Тим Бернерс-Ли ја создаде World Wide Web пред три децении, а денес разочаран од насоката во која се развива, сака да им ја врати на корисниците контролата над нивните лични податоци.
Интернет светот залута. Премногу моќ и премногу лични податоци има во технолошките гиганти, според Тим Бернерс-Ли (65).
Водени од бесконечен извор на податоци, технолошките гиганти станаа платформи за набљудување и вратари на иновациите, смета креаторот на Интернет.
Слична загриженост веќе е изразена од разни регулаторни тела, а таканаречените компании од Биг Тек се соочуваат со посилни правила за приватност во Европа и некои држави во САД, како што е Калифорнија.
Сепак, за разлика од регулаторните тела, Бернерс-Ли има поинаков пристап кон решавање на тој проблем. За него, одговорот е во создавање технологија што им дава на корисниците поголема моќ.
„Целта е да се насочам кон Интернет онака како што сакав првенствено“, вели тој.
Клучната техничка компонента на оваа технологија Бернерс-Ли ја нарекува Pods (personal online data stores).
Идејата е дека секоја личност контролира лични податоци, од посета на веб-страници, шопинг со кредитни картички преку Интернет, следење на режими на вежби, слушање музика и слично. Сето тоа би било безбедно на индивидуални податоци, на еден од серверите.
Компаниите би можеле да добијат пристап до тие информации, со дозвола и преку безбеден линк и за одредено дејство, како што се обработка на апликација за заем или прикажување персонализирани реклами. Тие можат селективно да ги користат тие податоци, но да не ги чуваат на нивните сервери.
Визијата за суверенитет на личните податоци на Бернерс-Ли е потполна спротивност од моделот за собирање и зачувување што го користат големите технолошки компании. Затоа, Бернерс-Ли започна проект „со отворен код“ наречен „Солид“ и ја основа компанијата „Инрупт“, заедно со Џон Брус, кој зад себе има пет успешни почетни проекти.
Досега тие собраа 20 милиони долари инвестиции, а Бернерс-Ли верува дека почетните компании можат да играат клучна улога во прифаќањето на новата технологија.
Компанијата „Инрупт“ се надева дека докажаните организации најпрво ќе ја спонзорираат технологијата на pods, за корисниците се бесплатни, а доколку се „фати“ концептот, може да се појави тренд сличен на денешните услуги за е-пошта, односно ефтини или бесплатни услуги за управување со лични податоци.
Британскиот НХС (Национална здравствена служба) започна да работи со Инrуpт на пилот проект за помош на пациенти кои страдаат од деменција. Секој од пациентите има свој цврст под во кој се чуваат личните податоци доставени од пациентот или овластен роднина на пациентот.
Бернерс-Ли верува дека новиот договор за управување со податоци ќе бара од претприемачи, инженери и инвеститори да видат можности за нови производи и услуги, исто како што тоа се случи со појавата на Интернет.
На долг рок, целта е успешен децентрализиран пазар заснован на лично зајакнување и соработка. Таа финална визија е многу моќна, посочува Бернерс-Ли.
Дали ќе успее во тоа останува неизвесно, но некои експерти сметаат дека споменатата технологија е премногу академска за меинстрим развивачите. Отворено е и прашањето дали оваа технологија ќе ја постигне брзината и моќ потребни за да стане платформа за идни апликации.
Инрупт се соочува со низа технички предизвици, но ниту еден од нив не е незамисливо тежок, според Брус Шнајдер, шеф за безбедност во Инрупт и експерт за приватност и безбедност.
“Мислам дека оваа технологија има добра можност да го смени начинот на работа на Интернет. Тим веќе еднаш го стори тоа”, рече на крајот Шнајдер.