Експериментот започнува во февруари. Потоа 45 компании и организации во Германија ќе воведат четиридневна работна недела за шест месеци.
Вработените ќе добијат целосна плата, иако поминуваат помалку време на работа.
Тој проект беше инициран од консултантската куќа за менаџмент Intraprenoer, која соработува со непрофитната организација 4 Day Week Global (4DWG).
Но, како тоа треба да функционира во пракса?
Особено ако се земе предвид дека во Германија има недостиг од квалификувана работна сила.
Поддржувачите тврдат дека четиридневната работна недела би помогнала во недостигот на квалификувани работници со зголемување на продуктивноста на вработените, пишува Дојче веле.
Аргумент: оние кои работат само четири дена наместо пет се помотивирани и затоа се попродуктивни.
Освен тоа, ова може да ги интересира оние кои не сакаат да работат пет дена.
Четиридневната работна недела веќе е испробана
Четиридневната работна недела веќе е испробана во пракса. Од 2019 година, 4DWG спроведува вакви пилот програми во Велика Британија, Јужна Африка, Австралија, Ирска и САД.
Според податоците на оваа невладина организација досега учествувале повеќе од 500 компании.
Резултатите се чини дека ги потврдуваат надежите за позитивни ефекти.
Во Велика Британија во овој експеримент биле вклучени 2.900 вработени во финансискиот сектор, ИТ секторот и градежништвото, во онлајн трговијата, студиата за анимација, маркетингот или во киосците за брза храна.
Според научниците од Кембриџ и Бостон, бројот на денови на боледување е намален за околу две третини, а речиси 40 отсто од вработените изјавиле дека по експериментот чувствувале помал стрес отколку порано.
Дополнително, бројот на вработени кои се откажале од работата паднал за 57 отсто, а научниците забележале просечен пораст на прометот од околу 1,4 отсто.
Најмалку 56 од 61 компанија што учествуваа во експериментот изјавија дека сакаат да ја задржат четиридневната работна недела и по завршувањето на тест фазата.
Па, од февруари па натаму, Германците ќе гледаат со завист кон учесниците на пилот проектот?
Не мора, според истражувањето на синдикалната фондација Ханс Боеклер.
Според тоа, речиси три четвртини од вработените со полно работно време би сакале четиридневна работна недела со иста плата.
Осум проценти сметаат дека четиридневната работна недела е добра, дури и со намалени плати.
Но, 17 проценти одбиваат пократко работно време.
Аналитичар на пазарот на труд: Пилот студиите немаат смисла
Компаниите кои сега учествуваат во четиридневниот пробен проект во Германија се пријавија пред неколку месеци.
И токму тука започнува проблемот, вели аналитичарот на пазарот на трудот Енцо Вебер, кој е критичен кон резултатите од претходните пилот проекти.
Тој спроведува истражувања на Универзитетот во Регенсбург и на Институтот за пазар на труд и професионално истражување.
Тој вели дека за вакви проекти се пријавуваат само фирми за кои четиридневната работна недела е позитивна, па затоа не одразуваат репрезентативен пресек на економијата.
Дополнително, не само што би се скратило работното време, туку би се промениле и работните процеси и организацијата.
Ако потоа дојде до зголемување на продуктивноста, тоа не мора да е причинско-последично поврзано со пократко работно време, вели Вебер.
Дури и позитивните резултати се сомнителни бидејќи скратувањето на работната недела најверојатно би резултирало со интензивирање на работата, смета Вебер.
Социјалните, комуникативните и креативните елементи остануваат настрана.
„Компаниите обично не ги чувствуваат последиците веднаш, туку на среден рок“, истакнува научникот и предупредува дека студиите биле дизајнирани да траат само шест месеци.
Сомнежи за зголемување на продуктивноста
Холгер Шефер од Институтот за германска економија исто така смета дека воведувањето четиридневна работна недела низ Германија би било контрапродуктивно.
„Она што може да изгледа разумно од микроекономска гледна точка – на пример, ако конкурентите со четиридневна работна недела можат да привлечат работници со дефицит – исчезнува кога се гледа од макроекономска гледна точка. Ако сите компании го намалат работното време, на крајот ќе дојде до дефицит на работно време“, вели Шефер.
Покрај тоа, нема индикации дека намалувањето на работното време може значително да ја зголеми продуктивноста, вели тој.
„Скратувањето на работната недела од пет на четири дена одговара на намалување на работните часови за 20 отсто. За да се компензира падот на производството што произлегува, продуктивноста на час би требало да се зголеми за 25 отсто“, вели Шефер, кој го смета овој експеримент за утопија.
„Недела дена X“
Дека четиридневната работна недела може да има смисла во некои компании е видливо во занаетчискиот сектор.
Според Јорг Дитрих, претседател на Централното здружение на германски занаетчии, работодавците би ја зголемиле својата привлечност, а со тоа и нивните шанси да се натпреваруваат за висококвалификувани работници.
Сепак, тоа не би функционирало подеднакво добро насекаде.
Заклучокот на Дитрих: општо формулираното законско право на четиридневна работна недела не би помогнало никому и би значело само дополнителна бирократија за компаниите.
Против законски регулираното право на четиридневна работна недела е и Енцо Вебер и е за индивидуални решенија.
Тој ја нарекува „Недела дена X“. Во ова тој добива поддршка од средни компании.
Тие исто така се залагаат за индивидуални решенија договорени меѓу вработените и работодавачите, вели Кристоф Алхаус, генерален директор на Федералната асоцијација на средни претпријатија.
Но, средните компании, од друга страна, го отфрлаат мешањето на владата што би резултирало со помалку работни часови за целосна заработка.
Но и покрај сите критички аргументи, интересно е што синдикатот ИГ Метал веќе подолго време бара намалување на работното време.
И веќе сега вработените во челичната индустрија работат 35 часа неделно.