Во ретко видео интервју за Скај њуз, израелски резервист кој отслужил три мандати во Газа открива дека неговата единица честопати добивала наредба да пука во секој што влегувал во областите означени од војниците како забранети зони – без оглед на тоа дали претставувале закана.
Тој тврди дека цивилите биле убивани каде и да се појавиле.
„Имаме територија што ја контролираме, а наредбите се: секој што ќе влезе мора да умре“, рече тој. „Ако се таму, тие се опасни – мора да ги убиете. Не е важно кои се.“
Војникот, кој зборуваше анонимно, рече дека цивилите биле убивани случајно и дека правилата за ангажман биле нејасни, при што наредбите за отворање оган постојано се менувале во зависност од командантот.
Тој е резервист во 252-та дивизија на израелските вооружени сили (ИДФ). Двапати бил распореден во коридорот Нецарим – тесен појас во централна Газа што израелската армија го отворила на почетокот на војната за да ја подели територијата и да добие подобра контрола во Појасот Газа.
Тој опиша како, кога биле стационирани на работ на цивилна населба, војниците спиеле во куќата на протераните Палестинци и поставиле невидлива граница околу неа – забранета зона за Газа.
„Во една од куќите во кои бевме, имавме голема територија. Беше најблиску до цивилниот кварт, каде што живееја луѓето. И имаше имагинарна линија за која ни беше кажано дека сите луѓе во Газа знаат дека не смеат да ја преминат“, вели тој. „Но, како би можеле да знаат?“
Луѓето кои би ја преминале таа имагинарна граница најчесто биле застрелани, тврди тој.
„Како на Дивиот Запад“
Војникот вели дека меѓу војниците преовладувало верувањето дека сите жители на Газа се терористи – дури и кога било очигледно дека се невооружени цивили.
Таа перцепција, вели тој, не била доведена во прашање и честопати била охрабрувана од командантите.
„Тие не ви кажуваат за цивилите кои можеле да се приближат. Бев на пат кон Некарим и ни беше кажано: ако некој дојде тука, тоа значи дека знае дека не треба – а ако дојде, тоа значи дека е терорист“, објасни тој.
„Тоа ви го кажуваат. Но, не мислам дека е вистина. Тоа се само сиромашни луѓе, цивили, кои немаат многу избор.“
Тој изјави дека правилата за употреба на сила постојано се менуваат, оставајќи ги цивилите на милост и немилост на расположението на командантите.
„Можеле да бидат застрелани, можеле да бидат заробени. Зависи од денот, од расположението на командантот.“
Тој опиша еден случај каде што еден човек преминал имагинарна граница и бил застрелан. Подоцна истиот ден, бил уапсен втор човек кој се приближил до телото.
Неколку часа подоцна – наредбата повторно се променила: пукајте во секој што ќе ја премине „замислената линија“.
Суров менталитет и системска нечувствителност
Во друг инцидент, неговата единица била стационирана во близина на населбата Шуџаја во градот Газа.
Таму, вели тој, видел Палестинци како собираат старо железо и соларни панели од зградите во таканаречените ограничени зони.
„Таму сигурно немало терористи“, рече тој. „Секој командант може сам да одлучи што да прави. Тоа е како Дивиот Запад за вас. Некои команданти можат да одлучат да извршат воени злосторства и ништо да не им се случи.“
Тој рече дека многу од неговите другари верувале дека „нема невини“ во Газа, осврнувајќи се на нападот на Хамас на 7 октомври 2023 година, во кој беа убиени околу 1.200 луѓе и киднапирани 250.
„Тие би рекле: „Тие луѓе не направија ништо за да го спречат 7 октомври, сигурно биле среќни додека нè напаѓале. Заслужуваат да умрат.“
Тој додава: „Луѓето не чувствуваат милост кон нив.“
„Мислам дека многу луѓе навистина верувале дека прават нешто добро. Во нивните умови, овие луѓе не се невини.“
Законот на тишината и внатрешниот немир
Во Израел, ретко е војниците јавно да ја критикуваат војската (ИДФ), која се смета за столб на општеството и задолжителен дел од животот на Евреите во Израел.
Службата во војската го обликува идентитетот и општествениот статус, а оние кои зборуваат често се изолирани.
Војникот вели дека не сака да биде откриен бидејќи се плаши дека ќе биде сметан за предавник или изолиран од заедницата.
Сепак, тој почувствува потреба да проговори.
„Имам чувство дека учествував во нешто лошо и морам да го исправам тоа кажувајќи ја вистината. Сè уште ме мачи она во што бев дел, како војник и како граѓанин на оваа земја“, рече тој.
„Мислам дека оваа војна… е многу лоша работа, и за нас и за Палестинците, и мислам дека мора да заврши.“
Тој додаде: „Во израелското општество е многу тешко да се критикувате себеси и вашата армија. Многу луѓе дури и не разбираат на што се согласуваат. Тие мислат дека војната мора да се води и дека мора да ги вратиме заложниците, но не ги разбираат последиците.“
Мислам дека ако знаеја што навистина се случува, многу луѓе немаше да можат да го поднесат тоа и немаше да се согласат со тоа. Се надевам дека моето сведоштво ќе помогне да се променат работите.“
Реакција на израелската армија
Скај њуз ги проследи тврдењата на војникот до израелската војска и побара коментар.
Во соопштението, Израелските одбранбени сили (ИДФ) изјавија дека „дејствуваат во строга согласност со правилата за ангажман и меѓународното право, преземајќи ги сите разумни мерки за да се избегне штета на цивилите“.
„ИДФ дејствува исклучиво против воени цели и не ги таргетира цивилите или цивилните објекти“, додаде таа.
Армијата додаде дека „сите извештаи и жалби за кршење на меѓународното право се упатуваат до надлежните органи кои истражуваат исклучителни инциденти за време на војната“.
На конкретните обвинувања на војниците, ИДФ одговори дека „не е можно директно да се коментираат за нив бидејќи не се доставени сите релевантни информации. Доколку бидат доставени, тие ќе бидат внимателно разгледани“.