. Но, поевтиниот гас нѐ поттикнува намалување на вкупната потрошувачка“, вели Милан Елкербаут, научен соработник во Центарот за европски Политички студии.
Ранливост на Европа
Европа сега има можност да спроведе одредени промени во своите навики за потрошувачка на енергија, кои се покажаа политички тешки.
Приговорите за обновливите извори како што се ветерниците се гледаат во ново светло сега кога реалните трошоци и нестабилноста што доаѓаат со увезениот гас се поочигледни.
„Владите треба да направат повеќе за да го поттикнат и забрзаат развојот на обновливите извори на енергија“, рече Џон Спрингфорд, заменик директор на Центарот за европски реформи.
„Давање зелено светло за енергијата на ветерот би било голем чекор. Исто така, би било мудро владите да изградат капацитет за складирање на течен природен гас (LNG), што може да се направи доста брзо и директно ја намалува потребата за руски гас.
„Ранливоста на Европа која ненадејно беше откриена се должи на долгорочното самозадоволство на западните сили“, вели Џајлс.
„Западна Европа не беше подготвена да ги слуша земјите на линијата на фронтот кои предупредуваа за намерите на рускиот режим и сфатија дека поскапата енергија е цена што вреди да се плати во замена за имунитет од руските притисоци“, додава тој.
Рекордна побарувачка за јаглен
Колку и да звучи апсурдно додека бомбите сè уште паѓаат врз Украина, не е исклучено враќањето на старото самозадоволство и неуспехот да се зајакне енергетската независност на Европа, пишува Си-Ен-Ен.
Меѓународната агенција за енергија (ИЕА) во декември објави дека глобалната побарувачка за јаглен – најголемиот загадувач од сите фосилни горива – ќе достигне рекордно високо ниво во 2022 година.
Само една година откако земјите се согласија да ја укинат употребата на јаглен на климатската конференција на Обединетите нации во Глазгов, Европа повторно вклучи некои од неодамна затворените електрани на јаглен.
Неуспехот да се дејствува сега, може да ја доведе Европа до катастрофа следната зима, а енергетската криза што ќе си ја нанесе самиот себе ќе му ја врати моќта на Путин што му ја ускрати чистата среќа и несоодветно топлото време.
Сите информации за економско-енергетската криза во Македонија, регионот и светот можете да ги прочитате ТУКА.