Веднаш откако рускиот претседател Владимир Путин во својот говор на 21 септември најави делумна мобилизација, на руските граници почнаа да се формираат големи колони Руси кои почнаа да ја напуштаат земјата.
Не се знае точно колку ги имало, но се споменува неколку стотици илјади луѓе кои побегнале од повикот за воена служба на украинското боиште.
Некои од овие луѓе најдоа засолниште во Германија. ДВ разговараше со луѓе кои избегаа од Русија во Германија, но и со доброволци кои им помагаа на бегалците.
Илја: „Не сакав да си играм со судбината“
Илја живеел во Екатеринбург, работел во индустријата за продажба на автомобили. На 21 септември тој го следел говорот на рускиот претседател на неговото работно место.
„Потоа, веднаш ги спакував работите и дадов отказ, затоа што всушност бев еден од оние луѓе кои вообичаено би биле регрутирани веднаш. Јас сум снајперист, командант на борбени возила и навигациски ракетни фрлачи. Освен тоа, морав да се пријавам во армијата во рок од 38 часа по прогласувањето на мобилизација. Јасно ми беше што значи да се живее во Русија. Не сакав да си играм со судбината“.
Илја студирал атомска физика. Кога дипломирал, решил да се приклучи на руската војска.
„Мислев дека армијата е нешто моќно, силно, големо, но таму наидов на целосен хаос. Многу работи ми станаа јасни во армијата, вклучително и нашата политика“, вели тој.
Областите на активност за кои номинално бил задолжен постоеле само на хартија, во армијата, како што вели, ништо не научил.
– И како војник, сега ќе бев бескорисен, додава Илја.
Од работното место заминал на својата дача за да не мора да се враќа дома, каде што е пријавен. Потоа и се јавил на својата девојка.
Таа му помогнала да најде уште двајца мажи со кои се упатил во Казахстан. Веќе во вечерните часови на 22 септември, тие го напуштиле регионот Свердловск на Урал и стигнале на границата во раните утрински часови.
„И тогаш имаше огромна гужва. Разговаравме со луѓето во колоната. Сите се поддржуваа“, се сеќава Илјаа.
Околу пладне ја минале границата.
„Казахстански службеник со насмевка ме праша каде одиме. Веќе се договоривме која верзија на приказната ќе ја раскажеме. Ќе одиме на планина да видиме снег. Граничарот почна да се смее, се смеевме и ние“, вели Илја.
Тројцата мажи поминале уште неколку дена во Казахстан. Илја потоа одлетал во Келн, каде што поднел барање за азил.
„Веќе двапати претходно бев во Германија. Ми се допаѓа менталитетот на Германците, нивниот мирен начин на живот и нивната љубезност. Ако ми дозволат да останам во Германија, да работам или учам, тогаш ќе учам германски. Многу би сакал да остане“, нагласува тој.
Олга: „Не сакам да имам никаква врска со државната политика“
На 26 септември Олга избегала од Русија во Германија. Ниту таа не сакала да чека мобилизација.
Олга работела како епидемиолог во Москва, а по завршувањето на колеџот во 2020 година се пријавила во Службата за регрутирање бидејќи лекарите од одредени области во Русија се регрутирани.
„Но, тогаш решив да не одам и да земам воен сертификат, само во случај наеднаш да избие војна“, вели таа.
„Знам од ерата на Ковид како нашата земја се однесуваше кон своите граѓани – особено лекарите. Бев бремена во тоа време. Уште пред крајот на студиите не принудија да работиме бесплатно во клиниките за ковид и се заканија дека во спротивно нема да добиеме дипломи“.
Олга е родена во Ростов-на-Дон, на југот на Русија. Нејзината мајка доаѓа од Мариупол, Украина, кој сега е под руска контрола. Нејзиниот татко е Русин, со над 30 години стаж во армијата.
Но, поради возраста не му се заканува мобилизација.
„Тој ја поддржува оваа војна“, се жали Олга.
– За тоа е виновна 20-годишната пропаганда Сите што биле во полиција и војска „живеат во свој свет. На почетокот на војната, нашето семејство беше поделено. Речиси сите од семејството на мајка ми беа погодени од војната, нивните станови беа уништени, вели таа.
На 24 февруари таа го изразила своето противење на војната на Инстаграм. Само 40 минути подоцна, нејзиниот поранешен сопруг добил повик од службата за обезбедување на фирмата во која работел, а еден час подоцна за нејзината објава бил известен и таткото на Олга.
„Двајцата беа замолени да молчат ако не сакаат проблеми, вклучително и отказ“, вели Олга.
Таа признава дека веќе размислувала да ја напушти Русија во март, но се откажала од тоа поради различни лични проблеми.
Сепак, на 21 септември ѝ станало јасно на Олга дека мора итно да ја напушти земјата.
„Мобилизираа дури и лекари кои не мораа да бидат мобилизирани“, тврди таа.
Три дена подоцна, таа го спакувала куферот и заминала од Москва прво за Санкт Петербург. А потоа со автобус од таму до финската граница.
„Имаше многу мажи во автобусот, речиси сите беа таму поради мобилизацијата“, се сеќава таа.
Од Финска полетала за Стокхолм, а од Стокхолм благодарение на важечката виза заминала во Берлин каде ја пречекале нејзините роднини.
На прашањето зошто ја напуштила Русија, Олга отворено вели:
„Не сакам луѓето да страдаат. Не сакам семејствата да се раздвојуваат. Имам роднини во Украина кои ги немам видено со години поради политичката ситуација. И како можам да одам во војна таму? Ако кажам што мислам, ќе завршам во затвор за дискредитација или екстремизам. Не сакам ништо да имам врска со државната политика што ги тера луѓето до ѕидот“.
Олга зборува германски и сака брзо да најде работа во Германија, но тоа не е можно поради визата што ја има моментално.
„Се срамам да барам азил и да живеам од социјална помош“, вели таа и жали што државните служби досега не можеле да и помогнат. „Ми истекува визата и тоа е проблем.“
Артјом: „Сите се подготвени да им помогнат на другите“
Артјом работи како волонтер во германска агенција која им помага на луѓето да подготват документи потребни за студии или за наоѓање работа во Германија.
На 24 февруари неговиот тим одлучил да обезбеди бесплатна помош за Украинците. И по делумната мобилизација на Путин, тие им помагаат и на оние луѓе на кои во Русија им се заканува да бидат повикани во војска.
По 21 септември, Артјом им помогнал на десетици Руси со совети.
„На почетокот работевме 16 часа дневно, понекогаш и повеќе од тоа. Ги слушавме приказните на луѓето кои стоеја на границите и кои ни објаснуваа каков пекол се случува таму“, вели Артјом.
„Просечната возраст е 28,5 години. Најмладиот имал 17 години, а најстариот 54“, додава тој.
Тој вели дека приближно 50 отсто од нив биле лекари. Според него, во Русија лекарите се регрутирани во војска без разлика на професијата за која се специјализирале.
„Во Германија има мораториум на депортација во Русија. А тоа значи дека лицето кое ќе дојде во Германија и ќе побара азил нема да биде вратено во Русија“, објаснува Артјом.
„Кој сака да побара политички азил во Германија мора да влезе во земјата со виза и да поднесе барање за азил или, ако нема виза, да купи авионски билет до дестинација со попатна станица во Германија.
Артјом препорачува да земете билет со трансфер во Франкфурт на Мајна, каде транзитната зона е отворена 24 часа на ден.
„И тогаш, за време на транзитот, едно лице може да му каже на полицаецот дека сака да поднесе барање за азил. Од Германија, овие луѓе потоа се преселуваат во други земји, само земјата што му ја издала визата на тоа лице станала, така да се каже , надлежна за него“, вели тој.
Сè помалку луѓе бараат помош во вид на совет и затоа Артјом вели:
„На оние Руси кои бегаат од Русија од мобилизација, луѓе кои не сакаат да убиваат или да бидат убиени, треба да им се дозволи да влезат во земјата и само со руска лична карта, без виза и пасош. На луѓето треба да им се дозволи само да се качат во авионот. Треба само да им се дозволи на луѓето да дојдат овде“.
Сите информации поврзани со најновите случувања со војната во Украина можете да ги прочитате ТУКА.