По седум дена криење во влажен и темен тунел длабоко во утробата на челичарницата Азовстал во Мариупол додека градот горел околу него, украинскиот војник Олександр Иванцов бил на работ.
Претседателот Володимир Зеленски им нареди на украинските војници да го положат оружјето и да се предадат по 80-дневен отпор. Но, војникот Иванцов имал други идеи.
„Кога се пријавив за оваа мисија, сфатив дека најверојатно ќе умрам“, се сеќава тој.
„Бев подготвен да умрам во битка, но морално не бев подготвен да се предадам“, изјави тој за Њујорк Тајмс.
Ископал дупка во Азовстал во која останал скриен 10 дена. Потоа преку тунелот стигнал дома
Знаел дека неговиот план може да звучи малку лудо, но во тоа време бил убеден дека има поголеми шанси да преживее со криење отколку да им се предаде на Русите, чија злоупотреба на воените заробеници им беше добро позната на украинските војници.
Така, тој копал дупка во ѕидот за да стигне до мал тунел, сокрил некои залихи и планирал да остане скриен 10 дена, надевајќи се дека дотогаш Русите кои ја презедоа контролата врз уништената фабрика ќе го спуштат нивниот чувар и ќе го пуштат да се лизне низ урнатините неоткриен и го направил својот пат до градот што некогаш го нарекувал дом.
За една недела изел шест лименки пилешко и 10 конзерви сардина и речиси сите осум шишиња од 1,5 литри вода.
„Се чувствував навистина лошо, бев дехидриран, а умот ми забрза“, рече тој. „Сфатив дека морам да заминам затоа што не можам да живеам таму уште три дена.“
Иванцов ја раскажа приказната за неговото бегство од Азовстал во Њујорк Тајмс
Им даде фотографии и видеа од градот и фабриката. Ова го потврдија надредените службеници и медицинските работници кои раководеле со неговото лекување кога тој пристигнал на територијата под украинска контрола.
Сепак, неговата приказна изгледала толку пресилена што украинските безбедносни служби го принудиле да направи полиграфски тест за да ги убедат дека не е двоен агент.
Иванцов сè уште се бори за Украина, помагајќи ѝ на единицата за беспилотни летала надвор од урнатиот Бахмут, каде што се потсетил на својата приказна едно попладне, пишува NYT.
Тој зборуваше неволно, велејќи дека не може да даде детали за да ги заштити украинските војници од Азовстал, кои се уште се држат како воени заробеници, и цивилите на окупираните територии кои му помогнале да избега.
Ивантошв (28) бил илјадници километри оддалечен од Украина кога Русија ја започнала својата инвазија на 24 февруари 2022 година.
Работел како поморски безбедносен агент назначен да ги штити бродовите од сомалиските пирати во Аденскиот Залив во близина на Црвеното Море.
Во Мариупол живеел осум години, како што вели, кога бил град во подем. Тие изградиле патишта, паркови, ледена палата, базени, спортски сали, рече тој.
На 14 март, тој се пријавил во Азовскиот полк, поранешна екстремно десничарска група која беше составена од украинската армија и ја водеше одбраната на фабриката Азовстал.
Дотогаш, битката за Мариупол веќе го обезбеди своето место меѓу планините во војната.
Додека Русите го запалија градот во заборав, илјадници цивили и војници се забарикадираа во сложената мрежа на бункери под фабриката, комплекс приближно двојно поголем од центарот на Менхетен во Њујорк.
Како што украинските сили стануваа сè поочајни, военото раководство во Киев, главниот град на Украина, одлучи да започне храбра операција за прелетување над непријателските линии како поддршка.
Иванцов доброволно се пријавил во мисијата, знаејќи дека можеби никогаш нема да се врати, пренесува Индекс.
„Имаше многу тешко повредени во Азовстал од гангрена, таму скапуваа и полека умираа“
На 25 март, наспроти сите шанси, неговиот хеликоптер Ми-8 го избегнал рускиот противвоздушен оган и слетал во близина на фабриката, доставувајќи очајно потребни залихи на илјадниците украински војници кои беа заробени таму.
Во наредните недели, вкупно седум вакви летови ќе успеат.
Но, тоа не било доволно. Кога Иванцов пристигна во Азовстал, на војниците им снемало муниција за многу тешко оружје и им снемало противтенковски мини и минофрлачи. Цивилите преживувале со сè помали оброци.
„Имаше многу многу тешко ранети луѓе кои имаа гангрена“, се сеќава тој. „Таму скапуваа и полека умреа.“
И секој ден руската јамка околу Азовстал се стегаше.
На 16 мај, откако стана јасно дека овие украински војници повеќе не се ефикасна борбена сила, Зеленски им нареди да се предадат.
„На сите им ја кажав мојата одлука и пред да заминат, се ракував со секој од нив“, рече тој за своите сонародници, од кои 700 се уште се во руско заробеништво. „Оние што имаа пари ми ги дадоа.“
На 20 мај 2022 година, последниот украински војник се предаде, а Иванцов се сокри во тунел.
Покрај храната и водата што ги подготвил, пиел кафе, чај и шеќер, а имал и душек и вреќа за спиење.
Бидејќи КОВИД сè уште беше многу релевантен, фабриката беше преполна со шишиња со средства за дезинфекција на раце.
„Многу добро гори“, рече тој. „Можете дури и да готвите со него.“
Понекогаш, рече тој за NYT, тој само зјапал во пламенот. Кога ќе изгаснел, тој бил во целосна темнина.
„Ме потсети на филмот Buried Alive“, им рекол тој.
Излегол седмиот ден
Како што минуваа деновите, некогашните непрестајни громови од бомби што паѓаа на Азовстал беа заменети со вознемирувачка тишина.
Седмиот ден, кога останал без вода, знаел дека мора да замине. Се облекол во цивилна облека, го фрлил оружјето и излегол во фабриката.
Тој бил воодушевен од сјајот на ѕвездите кога погледнал кон небото за прв пат по неколку денови, рече тој.
Тој исто така истакна дека руските војници кои го контролираат Азовстал не се мачеле да ги кријат своите позиции.
„Патролите што ја обиколија фабриката користеа батериски ламби, зборуваа гласно“, рече тој.
Иванцов лесно успеал да ги избегне криејќи се под вагоните. Поминале шест часа, рече тој, а сонцето изгреваше кога стигнал до разурнатиот град. Беше тешко да се каже со зборови тоа што го видел.
„Имаше парчиња тела, кучињата ги влечеа рацете на луѓето по подот“
„Видов животински тела, човечки тела“, рече тој. „Имаше делови од телата. Можеше да лежи рака наоколу, куче може да ја влече некаде“.
Напуштањето на Азовстал беше само првиот чекор, раскажува Иванцов.
„Планот беше да одам во населбата каде што живеев порано“, се сеќава тој.
„Мислев дека ако видам познати лица, ќе побарам помош од нив: да се измијам, да јадам и слично.“
Но, ништо не одело според планот.
Градот што тој го знаел бил збришан од лицето на земјата. Дури и луѓето што ги познавал пред инвазијата биле странци. Не можел да верува никому.
Тој брзо сфатил дека неговата единствена надеж да избегне апсење е да излезе од градот и да се пресели на запад, на територијата под контрола на Украина.
Допрва ќе му треба помош и очигледно ќе мора да внимава кого бара.
Ослабел 11 килограми, одел околу двесте километри
„Секогаш прво гледав да видам дали можам да пристапам, да ја проценам личноста“, рече тој.
Немало да преживее без љубезноста на странците кои му помагале, често изложени на голем ризик.
„Во едно село една старица ми даде вода да пијам од бунар“, рече тој. Имаше и други за кои не сакаше да зборува.
Тој беше фатен еднаш додека се уште бил во градот, рече тој, одбивајќи да открие какви било дополнителни детали.
За да стигне на фронтот му биле потребни 18 дена, а зад непријателските линии поминал околу двесте километри.
Во тој момент, стапалата веќе му биле крвави, а грбот и колената толку многу го болеле што имал проблеми со одењето.
Ослабел околу 11 килограми. Кога дошол моментот да се премине на украинска територија, рече тој, тоа бил чист адреналин.
„Веќе се помирив со мојата смрт“
Размислувал да ја премине реката, која била природна бариера меѓу завојуваните страни, но ја сметал за премногу опасна.
Конечно, тој реши само да ги помине последните 15 до 20 километри по копно, низ минските полиња.
„Имав челични нерви, немав емоции, мисли, само цел и ладна пресметка“, рече тој. „Така психички се подигнав. Веќе се помирив со мојата смрт“.
Но, тој успеал иако неговата приказна звучи сосема лудо додека се обидувал да ги убеди запрепастените украински војници дека е вистина.
На крајот му поверувале и додека го однеле од напред на пат за Киев на лекување и рехабилитација, застанал на бензинска пумпа и купил кафе и хот-дог.
Никогаш не вкусил подобар хот-дог, вели тој, ниту пак имал подобро кафе, заклучил тој во својата исповед на NYT.
Сите информации поврзани со најновите случувања со војната во Украина можете да ги прочитате ТУКА.