Во петок се одбележува годишнината од почетокот на војната во Украина. На почетокот на војната, многу луѓе веруваа дека, како што војната напредуваше, незадоволството ќе расте во Русија.
Но, накратко, тоа не се случи. Иако на почетокот на војната имаше неколку обиди за протести каде беа уапсени илјадници луѓе, ништо конкретно не се случи.
„Зошто толку многу Руси се преправаат дека војна не постои? прашува Би-Би-Си во текстот на својот поранешен московски дописник Андреј Горјанов.
„Во неделите пред руската инвазија, шетав со часови во централниот московски кварт Замосковоречие, каде што живеев и работев во канцеларијата на Би-Би-Си седум години.
„За мене недопрениот и мирен дел од градот ја отелотворува сложената сегашност и минато на Русија“, пишува Горјанов.
„Со векови, Московјаните доаѓаат овде да градат домови и бизниси и тивко да си ги извршуваат своите животи, оставајќи ги нивните владетели да остварат поголеми амбиции на поголема сцена каде обичните Руси никогаш немале улога.
Се граничи со реката Москва и Кремљ од едната страна, а од другата со импозантните сталинистички станбени згради и облакодери од 21 век на бучната обиколница. Лавиринтот од тесни улички одекнува на минатото, прошаран со цркви и аристократски палати од 19 век“, опишува тој.
Се сети на разговорот од минатиот февруари. Го повикал пријател, родум од Харков, но со работа во Москва.
„Дали Путин навистина ќе ја нападне Украина“, го прашал. „Ниту тој, ниту јас не сакавме да веруваме во тоа“, пишува Горјанов.
Животот во градовите остана ист
Од тој повик до денес, стотици илјади Руси ја напуштија Русија. Замина и новинарот на Би-Би-Си.
Но, за десетици милиони од оние што останаа, животот е горе-долу ист како порано. Особено во големите градови.
Во соседството од почетокот на приказната сѐ уште се отворени повеќето кафулиња, продавници, банки и бизниси.
Многу хипстерски новинари и ИТ професионалци си заминаа, пишува Би-Би-Си. Но, тие беа заменети со нови.
Во продавниците се жалат на поскапување. Но, локалните алтернативи ги заменија увозните производи.
Книжарниците сè уште имаат голем избор на наслови, иако книгите што се сметаат за несоодветни се продаваат во пластични корици.
Популарната услуга за споделување автомобили сè уште работи, но автомобилите сега се главно кинеско производство.
Меѓународните санкции не ја доведоа Русија на работ на економски колапс во стилот на 1990-тите.
Но, како што истакна рускиот академик Александар Титов од Белфаст, Русија сè уште минува низ криза.
Тоа е бавно гори криза. Но, ако погледнете внимателно, знаците можат да се видат насекаде.
Во Белгород, град блиску до украинската граница и на само 80 километри од сега разурнатиот од војна град Харков, локалното население сега се навикна на конвои воени камиони што татнеат кон линијата на фронтот.
Ако се вознемирени од руското бомбардирање на град каде што многумина имаат пријатели и роднини, тие се трудат да не го покажат тоа.
Веселите улични фестивали што ги организира локалниот гувернер се многу посетени, ми вели еден пријател“, пишува новинарот.
Но, локалните лекари масовно ги напуштаат своите работни места бидејќи не можат да се справат со бројот на воени ранети кои се донесени на лекување во локалните болници.
Графити во близина на гробиштата
Дури и во малиот пограничен град Шебекино, граѓаните се чувствуваат напуштено и гневно.
Семејството, пишува Би-Би-Си, било шокирано кога по посетата на Петербург сфатил дека ништо не се променило во нивните животи таму горе, додека нивните животи на границата се превртеле наопаку.
„Во Псков, во близина на естонската и латвиската граница, атмосферата е мрачна и сите се преправаат дека војната нема никаква врска со нив, ми велат“, пишува Би-Би-Си.
Псков е дом на 76-та гардиска воздушна јуришна дивизија, сега озлогласена по воените злосторства за кои се обвинети нејзините војници во Буча, во близина на Киев.
Автобуска линија почна да го поврзува градот со локалните гробишта каде што се погребани се поголем број војници убиени во Украина. Под мостот некој со големи црвени букви напиша МИР.
Потоа раскажал една анегдота што му ја кажал еден пријател.
Еден пријател наишол на група тинејџери кои ја играат играта „Погоди го градот“ во градот Петрозаводск во близина на финската граница. Некој го спомнал Доњецк. Дали е тоа во Русија или Украина? Никој од нив не беше сигурен.
„Што мислат за војната? Тоа нема никаква врска со нив. Петрозаводск изгледа се врати во своето мрачно минато. Празни полици, без странски брендови и високи цени“, пишува Би-Би-Си.
Дали Русите ја поддржуваат инвазијата или молчат за да преживеат?
Дали Русите навистина поддржуваат брутална инвазија во Украина или се преправаат дека тоа не се случува за да преживеат?
Тешко е да се извлечат цврсти заклучоци од минливи впечатоци и разговори.
Социолозите и анкетите се обидоа да го проценат мислењето, но во Русија нема слобода на говор или информации, па затоа е невозможно да се каже дали луѓето се искрени.
Анкетите покажуваат дека мнозинството Руси, доколку не ја поддржат војната, секако не се противат.
Ова предизвика жестоки дискусии меѓу Русите во странство. Многумина кои проучуваат и известуваат за Русија веруваат дека мал процент од луѓето активно ја поддржуваат војната, пишува Би-Би-Си.
Повеќето обични Руси се во средината, обидувајќи се да ја сфатат ситуацијата што не ја избрале, а која не ја разбираат и се чувствуваат немоќни да ја променат.
Дали можеа да ја спречат? Веројатно да, ако повеќе луѓе застанеа да ја бранат својата слобода и се спротивставија на пропагандата на државната телевизија за измислени закани од Запад и Украина.
„Многу Руси решија да останат надвор од политиката и да му дозволат на Кремљ да одлучи наместо нив. Но, да ја спуштите главата значи да направите некои многу загрижувачки морални компромиси“, пишува дописникот на Би-Би-Си.
„За да спречат војна пред нивниот праг, Русите мора да се преправаат дека ова не е експанзионистичка инвазија и да ги затворат очите пред Украинците кои имаа десетици илјади убиени и ранети и милиони протерани од своите домови поради она што Кремљ го нарекува „специјален воена операција“, додаваат тие.
Во денешна Русија, реалноста што треба да ја прифатат е дека војниците доаѓаат во училиштата и им кажуваат на децата дека војната е добра работа, тие мора да прифатат дека свештениците поддржуваат војна и не се молат за мир. Мора да прифатат дека не е важно што повеќе не можат да патуваат. Дека Кремљ има право да ги блокира повеќето независни медиуми што ги прочитале досега, набројува Би-Би-Си.
Тие мора да прифатат дека е нормално да се оди во војна ако искрено кажете што мислите за војната.
Зошто Русите не протестираат?
Зошто Русите не протестираат можеби подобро се објаснува со руската историја, а не со анкети.
Откако дојде на власт, претседателот Владимир Путин не крие дека сака да ја обнови Русија и да ја врати нејзината позиција за светот да може да го почитува.
Во говорите и есеите тој јасно го изрази своето верување дека Русија зазема уникатно место во светот како дел од Истокот и Западот.
Русија има свои традиции, религија и свои начини на вршење на работите. На Русите им треба ред и контрола и бараат почит, доктрина на Путин.
Оваа порака одекнува низ вековите и не толерира никакво несогласување или шанса за промена.
Оваа визија на Путин има своја цена: Русите платија со својата слобода; Украинците плаќаат со живот.
Русија понекогаш се отвораше по моменти на катастрофа. По поразот во Авганистан во 1989 година дојде ерата на Горбачов. По поразот на Јапонија во 1905 година следеше уставна реформа, а поразот во Кримската војна во 1856 година беше проследен со еманципација на кметовите.
Една шема идентификувана од анкетарите е дека повеќето Руси велат дека би ги поддржале мировните преговори. Но, се уште не е јасно какви гаранции би дале на независна Украина.
„Порано или подоцна, ќе треба да се одговори и Русите ќе мора да се соочат со она што го направи нивната земја“, пишува дописникот на Би-Би-Си.
Сите информации поврзани со најновите случувања со војната во Украина можете да ги прочитате ТУКА.