Поглаварот на Римокатоличката црква, папата Франциско, упати специјална поздрав до „благородниот кинески народ“ на крајот од мисата во Монголија, соседот на Кина, за време на првата посета на Папата, која во голема мера е под сенка на Пекинг и негово сузбивање на верските малцинства.
Френсис ги предводеше пензионираните и сегашните епископи на Хонг Конг, кардиналот Џон Хонг Тонг и новоизбраниот кардинал Стивен Чоу, до олтарот држејќи се за рака и им кажа на толпата, во која имаше многу аџии од Кина, дека им посакува добро.
„Сакам да го искористам нивното присуство за да упатам срдечен поздрав до благородниот кинески народ“, рече Франциско и продолжи: „На сите луѓе (на Кина) им посакувам се најдобро и секогаш да одат напред, секогаш да напредуваат“.
„Ги молам кинеските католици да бидат добри христијани и добри граѓани“, додаде тој на овации од толпата во Степската арена во главниот град на Монголија, Улан Батор.
Тоа беше единствениот пат кога Француско јавно ја спомна Кина за време на неговата четиридневна посета, и покрај големата сенка што Пекинг ја фрли врз тоа патување и над самата Монголија.
Кинеската владејачка Комунистичка партија води долготрајна, сеопфатна репресија на религијата, зајакнувајќи ја контролата, особено на христијанството и исламот, кои се сметаат за „увоз“ и потенцијални предизвици за комунистичкото владеење.
Кампањата против Ујгурите во северозападниот регион Ксинџијанг беше особено жестока, со тврдења дека повеќе од еден милион припадници на етничкото малцинство биле насилно испратени во центри за превоспитување слични на затворите, каде што многумина рекоа дека биле мачени, сексуално злоупотребувани и принудувани да го напуштат својот јазик и религија.
Минатата година Обединетите нации (ОН) ја обвинија Кина за сериозни прекршувања на човековите права што може да претставуваат „злосторства против човештвото“.
Кина негираше дека ги таргетирала Ујгурите и другите поради нивната религија и култура, осудувајќи ги обвинувањата како „западни лаги“ и велејќи дека нејзините акции биле насочени кон спротивставување на сепаратизмот, тероризмот и верскиот екстремизам.
Папата испрати телеграма со поздрави до кинескиот претседател Си Џинпинг додека неговиот авион летал низ кинескиот воздушен простор во петокот рано наутро, нудејќи му „божествени благослови на единство и мир“.
Министерството за надворешни работи на Кина го потврди ова и оцени дека тоа покажува „пријателство и добра волја“.
Но, додека мали групи кинески аџии присуствуваа на главната миса на папата Франциско во Улан Батор, се веруваше дека ниту еден епископ од Кина не добил дозвола да отпатува за да ја види папската посета на Монголија.
Нивното отсуство ја нагласи кревкоста на договорот Ватикан – Кина од 2018 година за номинациите на католичките бискупи, што Пекинг го прекрши со едностраните назначувања.
Претходно, нападот на Кина врз религиозните групи беше индиректно евидентен, бидејќи Франциско видно ја истакна долгата традиција на верска толеранција на Монголија.
Тој претседаваше со меѓуверски настан со монголски шамани, будистички монаси, муслимански, еврејски, шинтоистички водачи и руски православен свештеник.
Седејќи меѓу нив на театарската сцена, Франциско внимателно слушаше додека верските водачи ги опишуваа нивните верувања, нивниот однос со небото и мирот и хармонијата што нивната вера ги носи на светот.
Неколкумина рекоа дека традиционалниот монголски „гер“ или „јурт“ – тркалезна шаторска куќа, моќен симбол на хармонија со божественото – е топло место на семејно единство, отворено кон небото, каде што странците се добредојдени.
„Фактот што се среќаваме на едно место веќе испраќа порака: тоа покажува дека религиозните традиции, и покрај нивната уникатност и различност, имаат импресивен потенцијал за доброто на општеството како целина“, рече Франциско.
„Доколку лидерите на нациите го избраа патот на средба и дијалог со другите, тоа ќе беше одлучувачки придонес за ставање крај на конфликтите кои продолжуваат да влијаат на многу народи во светот“, рече тој.
Франциско е во Монголија за да служи на една од најмалите и најновите католички заедници во светот и да ја истакне традицијата на толеранција на Монголија во регион каде што односите на Светата столица со соседните Кина и Русија често се затегнати.
Борбата на Пекинг против верските малцинства беше постојана позадина на патувањето, иако Ватикан се надева дека наместо тоа ќе го фокусира вниманието на Монголија и нејзините 1.450 католици.
Новоизбраниот кардинал од Хонг Конг Чау, кој беше во историска посета на Пекинг претходно оваа година, беше придружуван од 40 аџии во Монголија.
Тој одби да разговара за отсуството на неговите кинески колеги, фокусирајќи се на важноста на посетата на папата Франциско на Монголија за Католичката црква во Азија.
„Мислам дека црквата во Азија расте. Не толку брзо како во Африка, но Црквата во Азија сега има многу важна улога“, им рече тој на новинарите.
Кинескиот претседател Си побара католицизмот и сите други религии строго да се придржуваат до партиските директиви и да се подложат на „кинеизација“.
Во огромниот регион на Ксинџијанг, ова доведе до уривање на џамии, но во повеќето случаи тоа значеше отстранување на куполи, минариња и крстови од црквите.
„Навистина се надеваме дека нашата влада и лидерите постепено ќе го прифатат папата и ќе го поканат да ја посети Кина“, рече Јан Жизионг, кинески католички бизнисмен.
Повеќето Монголци ја следат доминантната школа Гелугпа на тибетскиот будизам и го почитуваат нејзиниот водач, Далај Лама.
Затоа, многу Монголци се загрижени поради противењето на Комунистичката партија на прогонетиот тибетански водач и нејзината строга контрола врз монашкиот живот и она што се чини дека е постепено елиминација на тибетската култура.
Сепак, со оглед на потребата да се одржуваат стабилни односи со Пекинг бидејќи Кина е главниот извозен партнер на Монголија, лидерите на земјата не се изјаснија, исто како што главно молчат за репресивните јазични и културни политики кон нивните етнички браќа во внатрешноста на Кина.
Француско избегна да го антагонизира Пекинг, што е најважно со избегнување каква било критика за Пекинг или средба со Далај Лама.
Иако Далај Лама не беше во Улан Батор во неделата, тој беше спомнат од поглаварот на главниот тибетски будистички манастир во Монголија, Камба Номун Кан Габју Хојамтс Демберел.
Тој игумен забележа дека „Неговата Светост“, што е титулата на Далај Лама, неодамна ја призна „10-тата реинкарнација“ на главниот лама на монголските будисти и „тоа е извонредна предност за нас“, рече тој.
Тоа признавање е проблем бидејќи Кина бара сите „реинкарнирани лами“ да се родат во Кина и Пекинг официјално да го потврди тоа, а новопризнатиот монголски лама не исполнува ниту еден од критериумите.