Новата европска сила вложува огромни суми во војската, а на списокот со опрема што ја набавуваат има сè, од борбени авиони до тенкови.
Руската инвазија на Украина на 24 февруари 2022 година донесе длабоки промени на глобалната сцена.
Геополитичките, политичките и општествените последици од овој конфликт стануваат се поочигледни, што може да се види по тоа колку се променија сојузите и односите меѓу државите во изминатите три години, пишува Нова.рс.
Една од најважните промени беше напуштањето на таканаречената „мировна дивиденда“.
Овој концепт подразбира пренасочување на буџетските средства од одбранбениот сектор во други области, што стана вообичаено во европските земји по завршувањето на Студената војна.
Со слабеењето на Советскиот Сојуз, многу земји повеќе не гледаа безбедносни закани, па значително ги намалија инвестициите во војската.
Како последица на тоа, голем број членки на НАТО не ги доделија договорените 2% од БДП за одбраната.
Денес ситуацијата е сосема поинаква.
Веќе во 2024 година, само осум членки на НАТО планираат да потрошат помалку од 2% од БДП за војската. Меѓу нив е и Хрватска, која ќе го надмине тој праг во 2025 година.
Сите други земји трошат повеќе, а Полска се истакнува како лидер во Европа.
Одвојува 4,12% од БДП за одбрана, што е значително повеќе од, да речеме, 3,43% доделени од Естонија или 3,38% потрошени од Соединетите Американски Држави.
Но, во апсолутна сума, неспорни се САД со дури 824,3 милијарди долари, додека Полска троши околу 35 милијарди долари.
До 2022 година, Полска издвојуваше релативно скромни средства за одбрана – таа година беа потрошени 15,3 милијарди долари, додека веќе во 2023 година тој износ се зголеми на над 31 милијарда.
Понатамошен раст се предвидува за 2024 година, каде што најголемиот дел од средствата ќе бидат потрошени за модернизација и набавка на воена опрема за сите гранки на армијата.
Се купува речиси сè – борбени авиони, хеликоптери, дронови, ракетни системи, оклопни возила, хаубици и голема количина тенкови.
Една од првите значајни инвестиции беше купувањето на 32 борбени авиони од петтата генерација Ф-35А, во зделка вредна 4,6 милијарди долари.
Првите примероци ќе бидат испорачани помеѓу 2026 и 2030 година.
Полска, исто така, нарача дури 96 јуришни хеликоптери АХ-64Е Апачи, договор вреден меѓу 10 и 12 милијарди долари.
Тенковите Абрамс беа купени и од американски партнери – 250 единици M1A2 SEPv3 за 4,75 милијарди долари, заедно со дополнителни 116 постари модели M1A1 за уште 1,4 милијарди долари, кои подоцна ќе бидат модернизирани.
Со оглед на искуството од војната во Украина, Полска ги зголеми своите инвестиции во ракетни лансери HIMARS.
Иако првично беше планирано да се набават 486 од овие системи, првите конкретни договори вклучуваат 100 фрлачи, додека пред 2019 година веќе беа купени 20 парчиња за 414 милиони долари.
Полска исто така инвестираше значителни средства во противвоздушните системи „патриот PAC-3“, чија вкупна вредност во последните неколку години достигна 15 милијарди долари.
Соработка со Јужна Кореја
Посебно интересен пресврт во воената стратегија на Полска е соработката со Јужна Кореја.
Полска нарача голем број модерни системи од оваа азиска земја, вклучувајќи тенкови К2 Црн Пантер и самоодни хаубици К9 Тандер.
Првите 180 тенкови К2 чинат 3,24 милијарди долари, а Полска планира да купи вкупно 1000.
Голем дел од тенковите ќе се произведуваат во Полска под лиценца, што вклучува трансфер на технологија.
Исто така, Полска нарача 672 хаубици К9, од кои голем број веќе се испорачани.
Покрај ова, Полска нарача и речиси 300 мобилни ракетни системи K239 chunmoo, како и борбени авиони ФА-50 од Јужна Кореја, во зделка вреден 3 милијарди долари.
Првите 12 авиони се веќе испорачани, додека останатите ќе бидат приспособени на специфичните барања на полските вооружени сили.
Покрај соработката со САД и Јужна Кореја, Полска ги прошири своите можности со набавка на беспилотни летала „bayraktar TB2“ од Турција, како и специјализирани авиони „sab 340 AEW“ од Обединетите Арапски Емирати.
Исто така, нарачани се домашни оклопни борбени возила BWP Borsuk и KTO Rosomak, што дополнително ја зајакнува националната воена индустрија.
Денес, Полска не е само лидер во воените трошоци во Европа, туку и пример на земја која сериозно ги сфати безбедносните предизвици и одлучи да инвестира во модернизацијата на своите вооружени сили на сите нивоа.