Полска сака да постигне воена супериорност во континентална Европа, а за да го постигне тоа ќе набавува големи количини оружје од Јужна Кореја.
Кога залутан проектил падна во мал полски град на границата со Украина минатата недела, при што загинаа две лица, многу европски функционери беа загрижени како ќе реагира полската влада ако се покаже дека Русите ја лансирале ракетата, пишува Politico.
Сепак, Варшава покажа смиреност во тие моменти. Ја ставија војската во состојба на готовност, но чекаа да откријат што навистина се случило пред да направат нешто.
Се испостави дека залутаната ракета била испукана од Украина за да се одбрани од руските напади.
Полска и САД сè повеќе соработуваат
Во целата оваа ситуација европските државници занемарија еден важен факт, а тоа е дека Полска веројатно ја има најдобрата армија во Европа и нема причина за избрзани потези.
„Полската армија мора да биде толку силна што воопшто да не мора да се бори“, рече полскиот премиер Матеуш Моравјецки на Денот на полската независност.
Ваквата промена во односот на Полска ја забележаа и САД, нивниот најверен сојузник.
„Полска стана наш најважен партнер во континентална Европа“, рече висок функционер на американската војска во Европа, коментирајќи ја клучната улога на Полска во поддршката на Украина и зајакнувањето на одбраната на НАТО на Балтикот.
Фокусот се префрла од Германија во Полска?
Пред Полска, главен стратешки партнер на САД во овој дел од Европа беше Германија.
Германија е сè уште логистички центар, но недостатокот на стратешка култура и неорганизираноста на армијата значително ја загрозија позицијата на Германија како клучен партнер, тврди американскиот функционер.
Руската инвазија на Украина ја принуди Германија да ги промени своите претходни позиции. Но, додека Германија дебатира како да ја промени својата стратегија, Полска веќе значително инвестира во својата војска.
Од Варшава порачаа дека годинава ќе ги зголемат инвестициите во војската од 2,4 отсто од БДП на 5 отсто.
Минатата година Германија потроши околу 1,5 отсто од БДП за одбрана, а не се знае дали со воениот буџет од 100 милијарди евра ќе успее да ја одржи целта на НАТО од 2 отсто.
Полскиот министер за одбрана Мариуш Блашчак во јули вети дека Полска ќе ги има „најсилните копнени воени сили во Европа“.
Се чини дека ќе го исполни тоа ветување.
Полска веќе има повеќе тенкови и хаубици од Германија, а наскоро би можела да има и поголема армија.
До 2025 година планира да има 300.000 војници, што е речиси двојно повеќе од 170.000 германски војници.
Полјаците имаат попозитивен став кон армијата отколку Германците
Полската армија денес брои околу 150.000 припадници, од кои 30.000 припаѓаат на новите сили за територијална одбрана формирани во 2017 година.
Тоа се таканаречените викенд војници кои поминале 16 дена обука, а повремено го освежуваат своето знаење на курсевите.
Отпрвин, војниците од викендот беа гледани со потсмев, но војната во Украина го промени тоа.
„Сега сомнежите ги нема“, рече Блашчак за време на неодамнешната церемонија на полагање заклетва на новите територијални трупи.
Додека Германија се бори да привлече нови луѓе во своите сили, во Полска регрутирањето добива на интензитет.
„Полјаците имаат многу попозитивен став кон својата војска отколку Германците, бидејќи мораа да се борат за својата слобода“, вели Густав Гресел, поранешен австралиски воен функционер и безбедносен аналитичар за Европскиот совет за надворешна политика.
„Во воените кругови никој не го доведува во прашање квалитетот на полската армија“, додаде тој.
Проблематичните ставови на полските власти
Но, прашање е дали силата на полската армија ќе влијае на нејзината политичка позиција во Европа.
Досега тоа не се случило, главно поради тоа што ЕУ нема доверба во полската влада предводена од националистичката партија Право и правда (ПиС).
Несогласувањата меѓу Варшава и Брисел околу неуспехот на Полска да ги почитува демократските норми и владеењето на правото го нарушија угледот на Полска во целиот блок.
„Полска не го доживеа својот целосен политички потенцијал поради нејзините внатрешни конфликти“, рече Гресел, мислејќи на внатрешните конфликти за иднината на земјата и односите со ЕУ, кои исто така се водат во рамките на ПиС.
Сепак, мнозинството полски партии се согласуваат за едно – полската армија треба да се зајакне.
Конфликтот меѓу Украина и Русија ја нагласи потребата од зајакнување на војската уште повеќе, но Полска сега е загрижена за односите со Вашингтон.
Сепак, Полска не е загрижена за можноста Доналд Трамп да стане претседател, туку токму спротивното.
Полска и САД успешно соработуваат за помош на Украина, но полската влада нема голема доверба во актуелниот американски претседател Џо Бајден, кој еднаш ја нарече полската влада „тоталитаристичка“.
Оружје произведено во Кореја
САД ги поддржуваат полските инвестиции во војската, но се загрижени дали Полска навистина ќе ги исполни своите цели, а изворот на фрустрација за САД е што тие се договорија за најголемите набавки на оружје со Јужна Кореја.
Оваа пролет, Полска потпиша договор вреден 4,9 милијарди евра со САД за купување на американските тенкови Абрахам, кои треба да ги заменат 240-те советски тенкови што Полска ги испрати во Украина.
Полските воздухопловни сили моментално користат американски авиони Ф-16, а во 2020 година потпишаа договор вреден 4,6 милијарди долари за 32 ловци Ф-35.
Меѓутоа, во последно време сè повеќе купуваат од Јужна Кореја, со која склучија неколку договори за набавка на тенкови, авиони и друго оружје.
Досега Полска нарачала оружје од Кореја од 10 до 12 милијарди долари, рече Мариуш Сиелма, уредник и аналитичар во Nowa Technika, сајт за воена технологија и вести.
Меѓу оружјата што ќе ги добие Полска се 180 тенкови К2 Црн Пантер, 200 хаубици К9 Тандер, 48 лесни јуришни авиони ФА-50 и 218 ракетни фрлачи К239 Чунму.
Но, тоа не е се што ќе добие Полска. Планот е Кореја до крајот на оваа деценија да и испорача на Полска вкупно 1.000 тенкови К2 и 600 хаубици К9.
„Ниту една западна земја не сака да ја подобри својата армија во толку голема мера и толку брзо. Со која земја и да потпишат договори за набавка на оружје, таа земја ќе има корист од тоа во наредните децении бидејќи таа опрема треба да се одржува и поправа. “ изјави Сиелма.
На Полска ѝ е доста од критиките на ЕУ
Кореја е атрактивен партнер затоа што нивната воена опрема е поевтина од американската и европската и може да се произведе за многу кратка временска рамка.
Купувањето од Кореја е трн во око на францускиот претседател Емануел Макрон, кој сака да постигне европска стратешка автономија со домашно (веројатно француско) оружје.
Сепак, полските власти не го кријат фактот дека купуваат оружје од Јужна Кореја поради честите критики на Европа за нејзините судски реформи.
„Подготвени сме да купиме оружје од земјите на ЕУ, но прво тие треба да ја прекинат војната што ја водат против Полска“, рече лидерот на ПиС Јарослав Качињски претходно овој месец.
„Подготвени сме да склучуваме договори и да даваме пари, но не додека не ни кажат дека во Полска нема владеење на правото“, додаде тој.
Полска ги набави хеликоптерите Леонардо во вредност од повеќе од една милијарда евра од Италија, но побара тие да бидат произведени во Полска.
Многумина не се сомневаат во амбициите на Полска, но се доведува во прашање колку се тие реални и кои политички мотиви навистина стојат зад се.
Полска планира да инвестира повеќе од 32 милијарди евра во армијата до 2035 година.
Кои се мотивите зад зајакнувањето на армијата?
„Во ред, ни требаат тенкови и хаубици, но од стратешка и оперативна гледна точка, дали ни требаат толку многу? Не е јасно зошто министерството одеднаш ги објави сите овие зделки“, рече пензионираниот армиски генерал Станислав Козиеј, поранешен шеф на полскиот Канцеларијата за национална безбедност.
Прашањето за безбедност е многу важно за полскиот електорат, па се поставува прашањето дали ова е планот на ПиС да привлече повеќе гласачи на изборите следната година?
Доколку се смени владата, веројатно ќе треба да се преиспита дали Полска навистина може да инвестира толку многу во проширувањето на својата армија, тврди Козиеј.
Иако полската економија е силна, ваквите инвестиции секако ќе го оптоварат полскиот буџет.
Оваа ситуација сепак ѝ одговара на Германија
„Мора да има рамнотежа меѓу инвестициите во армијата и економскиот развој“, рече Козиеј.
„Што и да се планира, треба да се направи анализа каква ќе биде стратешката ситуација во Полска по завршувањето на војната во Украина“, додаде тој.
Се чини дека Германија ја поддржува Полска во зајакнувањето на нејзината војска, и покрај тоа што двете земји имаа комплицирани односи во минатото.
Берлин смета дека Полска ја штити Германија од руското влијание. Колку повеќе војници и тенкови има Полска, толку е побезбедна Германија.
„Мислам дека Германците го гледаат ова како можност да бидат порелаксирани“, рече Гресел за овој тренд
Сите информации поврзани со најновите случувања со војната во Украина можете да ги прочитате ТУКА.