Русија го нападна украинскиот град Днипро со интерконтинентална балистичка ракета, на националниот празник Ден на достоинството и слободата 21 ноември.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски предупреди дека оружјето способно да носи нуклеарно полнење било употребено за прв пат во војната.
Според информациите објавени од украинското воздухопловство, проектилот бил лансиран од Астраханската област на Руската Федерација.
Покрај тоа, Русија лансираше воздушно-балистички ракети и неколку крстаречки ракети.
Некои од нив се уништени, објавено е на профилот на Телеграм на украинските воздухопловни сили.
Русија ги интензивираше своите воени активности откако Украина ги искористи западните ракети со долг дострел ATACMS и „Storm Shadow“ во нападите врз регионите Брјанск и Курск во Руската Федерација.
Рускиот претседател Владимир Путин одговори со промена на руската нуклеарна доктрина, проширување на условите за употреба на нуклеарно оружје.
Интерконтиненталните балистички ракети можат да носат нуклеарни боеви глави – што покренува прашања за тоа колку е реална заканата од нуклеарен конфликт и како треба да одговорат западните сојузници на Украина – како што истражуваа руските и украинските служби на Гласот на Америка.
Состојбата на борбена готовност на руските нуклеарни сили
Следењето на борбената готовност на руските нуклеарни сили е приоритет на американските разузнавачки служби, објаснува Метју Бан, експерт за нуклеарно оружје и поранешен советник во администрацијата на претседателот Бил Клинтон.
„Колку што знаеме, тие се во состојба на готовност. Соединетите Американски Држави би биле во заблуда ако не веруваат дека Русија може да користи нуклеарно оружје доколку сака да го користи“, смета Бан.
Последен пат, според Бан, американските разузнавачи сериозно ја разгледале опасноста Русија да користи нуклеарно оружје за да ја нападне Украина кон крајот на 2022 година, по успешната контраофанзива на украинските вооружени сили во регионите Харков и Керсон.
„Постои мислење дека ако Украина стане сериозна закана за Крим, за што има 50% шанси, дека под тие околности Русија би одлучила да употреби нуклеарно оружје“, вели Џон Ерат од Вашингтонскиот центар за контрола на оружјето и Непролиферација.
Ерат смета дека веројатноста за такво нешто е мала.
Потсетува дека во текот на изминатите две години многу, како што наведува, се поминати црвени линии за такво нешто.
„Сведоци сме на закани, директни и индиректни, со употреба на нуклеарно оружје. Се зборуваше за испраќање тенкови, борбени возила Бредли, дополнителни системи „Патриот“ и ловци Ф-16 во Украина. Овој пат дојде до промена во политиката на користење нуклеарно оружје на хартија, тоа е потег што досега не беше преземен, но е во согласност со претходните реакции на Русија на слични чекори“, смета Ерат.
Тој посочува дека Русија го користи сето оружје со кое располага во војната против Украина.
„Руската страна нема морални ограничувања за употребата на нуклеарно оружје во Украина. И покрај тоа, тие никогаш не одлучија да го употребат. Тоа значи дека проценуваат дека ова оружје нема да им биде корисно“, смета Ерат.
Сепак, Метју Бан смета дека ризикот од нуклеарна војна е најголем од Кубанската ракетна криза во 1962 година, кога Советскиот Сојуз распореди нуклеарни проектили на Куба. Бан нагласува дека во овој случај дипломатијата треба да се користи недвосмислено.
„Малку се прави за да се намали опасноста, освен постојаното спомнување на одвраќање. Но, само одвраќањето без дипломатија е опасно“, предупредува Метју Бан.
Џон Ерат потсетува дека едно време Соединетите Американски Држави и Советскиот Сојуз успеаја да го намалат вкупниот број на нуклеарни проектили за 80 отсто.
„За време на Студената војна, Соединетите Американски Држави и Советскиот Сојуз тврдеа дека се потребни меѓу 70.000 и 80.000 нуклеарни оружја за да се спречи Третата светска војна. Со текот на времето, тие сфатија дека оваа бројка е превисока и таа беше намалена. “, забележува тој експерт.
Тој, исто така, смета дека не треба да се размислува за дополнителни намалувања, имајќи ги предвид тензиите во меѓународната рамка.
Освен тоа, вели тој, постои опасност од зголемување на бројот на нуклеарни боеви глави, поради фактот што договорот меѓу Соединетите Американски Држави и Руската Федерација за намалување и ограничување на стратешкото офанзивно оружје – СТАРТ-3 – истекува во 2026 година.
Тоа е последниот и единствен договор за намалување на нуклеарното оружје меѓу двете земји кој се уште е во сила.