Додека енергетската криза предизвикана од руската инвазија на Украина длабоко ја тресе Европа, Норвешка, која е меѓу најголемите извозници на електрична енергија на континентот, најави можност за ограничување на извозот на електрична енергија.
Неочекувано и самата Норвешка се нашла пред можноста од недостиг на електрична енергија оваа зима, пишуваат светските медиуми.
Тест за европската солидарност
Поради ниското ниво на вода на југот на Норвешка, владата на земјата би можела да ги стави сопствените потрошувачи пред меѓународните купувачи, пишува The Guardian, додавајќи дека овој потег може да ја погоди Велика Британија, како и Германија и Холандија, кои исто така се потпираат на евтините норвешки електрична енергија од хидроцентрали.
Жителите на главниот град Осло, исто така, беа замолени да се тушираат пократко и да ја затворат чешмата кога ги мијат забите бидејќи резервоарите се исцрпени поради сувото време низ Европа.
Министерот за нафта и енергетика Терје Ослан (Асланд) на 7 август во норвешкиот парламент изјави дека полнењето на езерата на браните ќе има приоритет пред производството на електрична енергија кога нивото ќе падне под сезонскиот просек.
Тој рече дека производството на електрична енергија на југот на Норвешка е намалено за 18 отсто во однос на минатата година, а производството на југозапад од земјата е најниско годинава.
„Ова доведе до историски високи цени на електричната енергија и ситуација во која, за прв пат по многу години, не можеме целосно да го исклучиме периодот на рационализирање на електричната енергија напролет“, рече Ослан.
Тој рече дека засега е мала веројатноста да се воведат рестрикции за зимата, но дека може да има прекини во снабдувањето наредниот април или мај, иако првенствено за компаниите, а не за домаќинствата.
Ограничувањата во Норвешка, според Гардијан, би можеле да се покажат како тест за европската прекугранична солидарност во време кога снабдувањето со енергија на Европа е под притисок од руската инвазија на Украина, додека постојат стравувања дека режимот на Владимир Путин би можел да ја прекине испораката на гас за ЕУ.
Удар за европските земји
Со влошувањето на енергетската криза во Европа, секое ограничување би било уште еден удар за европските земји кои се потпираат на евтината норвешка хидроенергија, според Блумберг.
Норвешка речиси целата своја електрична енергија ја добива од водните ресурси и е еден од најголемите извозници на електрична енергија во Европа.
Сепак, по сувата пролет, акумулациите во најтешко погодените области се со 49,3 отсто, во споредба со средната вредност од 79,4 отсто помеѓу 2000 и 2019 година, за што владата вели дека мора да дејствува сега за да се избегне недостиг на вода во зима.
„Тоа во пракса ќе значи контролни механизми кои ја ограничуваат можноста за извоз во случај на ниско полнење на акумулацијата“, рече министерот Ослан во брифингот пред лидерите на парламентарните партии.
Норвешкото министерство за енергетика се очекува оваа недела да работи на поставување на рамката за да може механизмот да се воспостави што е можно поскоро.
Норвешка не е членка на Европската унија, но таа е дел од единствениот европски енергетски пазар чии правила велат дека на земјите не им е дозволено да го ограничат протокот на електрична енергија кон своите соседи на долг период, додека прекини се дозволени само доколку има итен случај.
Предупредување од Норвешка
Норвешка е погодена од неочекувана енергетска криза, истакнува Фајненшл тајмс, посочувајќи дека, како показател за тоа колку длабоко енергетската криза ја тресе Европа, земјата одеднаш се соочува со сопствени проблеми со електричната енергија кои влијаат на сè, од политиката и меѓународните односи до бизнисот.
Највпечатлива демонстрација за проблемите со струјата во Норвешка, како што наведува британскиот весник, е големата разлика во цените меѓу северниот и централниот дел од една, и јужниот од друга страна.
Во трите јужни области на Норвешка на 10 август струјата чинела меѓу 263 и 327 евра за мегават-час, додека во северниот и централниот дел на земјата чинела нешто повеќе од едно евро за мегават-час.
Главната причина за таквата разлика е недостатокот на капацитет за пренос на електрична енергија меѓу северот и југот, посочува Фајненшл тајмс, додавајќи дека големите разлики во цените постојат доволно долго за некои компании да го преместат своето работење – Kryptovault, кој е ангажиран во рударството на биткоин, ги премести своите активности од југ во областа над Арктичкиот круг за да ја намали сметката за електрична енергија.
Поради проблемот со струјата, норвешката левичарска влада сега се соочува со тежок избор, пишува весникот.
Досега се претставуваше во Брисел како доверлив снабдувач со енергија кој сака да продаде што е можно повеќе нафта и гас, но сега речиси не може да ја оправда продажбата на електрична енергија во странство по високи цени на домашното население кога многу Норвежани треба да ја платат исто.
Досега Владата реагираше внимателно и најави дека ќе има зголемена поддршка за потрошувачите, која е меѓу најголемите во Европа, па државата ќе покрива 90 проценти од сметките за струја над одредено ценовно ниво.
Од друга страна, давање помош за бизнисите ќе биде потешко бидејќи може да ги зголеми трошоците.
Сепак, тоа се главно проблеми на среќната земја, оценува Фајненшл тајмс и посочува дека „предупредувачките сигнали“ во Норвешка покажуваат колку тешка би можела да биде следната зима низ Европа.
Сите информации за економско-енергетската криза во светот можете да ги прочитате ТУКА.