Познато е дека рускиот претседател Владимир Путин блиску до себе држи лојален кадар функционери и соработници, а поголемиот дел од неговиот близок круг беа долго време на функцијата во текот на неговите 23 години на власт.
Путин не ги занемари очекувањата за апсолутна лојалност од најблиските.
Еднаш на прашањето дали може да им прости на луѓето кога прават грешки, Путин одговори: „Да. Но, не сите“.
Може да прости се, освен предавство
Кога новинарот Андреј Кондрашов го притисна да елаборира што не може да прости, одговорот на Путин беше нагласен: „Предавство“.
Не е изненадување за оние кои соработуваат со Путин повеќе од две децении што рускиот претседател ја цени и бара лојалност од неговиот близок круг, од кои многумина ги задржа во својата придружба откако се искачи во редовите на советската безбедносна служба, КГБ, пред да се искачи на претседателската функција на крајот на 1999 година.
„Ниту кај нас, ниту во странство не сум видел лидери кои држат нелојални луѓе околу себе. Но, за Владимир Путин само лојалноста не е доволна. Потребни се три квалитети: 1. професионализам; 2. ефикасност; 3. Лојалност“, изјави за CNBC Дмитриј Песков, прес секретарот на Путин.
Песков е висок функционер во Кремљ и се смета за член на потесниот круг на Путин. 23 години работи како секретар за печат.
Слично на тоа, повеќето луѓе од потесниот круг на Путин – најблиските министри и доверливи луѓе честопати наречени „силовики“, што се однесува конкретно на високи функционери со искуство во војската или безбедносните служби – му служат на рускиот лидер со години, спроведувајќи го замолчувањето на опозицијата, фигури и движења кои би му се спротивставиле.
Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров е на функцијата од 2004 година, додека министерот за одбрана Сергеј Шојгу е на таа позиција од 2012 година, а претходно и самиот се сметаше за потенцијален кандидат за лидерската позиција.
Во потесниот круг на Путин се и премиерот Михаил Мишустин и градоначалникот на Москва Сергеј Собјанин, како и шефовите на руските државни безбедносни служби, ФСБ и СВР.
Има и идеолошки повлијателни пропагандисти како Владимир Соловиев и Николај Патрушев, секретар на рускиот Совет за безбедност.
Заменик на Советот е националистот Дмитриј Медведев, кој е и поранешен руски премиер и претседател до 2012 година.
На гореспоменатите позиции тој се менуваше со Путин. Медведев отсекогаш бил подреден на Путин во двете улоги, но останува близок со претседателот и гласно ја поддржува руската војна против Украина и идеолошкото непријателство со Западот.
Лојалноста е секогаш поважна од компетентноста
Руските аналитичари не се убедени дека квалитетите како компетентноста и лојалноста се вреднуваат подеднакво во Кремљ, а рускиот историчар и автор Сергеј Медведев забележува дека во Русија „лојалноста отсекогаш била поважна од компетентноста“.
„Русија не е како меритократија ориентирана кон ефикасност и компетентност. Тоа е многу архаичен и средновековен, на некој начин византиски систем на лична лојалност, а Путин ќе ги задржи сите, дури и најнеефикасните лидери како поранешниот претседател Дмитриј Медведев, сè додека тие ја покажуваат својата лојалност“, вели Медведев.
Рускиот опозициски политичар Владимир Милов работеше за Путин во руското Министерство за енергетика.
Меѓутоа, разочаран од патот што Русија го одеше под Путин, Милов сега цврсто се вбројува во руското опозициско движење кое е главно прогонети или затворено во Русија и живее во странство.
Познавајќи го добро Путин, Милов рече дека рускиот претседател 100 отсто ја цени лојалноста над компетентноста и додаде дека професионалноста и ефикасноста се исто така спротивни на способноста да се предизвикаат одредени настани.
Путин е параноичен?
„Не ви се допаѓа што се случува? Сакате да направите нешто подобро и ги применувате вашите таленти и вашата решеност да се обидете да ги поправите и промените работите. Ова не е начинот на кој Путин сака тоа да се случи. Тој е единствениот кој има право да ги менува или одржува работите како што треба“, рече Милов.
Тој додава дека барањето на Путин за апсолутна лојалност произлегло од длабоката несигурност и страв од конкуренција.
„Тоа е еден од најголемите проблеми. Моето искуство е дека тој е исклучително незабележителна личност. Тој сака многу просечни луѓе, па затоа е крајно несигурен кога има отворена конкуренција или отворен талент способен да направи подобро од него“, изјави Милов за CNBC.
Милов верува дека Путин е параноичен во врска со заговорот за негово соборување, велејќи дека неискажаното правило меѓу луѓето околу него е да не се премногу видно талентирани или да се нарушува статус кво.
Приврзаните за лојалност може да доведат до проблеми, забележуваат аналитичарите, како што се гледа неодамна во кобната инвазија на Украина и доаѓањето на власт, статусот и влијанието на Евгениј Пригожин пред неговиот пад од благодатта.
Кога Русија ја започна својата инвазија на Украина во февруари 2022 година, аналитичарите забележаа дека на Путин најверојатно му било кажано од неговите најблиски воени претставници дека инвазијата ќе помине без проблеми и дека Украина лесно ќе биде освоена.
Но, во првите неколку недели од војната, стана очигледно дека Украина нуди многу поголем отпор, а нејзините сојузници многу поголема поддршка за Киев, отколку што се очекуваше во Русија.
60-километарски конвој руски воени возила полека се движеше кон главниот град на Украина, запрен од извештаите за логистички проблеми како недостиг на храна и гориво, а потоа претрпе срам од повлекување.
Оттогаш, руската армија го концентрираше својот персонал на југот и на истокот на земјата, окупирајќи дел од територијата што ја формира копнената врска меѓу Русија и окупираниот Крим.
Деветнаесет месеци по војната, американските власти проценуваат дека околу 500.000 војници од двете страни се убиени или ранети.
За време на „специјалната воена операција“ во Украина, како што руските власти ја нарекуваат инвазијата, се отворија прашања за стратегијата и можностите на руското воено раководство.
Шојгу беше отворено исмејуван и критикуван од дел од воените блогери во Русија, особено од оние лојални на Пригожин, бизнисмен кој стана водач на паравоената група платеници на Вагнер и кој исто така уживаше во наклонетоста на Путин.
Меѓутоа, кога суровата реторика меѓу Пригожин и Министерството за одбрана летото ескалира во отворен бунт, Путин конечно застана на страната на својот долгогодишен и докажан лојален министер за одбрана и го поддржа министерскиот декрет дека борците на Вагнер мора да потпишат договори со министерството.
Кирил Шамиев, руски политиколог и соработник во Европскиот совет за надворешни односи, изјави за CNBC дека лојалноста е многу клучна предност во авторитарните средини бидејќи таквата доверба се развива со години.
И ако некој ја докаже својата доверливост во воена средина, тоа е многу важно за авторитарен лидер.
Пригожин се согласи и умре
Пригожин загина во авионска несреќа ова лето, неколку месеци откако го предводеше бунтот против руското Министерство за одбрана и обидот за напад врз Москва.
Кога бунтот беше задушен, Путин се појави на телевизија, ветувајќи дека ќе го казни „предавството одвнатре“, велејќи дека „неразумните интереси и личните амбиции водат кон предавство“.
Откако првично постигнаа договор со кој навидум им овозможи на борците на Пригожин и Вагнер да бидат протерани во Белорусија, Пригожин и голем број високи команданти на Вагнер загинаа во авионска несреќа над Русија во август.
Кремљ остро негираше дека наредил смрт на Пригожин и рече дека ќе биде спроведена истрага за несреќата.
Западните шпекулации дека Путин ја наредил смртта на Пригожин како одмазда за неговиот бунт, Кремљ ги нарече „апсолутна лага“.
Пригожин, наводно, му ветил лојалност на Путин на средба еден на еден по бунтот, но аналитичарите велат дека неговата судбина била запечатена кога тој отворено и пркоси на државата и на крајот на самиот Путин.
„Мислам дека тоа беше силна порака до елитата дека Путин има контрола“, истакна Сергеј Медведев, велејќи дека рускиот претседател прецизно чекал неколку месеци пред да се одмазди.
Личност како Пригожин – кој се смета за аномалија со оглед на неговиот близок сојуз со Путин и неформалниот и непријателски однос со државните институции – нема да смее повторно да се појави, забележуваат аналитичарите.
„Сосема сум сигурен дека Кремљ никогаш повеќе нема да дозволи некој да ја изгради воената моќ што ја имаше Пригожин, или општественото, политичкото и медиумското влијание што го имаше Пригожин“, рече Шамиев, пренесува „Индекс“.