Од почетокот на руската инвазија на Украина на 24 февруари, Европската унија исплати 4,2 милијарди евра помош за украинскиот државен буџет, а до крајот на овој месец планира да плати уште 2,5 милијарди евра.
Уште неколку милијарди евра во вредност од на воена помош што оди преку специјалниот мировен фонд на ЕУ, а сега Комисијата исто така предложи редовен трансфер на 1,5 милијарди евра месечно од буџетот на ЕУ во украинскиот буџет во текот на 2023 година.
Ова е финансиска помош од ЕУ без преседан: никогаш досега Унијата не се справувала со одржувањето на таков систематски начин уредни финансии на некои земји кои не се членки и на друга земја во војна.
Предлогот на Комисијата допрва треба да биде одобрен од земјите-членки преку Советот на ЕУ, како и преку Европскиот парламент.
Меѓународниот монетарен фонд проценува дека на украинската влада ѝ се потребни 3 до 4 милијарди евра месечно за да исплати плати и пензии, да ги покрие трошоците за здравството, образованието и другите јавни услуги, да ја обнови клучната инфраструктура уништена од руските агресори и да се грижи за прогонетите.
Според тоа, ЕУ планира да покрива 1,5 милијарди евра месечно, а остатокот од потребите се очекува да ги покриваат Америка и други западни донатори.
Како ЕУ ќе ги премести тие пари и под кои услови ги испраќа во Украина?
Унијата всушност ѝ позајмува пари на Украина, не ги дава како бесплатен подарок, туку во форма на исклучително поволни заеми.
Кои се всушност бескаматни бидејќи Комисијата предлага трошокот за каматната стапка да биде покриен од земјите-членки на ЕУ, преку „дополнителни таргетирани плаќања“ во буџетот на Унијата.
Заемот се очекува да се отплати за 35 години, а почетокот на отплатата ќе се случи дури во 2033 година, десет години по исплатата.
Трошоците за камати ги покриваат земјите-членки, пропорционално на нивниот удел во пополнувањето на буџетот на ЕУ, а Комисијата планира да ги собере потребните пари за главнината на заемот со користење на буџетската резерва, што ја претставува разликата помеѓу максималниот износ што Комисијата може во која било година да побара од земјите-членки да го платат во буџетот на Унијата и износот што навистина е потребен за покривање на трошоците предвидени во буџетот.
Со користење на оваа буџетска резерва, која е опишана и со англискиот збор „headroom“, ЕУ всушност им гарантира на инвеститорите во заедничките европски обврзници дека украинскиот заем ќе биде уредно отплатен, без разлика што ќе се случи во иднина.
Што ако Украина не може да го врати заемот за 10 или 35 години?
Се очекува дека ќе го направат тоа, но ако не го сторат тоа – тогаш отплатата на долгот паѓа на буџетот на ЕУ.
Најлошо сценарио
Што во крајна линија значи дека Комисијата може да ги повика земјите-членки да префрлат дополнителни пари од нивните буџети за подмирување на тој долг.
Но, ова е најлошото сценарио и далечната иднина.
– Украина има акутни потреби бидејќи немилосрдните напади на Русија продолжуваат да ја уништуваат клучната инфраструктура. Нашата финансиска помош треба да биде стабилна, структурирана и предвидлива – изјави Валдис Домбровскис, извршен потпретседател на Комисијата.
Сите информации поврзани со најновите случувања со војната во Украина можете да ги прочитате ТУКА.