Западните мислители и филозофи се сериозно загрижени за иднината поради украинската војна, заканата од конфликт меѓу Америка и Кина и светската економска и енергетска криза.
101-годишниот француски мислител Едгар Морен го сумираше сето тоа со предупредување дека „луѓето сега ја губат вербата во иднината“.
„Мудриот старец“, како што Морено го претстави во дискусијата за состојбата на светот и Европа на Францускиот институт за меѓународни односи (IFRI), сликовито претстави дека украинската војна, криза и конфликти се насекаде низ светот.
„Последиците од пандемијата што ја разниша довербата во способноста на науката… внесе страв“
„Сега преовладува неверувањето, губењето на вербата во иднината и напредокот, што само по себе носи подобрување“, рече Морен.
Германскиот филозоф Јирген Хабермас и Едгар Морен во заеднички текст во некои медиуми во ЕУ изнесоа дека е исклучително важно за свеста на граѓаните на Европа во вакви драматични моменти што ќе знаат за вистинскиот развој на настаните кога „вистината е првата жртва на војната“ или во паника поради пандемијата, енергијата, финансиската криза.
Хабермас и Морен ја осудија руската интервенција во Украина, но го критикуваа и „пристрасното и многу поедноставено известување“ на новинарите кои не се обидуваат да проверат што им е кажано или да дознаат.
Во никој случај, истакнуваат двајцата европски филозофи, медиумското известување не смее да се поистоветува со пропаганда „бидејќи печатот е основната основа на секоја вистинска демократија“.
Хабермас и Морен предупредуваат дека Европа и светот се соочуваат со сериозни закани и сметаат дека во украинската војна „мора да се стремиме кон решение, дијалог, бидејќи во спротивно се поизвесно е дека војната ќе се прошири и на другите европски области“.
Новото предупредување на еден од најискусните американски дипломати и државници, 99-годишниот Хенри Кисинџер, дека дошло до опасно нарушување на односите во светот, најде простор во европската јавност, срамежливо, но сепак видливо.
Особено, кога станува збор за војната без јасна цел во Украина, истакнува Кисинџер и, како што вели, „кризата делумно ја предизвикавме ние Американците и сега е време да се намалат тензиите, бидејќи одвојувањето на Москва и Пекинг нема да биде воопшто лесно“.
И францускиот претседател Емануел Макрон штотуку повика на тревога „поради војната што грми на нашите граници“, а Европа е исто така силно погодена од „уништувачки климатски катаклизми“, инфлација, огромен скок на цените на енергијата и студена зима што доаѓа.
Во срцето на возбудата на политичарите, медиумите и граѓаните на ЕУ сега е стравот од можна поопасна нуклеарна катастрофа од Чернобил поради бомбардирањето на украинската нуклеарна централа Запорожје.
Донекаде смирува веста дека Макрон и рускиот претседател Владимир Путин се договориле комисијата на Меѓународната агенција за нуклеарна енергија да дојде непречено низ украинската територија и да провери колку е безбедна најголемата нуклеарна централа во Европа.
Руските трупи го окупираа тој дел од Украина и центарот на Запорожје, па затоа Путин беше од клучно значење за тоа.
Во медиумите на ЕУ само се вели дека е „бомбардирана и дека се заканува нуклеарна катастрофа“, но не се објаснува кој истрелува проектили кон нуклеарната централа каде што има руски војници, но персоналот сепак се Украинци.
Вилијам Мекаскил, професор по филозофија на Универзитетот во Оксфорд, исто така, ја истакна сè уште големата светска опасност од нуклеарна војна и уништување на планетата, кој ја споредува со колапсот на претходните цивилизации и империи и вели дека „најдлабоката карактеристика на човештвото е да се уништи себеси“.
Познатиот британски и европски филозоф предупредува дека „почнувајќи со катастрофални климатски нарушувања, закана од нуклеарна војна, вештачки предизвикани пандемии, неконтролиран развој на вештачката интелигенција, треба да очекуваме други деструктивни технологии, така што загрижувачки број на опасности ќе заговорат и се закануваат да го уништат човештвото“.
Победата над нацизмот и фашизмот во Втората светска војна и крајот на Студената војна на многумина им изгледаше како крај на големите идеолошки спорови и дека „капитализмот и демократијата ќе се шират незапирливо“, наведува овој филозоф.
Тој, сепак, забележува дека „големиот напредок во оружјето, развојот на биологијата и компјутерите, исто така, може да дегенерира и да се лизне во намерна злоупотреба или случајна катастрофа од големи размери“.
Американскиот мислител Френсис Фукујама предвиде дека „крајот на историјата ќе биде тажен“, а Мекаскил, напротив, предвидува дека поради општата криза за човечкиот вид, сега повторно ќе следи драматичен „почеток на историјата“.
Тој подвлекува дека економските, социјалните и политичките трансформации се секако можни и, згора на тоа, неопходни, а потоа „внуците на нашите внуци ќе можат да не гледаат со благодарност и гордост… но ако уништиме сè, тие можеби никогаш нема да ја видат светлината на денот“.
Предупредувањата на мислителите, филозофите и некои државници беа оправдани од Американскиот национален разузнавачки совет (NIC), кој ја основа и наведе вештачката интелигенција, вештачки предизвиканите пандемии, нанотехнолошките оружја заедно со нуклеарната војна како „закани што можат да уништат животи на глобално ниво“.
И овие закани, додава главната американска разузнавачка агенција, „ја предизвикуваат нашата способност да ја замислиме и разбереме нивната моќ и досег“.
Британскиот филозоф Мекаскил привлекува внимание на фактот дека пандемијата на коронавирусот покажа дека кога мнозинството од светската популација е заразено со такво зло, „тогаш е тешко да се врати џинот во шишето“.