Одлуката на претседателот Доналд Трамп да ја распореди Националната гарда во неколку американски градови предизвика лавина од правни битки со државните и локалните власти, пишува Би-Би-Си.
Трамп тврдеше дека употребата на федерални сили е неопходна за ограничување на насилството во градовите предводени од демократите, борба против криминалот и поддршка на неговите иницијативи за депортација.
Од друга страна, неколку демократски гувернери остро се спротивставија на тоа, истакнувајќи дека ваквите потези се непотребни и би можеле дополнително да ги ескалираат тензиите.
Правната битка веќе започна.
Федералната држава Илиноис вчера поднесе тужба со која бара да го блокира распоредувањето на трупи во Чикаго, додека федерален судија привремено го запре распоредувањето на членови на Националната гарда од Тексас и Калифорнија во Портланд завчера.
Додека битките продолжуваат во судовите, ви донесуваме клучни информации за Националната гарда.
Што е Национална гарда?
Национална гарда првенствено се состои од војници стационирани во федералните држави кои нормално реагираат на вонредни ситуации како што се природни катастрофи или протести од големи размери.
Секоја од 50-те американски држави, како и Дистриктот Колумбија и териториите Гуам, Порторико и Американските Девствени Острови, имаат свои трупи.
Тие можат да бидат распоредени во странство, а некои единици се специјализирани за гаснење шумски пожари или обезбедување на границата.
Иако Гардата е во крајна линија подредена на Министерството за одбрана, а претседателот во одредени околности може да ја стави под федерална контрола, барањата за нејзина интервенција обично доаѓаат од локално ниво.
Гувернерот е тој што ја активира Гардата за време на вонредна состојба и може да побара помош од претседателот или други држави.
Важно е да се напомене дека Националната гарда има ограничени овластувања: нејзините членови не го спроведуваат законот, не апсат ниту вршат претреси.
Покрај тоа, закон познат како Закон за Посе Комитатус сериозно го ограничува користењето на војската од страна на федералната влада за внатрешни работи.
Обидите на Трамп да ја заобиколи постапката
Претседателот Трамп веќе неколку пати се обиде да го заобиколи вообичаениот протокол за распоредување на Националната гарда.
Во јуни, тој ја презеде контролата врз Калифорниската Национална гарда за да одговори на протестите против имиграциските рации во Лос Анџелес, и покрај противењето на гувернерот Гевин Њусом.
Калифорнија поднесе две тужби против неговата администрација како резултат на тоа.
Иако апелациониот суд пресуди во корист на претседателот во еден случај, во друг федерален судија утврди дека Трамп го прекршил Законот за Posse Comitatus.
Во текот на летото, стотици припадници на гардата пристигнаа во Вашингтон поради она што Трамп го опиша како „ситуација на целосна и тотална беззаконие“, наведувајќи го бездомништвото и криминалот како причини.
Тој неодамна одобри испраќање 300 војници во Чикаго по протестите пред центрите за притвор на имигранти.
Демократскиот гувернер Џ.Б. Прицкер го обвини Трамп дека се обидува да „произведе криза“ и исто така поднесе тужба. Најновата во низата беше обид за испраќање на Гардата во Портланд, што федерален судија привремено го блокираше во недела навечер.
На кој закон се повикува Трамп?
Администрацијата на Трамп се повикува на малку позната одредба од американскиот воен закон што претседателите досега ретко ја користеле.
Станува збор за член 12406 од американскиот законик, кој му дозволува на претседателот да ја повика Националната гарда на која било земја во служба ако Соединетите Американски Држави се „нападнати или се во опасност да бидат нападнати од странска нација“ или ако има „бунт или закана од бунт“ против американската влада.
Трамп го повика тој закон во јуни кога федерализираше 2.000 членови на Гардата за да ја поддржи спроведувањето на имиграциските закони (ICE).
Министерот за одбрана Пит Хегсет, исто така, го цитираше во меморандум од 28 септември поврзан со распоредувањето на 200 членови на Националната гарда на Орегон.
„Многу сме уверени во законската надлежност на претседателот да го стори ова“, изјави портпаролката на Белата куќа, Каролин Ливит, пред новинарите во понеделник, 6 октомври. „И сме многу уверени дека ќе победиме врз основа на законот“.
Зошто Портланд?
Трамп сака повторно да ја користи Националната гарда како одговор на демонстрациите, овој пат по протестите што се одржаа во текот на викендот во близина на зградата на Службата за имиграција (ICE) во Портланд.
Таму, федералните агенти се судрија со демонстрантите кои се спротивставија на иницијативата на Трамп за масовна депортација.
Полицијата во Портланд објави дека уапсила две лица на 4 октомври за нарушување на јавниот ред и мир, а кај едното било пронајдено солзавец и преклопна палка.
Локалните медиуми објавија дека федералните сили употребиле солзавец и димни бомби за да ги растераат демонстрантите.
Додека Трамп тврдеше дека градот е „во пламен“, гувернерката на Орегон, Тина Котек, демократка, рече: „Нема немири во Портланд, нема закана за националната безбедност“.
„Ова е нација на уставно право, а не на воена состојба“
Администрацијата на Трамп се обиде да испрати 200 членови на Калифорниската Национална гарда во соседниот Орегон, но таа акција беше привремено запрена со низа одлуки на окружниот судија Карин Имергут, која беше назначена од Трамп за време на неговиот прв мандат.
Во саботата, таа ја блокираше федерализацијата на Националната гарда на Орегон, пишувајќи во пресудата:
„Ова е нација на уставно право, а не на воена состојба“. Еден ден подоцна, таа донесе привремена забрана за испраќање на Калифорниската гарда во Портланд. Се очекува жалба од администрацијата на Трамп.