Франција го блокираше усвојувањето на договор за обновлива енергија на ниво на Европската унија (ЕУ), барајќи електричната енергија произведена од нуклеарните централи да игра поголема улога во исполнувањето на целите на климатската политика.
Ескалацијата на споровите за нуклеарната енергија со продлабочувањето на поделбите меѓу членките претставува уште еден удар за Зелениот договор на ЕУ, пишува Радио Слободна Европа (РСЕ) од светските медиуми.
Париз ја повлече поддршката за законодавството за обновливи извори на енергија на ниво на ЕУ во обид да обезбеди подобра позиција за својата нуклеарна енергија, пишува Фајненшл тајмс, посочувајќи дека Франција е на чело на коалицијата на земји од ЕУ кои го блокираат договорот за цели на обновливите извори на енергија. .
Овој потег на Франција следеше додека во ЕУ полека се појавува поширока негативна реакција на климатските планови, бидејќи, како што наведува британскиот весник, реалноста за барање зелени транзиции станува се поочигледна.
Во средата, членките на ЕУ требаше да се договорат за целта до 2030 година, обновливите извори на енергија да сочинуваат 42,5 отсто од енергетскиот микс на Унијата.
Франција, која се потпира на нуклеарната енергија за производство на поголемиот дел од електричната енергија во земјата, посочи дека нема да го поддржи текстот, наведувајќи ја загриженоста дека водородот со ниска содржина на јаглерод произведен со електрична енергија од нуклеарните централи нема да се смета за тие цели.
Договорот, кој беше повлечен од гласањето на состанокот на амбасадорите на ЕУ доцна во вторникот, ќе овозможи договорените цели да станат закон на ЕУ по одобрувањето од Европскиот парламент (ЕП).
Шест про-нуклеарни земји, вклучително и Чешка, Бугарија и Унгарија, го следеа примерот на Париз и не ја поддржаа спогодбата во средата.
Од друга страна, владите од антинуклеарниот блок, вклучително и Германија и Австрија, силно се спротивставија на признавањето на нуклеарната енергија како чисто гориво.
Долгогодишните поделби околу нуклеарната енергија меѓу членките на ЕУ се продлабочија оваа година, бидејќи земјите се судрија околу тоа дали нуклеарната енергија, која има ниски емисии на јаглерод, треба да се смета за исполнување на целите за обновлива енергија, според Ројтерс.
Тензиите се разгореа и меѓу Франција, Шпанија и Германија – најголемиот потрошувач на енергија во Европа, кој ги затвори последните нуклеарни реактори минатиот месец – околу тоа дали планираните инфраструктурни проекти можат да ја користат нуклеарната енергија како извор на енергија.
Претставниците на владите на 16-те членки на ЕУ кои се состанаа во вторник во Париз го повикаа Брисел да ја искористи својата енергетска политика, вклучително и субвенциите за зелената индустрија, за поддршка на нуклеарната енергија.
Брисел најави дека само одредени напредни нуклеарни технологии ќе добијат стимулации за зелената индустрија од ЕУ.
Еврокомесарот за енергетика Кадри Симсон на состанокот рече дека буџетот на ЕУ не е дозволено да се користи за производство на нуклеарна енергија, но планираните реформи на пазарот на електрична енергија во теорија би можеле да му помогнат на нуклеарниот сектор полесно да добие надворешно финансирање.
Француската министерка за енергетика Ањес Пане-Рунаш рече дека про-нуклеарните земји најверојатно ќе се сретнат повторно следниот месец.
Во ЕУ, нуклеарните централи со капацитет од околу 100 GW произведуваат приближно една четвртина од електричната енергија во Унијата.
Во декларацијата потпишана од учесниците на самитот, се проценува дека со дополнителни 50 GV нови нуклеарни проекти до 2050 година, ќе се отворат повеќе од 450.000 работни места и ќе придонесат 92 милијарди евра во европскиот БДП.
Покрај тоа, се наведува во декларацијата, намалувањето на увозот на фосилни горива ќе додаде 33 милијарди евра на трговскиот суфицит на ЕУ.
Чешкиот министер за енергетика и индустрија Јозеф Сикела рече дека големите количини електрична енергија без јаглерод што можат да ја обезбедат нуклеарните централи е достапен начин да се постигне декарбонизација.
Сепак, како што истакнува Ројтерс, нуклеарното производство не е обновливо и се потпира на необновливо гориво, кое во многу случаи го обезбедува Русија. Нуклеарната енергија произведува и радиоактивен отпад.
Земјите од антинуклеарниот блок и активистите за климата велат дека фокусот треба да биде ставен на обновливите извори на енергија.
Ескалацијата на спорот за нуклеарната енергија претставува уште еден удар за Зелениот договор на ЕУ, според Блумберг.
Различни елементи од договорот се доведени во прашање поради политичката загриженост на внатрешно ниво на членките, наведува Блумберг.
Покрај Франција, каде нуклеарната енергија игра главна улога, на договорот се противат и некои членки од Централна и Источна Европа, загрижени за трошоците за зелената транзиција.
Според изворите, Шведска, која претседава со ЕУ на ротирачка основа, сè уште не одредила дополнителен датум за ревизија на директивата за обновливи извори на енергија.
Покрај прашањето за учеството на нуклеарната енергија во производството на водород, оспорен е уште еден сегмент од Зелениот договор, наведува Блумберг.
Иницијативата ReFuelEU Aviation, која има за цел да ја зголеми употребата на одржливо гориво во воздушниот транспорт, според извори, исто така е повлечена од дневниот ред.
Одлуката на Франција предизвика гнев кај другите земји од ЕУ, кои го обвинија Париз дека во последен момент зел клучен дел од законот како „заложник“ за да извлече дополнителни отстапки, посочува Политико.
Застојот на Франција предизвика споредба со ненадејниот потег на Германија претходно оваа година, кога го блокираше конечното одобрување на законот на ЕУ за забрана на продажба на нови автомобили што испуштаат јаглерод диоксид од 2035 година.
Потоа, по неколкунеделни расправии, Берлин конечно доби делумна отстапка од Европската комисија (ЕК).
„Тоа не е убава слика“, изјави еден европски дипломат за Политико. „Двете земји треба да бидат лидери во Европа. Тие даваат навистина лош пример за другите да го следат во европската политика“, додаде тој.
Франција веќе доби мали отстапки во март, кога беше постигнат привремен договор по тешките преговори во кои Франција се закани дека ќе го потопи законот доколку не се признае одредена улога за атомската енергија.