Од неговото откритие во 1900 година, Механизмот на Антикитера ги зачудило и збунило научниците и јавноста. Овој антички грчки механички уред се смета за прв аналоген компјутер во светот и, како што претходно утврдија истражувачите, се користел за предвидување на положбата на сонцето, месечината и планетите, како и затемнувањата. Сега научниците ги пресоздадоа исчезнатите делови на механизмот и го развија најточниот дигитален модел досега.
Механизмот Антикитера, познат на многумина како прв аналоген компјутер во светот, е најсложениот дел од техниката што преживеал од античкиот свет. Број од 2 илјади. Уредот е дизајниран со години за да ја предвиди положбата на сонцето, месечината и планетите, како и затемнувањата на месечината и сонцето. Во публикација во „Научни извештаи“, мултидисциплинарен тим научници го опишаале новоразвиениот модел на работа и изгледот на антички уред.
Механизам на антиктитера
Механизмот Антикитера е пронајден во остатоците од римски трговски брод во близина на грчкиот остров Антикитера. Остатоците на бродот потекнуваат од 150-100 п.н.е. Првично кородираната грутка од бронза била малку интересна сè до 1902 година, забележано е дека содржи запчаници. Се покажа дека е еден вид механизам кој се состои од три големи и неколку десетици помали делови. Во тоа време, таквите сложени механизми не биле познати од тоа време, па се претпоставувало дека станува збор за средновековен часовник кој случајно паднал на брод.
Уредот со големина на кутија за чевли бил сериозно оштетен. До денес, преживеала само околу една третина од механизмот (поделен на 82 фрагменти). Првото сериозно истражување на уредот се појавил во 1974 година. Нивниот автор – Дерек Де Сола Прајс од Универзитетот Јеил – открил 31 степен на пренос и ја утврдил целта на уредот.
Во 2005 година, тим научници предводен од Мајк Г. Едмундс од Универзитетот Кардиф го испитале механизмот на Антикитера со помош на КТ скенер. Овие студии откриле претходно невидливи компоненти на механизмот и натписи кои опишуваат што покажува панелот на уредот. Се покажало дека зачуваниот дел се состои од 37 бронзени запчаници со дијаметар од 1 до 17 см, водени од рачка на страната на уредот.
Според научниците, по понатамошно истражување во 2016 година, целата работа била затворена во кутија висока околу 30 см, ширина 17 см и длабока 9 см. На задната страна имало два дискови со календар со датумите на очекуваните затемнувања на Месечината и Сонцето. Механизмот нема голем преден дел, но научниците се согласуваат дека сложените системи на запчаници што се користат за пресметување на движењето на небесните тела низ небото.
Предвидувач на астрономски настан
Студија од 2005 година откри дека механизмот предвидува затемнувања и го пресметува движењето на планетата. Досега, сепак, целосното разбирање на системот за менувачи на предниот дел од уредот ги избегна напорите на научниците. Сега, меѓународен тим на истражувачи ги пресоздаде исчезнатите елементи на предниот дел на уредот и го претставија неговиот најверен изглед и принцип на работа во дигитална копија.
„Нашиот модел е првиот што одговара на сите физички докази и одговара на описите на натписите врежани на самиот механизам“, рече професорот Тони Фрит од Универзитетскиот колеџ во Лондон (UCL), главен автор.
Уредот е направен од бронза и му овозможи на корисникот да предвиди астрономски настани користејќи комплексна комбинација на брзини. Панелот имал пловечки прстени со прилагодливи планетарни монистра.
Научниците покажале дека предниот бирач на механизмот го покажува движењето на Сонцето и Месечината, фазите на Месечината и положбата на петте планети (Меркур, Венера, Марс, Јупитер и Сатурн). Предвидените затемнувања на Сонцето и Месечината можеле да се прочитаат на задниот дел од бирачот. Покрај движењето на небесните тела, уредот покажал и кога ќе се одржат Олимписките игри.
Дигитална реплика
За да го создадат моделот, научниците ги искористиле сите претходни истражувања направени на уредот. Користејќи натписи пронајдени на механизмот и математичкиот модел на движење на планетите, прв развиен од античкиот грчки филозоф Парменид, истражувачите успеаја да создадат компјутерски модел на механизмот на преклопување на запчаниците.
Нивниот модел го репродуцира движењето на секоја брзина и ротирачкиот диск во механизмот. Покажува како уредот работел додека работел. Како се движат планетите, Сонцето и Месечината на предниот панел на уредот – се разбира, под претпоставка дека целото небо се вртело околу Земјата.
https://youtu.be/GQnE0BLEi8k