На денот кога започна руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, Антон вели дека базата за нуклеарно оружје каде што служел била ставена на целосна борбена готовност.
„Пред тоа имавме само вежби. Но, на денот кога започна војната, оружјето беше целосно подготвено“, вели поранешен офицер на руските нуклеарни сили.
„Бевме подготвени да лансираме проектили во морето и воздухот и, теоретски, да извршиме нуклеарен напад.
Го среќавам Антон на тајна локација надвор од Русија. За негова заштита, Би-Би-Си нема да открие каде точно.
Го сменивме и неговото име и нема да му го покажуваме лицето, велат од Би-би-си- кои ја снимија сторијата.
Антон бил офицер во рускиот таен, силно чуван објект за нуклеарно оружје.
Ни ги покажува документите кои ја потврдуваат неговата единица, чин и база.
Би-Би-Си не може самостојно да ги потврди сите настани што ги опишува, иако тие се вклопуваат во руската наративност од тоа време.
Три дена откако војниците ја преминаа украинската граница, Владимир Путин објави дека руските сили за нуклеарно одвраќање добиле наредба да влезат во „специјален режим на борбена служба“.
Антон вели дека борбената готовност била воведена на првиот ден од војната и тврди дека неговата единица била „затворена внатре во базата“.
„Имавме само руска државна телевизија“, вели поранешниот офицер, „не знаев точно што значи сето тоа“.
„Сите мои задачи ги извршував автоматски. Ние не водевме војна, само го задржавме нуклеарното оружје“.
Вонредната состојба е укината, додава тој, по две или три недели.
Сведочењето на Антон нуди увид во строго доверливите внатрешни работи на руските нуклеарни сили.
Исклучително ретко се случува активни членови на службата да зборуваат со печатот.
„Таму има многу строг процес на селекција. Сите тие се професионални војници, нема регрути“, објаснува тој.
„Постојани се проверки и тестови со детектор за лаги за сите. Платата е многу поголема, а војниците не се испраќаат во војна. Тие се таму за да се одвратат или да извршат нуклеарен напад“.
Поранешен офицер вели дека животот таму бил строго контролиран.
„Моја одговорност беше да се осигурам дека војниците кои служеа под мене не донесоа мобилни телефони во нуклеарната база“, објаснува тој.
„Тоа е затворено општество, нема странци. Ако сакате вашите родители да ве посетат, треба да поднесете барање до службата за безбедност на ФСБ три месеци однапред“.
Антон беше дел од единицата за безбедност во базата – сили за брза реакција кои го чуваа нуклеарното оружје.
„Имавме постојани вежби. Времето на нашата реакција беше две минути“, вели тој со траги на гордост во неговиот глас.
Русија има околу 4.380 оперативни нуклеарни боеви глави, според Федерацијата на американските научници, но само 1.700 од нив се „распоредени“ или подготвени за употреба.
Сите земји членки на НАТО заедно имаат сличен број.
Исто така, постои загриженост дека Путин би можел да одлучи да користи „нестратешко“, често наречено тактичко, нуклеарно оружје.
Станува збор за помали проектили кои генерално не произведуваат широко распространет радиоактивен отпад.
Нивната употреба сепак ќе доведе до опасна ескалација на војната.
Кремљ прави се што може за да ги тестира нервите на Западот.
Само минатата недела Путин ги ратификуваше промените во нуклеарната доктрина – официјалните правила кои диктираат како и кога Русија може да лансира нуклеарно оружје.
Според сегашната доктрина, Русија може да лансира нуклеарно оружје доколку дојде под „масовен напад“ со конвенционално оружје од ненуклеарна држава, но „со учество или поддршка на нуклеарна држава“.
Руските власти велат дека ажурираната доктрина „практично ја елиминира“ можноста за нивен пораз на бојното поле.
Но, дали рускиот нуклеарен арсенал е целосно функционален?
Некои западни експерти сугерираат дека руското оружје главно потекнува од советската ера и можеби дури и нема да работи.
Поранешен нуклеарен офицер го отфрли тоа мислење како „многу поедноставен став на таканаречените експерти“.
„Можеби има некои старомодни видови на оружје во некои области, но земјата има огромен нуклеарен арсенал, огромна количина боеви глави, меѓу нив и постојана борбена патрола на копно, море и воздух.
Руското нуклеарно оружје е целосно оперативно и подготвено за борба, инсистира тој.
„Работата на одржување на нуклеарното оружје е постојано во тек, не запира во ниту еден момент, ниту една минута.
Набргу по избувнувањето на војната, Антон вели дека добил, како што вели, „кривична наредба“ – да им држи предавања на војниците користејќи многу конкретни писмени упатства.
Тие рекоа дека украинските цивили се всушност борци и дека тие мора да бидат уништени!
„За мене тоа е граница што не може да се помине. Тоа е воено злосторство. Реков дека нема да ширам таква пропаганда“.
Високите офицери го казнија Антон испраќајќи го во редовна јуришна бригада во друг дел од земјата.
Му било кажано дека ќе биде испратен во војна.
Тие единици често се испраќаат во борба како „прв бран“, а голем број руски дезертери изјавија за Би-Би-Си дека „проблематичните војници“ кои се противат на војната се користени како „топовско месо“.
Руската амбасада во Лондон не одговори на нашето барање за коментар.
Пред да биде испратен на фронтот, Антон потпишал изјава со која одбива да учествува во војната и против него била поднесена кривична пријава.
Ни покажа документи кои го потврдуваат неговото префрлање во јуришните бригади и детали за неговиот криминален случај.
Потоа решил да побегне од земјата со помош на волонтерска организација за да им помогне на дезертерите.
„Да избегав од нуклеарната база, ФСБ ќе реагираше решително и веројатно немаше да можам да излезам од земјата“, вели тој.
Но, тој смета дека поради тоа што бил префрлен во обична јуришна бригада, системот на врвни безбедносни проверки бил ослабен.
Антон вели дека сака светот да знае дека многу руски војници се против војната.
Волонтерската организација која им помага на дезертерите „Go Lesom“ [„Оди низ шумата“ или „Бегај“] изјави за Би-Би-Си дека бројот на дезертери кои бараат помош скокнал на 350 месечно.
Ризиците за оние кои бегаат исто така растат.
Најмалку еден дезертер е убиен по бегството во странство, а имало и неколку случаи на насилно вратени лица во Русија и завршување на суд.
Иако Антон ја напушти Русија, тој вели дека безбедносните сили се уште трагаат по него.
„Овде преземам мерки на претпазливост, не оставам пишана трага и не се појавувам во ниту еден официјален систем.
Тој вели дека престанал да разговара со пријателите во нуклеарната база бидејќи може да ги загрози.
„Тие мора постојано да прават тестови за детектор за лаги, а секој контакт со мене може да доведе до нивно гонење.
Но, тој нема илузија за ризиците што самиот ги презема помагајќи им на другите војници да избегаат.
„Свесен сум дека колку повеќе го правам тоа, толку е поголема веројатноста дека ќе се обидат да ме убијат.
Извор: BBC