Повторената употреба на касетна муниција од страна на руските сили предизвика предвидлива и трајна штета на стотици украински цивили, се вели во извештајот на Хјуман рајтс воч (ХРВ) за 2022 година.
И Русија и Украина треба да се откажат од употребата на касетна муниција и да се приклучат на меѓународниот договор од 2008 година за нивна забрана, се додава во документот.
Украина е единствената земја во светот каде што денес се користи касетна муниција, соопшти ХРВ.
Стотици напади со касетна муниција од страна на руските сили се документирани, пријавени или се тврди дека биле користени во најмалку 10 од 24-те региони или области во Украина.
Според прелиминарните податоци, имало најмалку 689 цивилни жртви од напади со касетна муниција во Украина меѓу февруари и јули 2022 година.
ХРВ додава дека постојат индиции дека украинските сили исто така користеле ракети со касетна муниција во неколку наврати.
„Непосредното и долгорочното страдање што касетната муниција им го предизвикува на цивилите ја прави нивната употреба денес во Украина несовесна и секогаш незаконска“, рече Мери Варехам, директорка за оружје во Human Rights Watch и уредник на Cluster Munition Monitor 2022.
„Сите земји треба да ја осудат употребата на ова оружје во какви било околности“, додаде таа.
Касетната муниција може да биде истрелана од земја со помош на артилерија, ракети и минофрлачи или да се фрли од авион.
Обично се отвора во воздух, расфрлајќи повеќе бомби или помали парчиња поголеми ракети на широк простор.
Многу делови од оваа муниција не експлодираат при првичниот удар, оставајќи опасни парчиња кои можат да осакатуваат и убиваат неселективно со години, како нагазни мини, додека не се исчистат и уништат.
Страдање на цивилите во Харков од касетна муниција
Истрагата на ХРВ во Харков, вториот по големина град во Украина, покажа дека руските сили лансирале ракети со касетна муниција во мај и јуни, од кои делови погодиле куќи, градски улици и паркови, како и породилна клиника и културен центар.
Во нападот на 12 мај во блискиот град Дерхачи, една жена која готвела во нејзината градина била убиена, а на нејзиниот сопруг му биле отсечени нозете, по што починал неколку часа подоцна.
Конвенцијата за касетна муниција од 2008 година, ратификувана од 110 земји и потпишана од уште 13, целосно ја забранува употребата на ова оружје.
Нема потврдени извештаи или наводи за нова употреба, производство или трансфер на касетна муниција од која било земја-членка од усвојувањето на конвенцијата на 30 мај 2008 година.
Сепак, ниту една земја не ја ратификуваше конвенцијата од 2020 година, вклучувајќи ги Русија и Украина.
Списанието Cluster Munition Monitor 2022 ги следи напорите за елиминирање на касетната муниција во сите земји, без оглед на тоа дали тие пристапиле кон договорот.
Во 2021 година, за прв пат во една деценија, немаше регистрирани жртви од напади со касетна муниција, иако имаше 147 нови жртви во осум земји од нејзините остатоци.
Децата сочинуваат две третини од сите жртви.
Овој забележителен пад на новите жртви е засенет од обновената употреба на касетна муниција во Украина од февруари 2022 година.
ХРВ откри дека строгиот стандард поставен од Конвенцијата за касетна муниција влијаел на развојните планови и плановите за набавка на владите, а касетната муниција постепено се отстранува во многу од 47-те земји кои не пристапиле на конвенцијата.
Кина и Иран сè уште произведуваат касетна муниција, САД не се приклучија на Конвенцијата
Во 2022 година, Русија користеше и залихи на стара касетна муниција и ново развиена во Украина.
Во исто време, нема докази дека касетната муниција, како што е дефинирано во конвенцијата, била пренесена со артилерија, ракетни системи и друго оружје што украинската влада го добила од други земји во 2022 година.
Другите воени сили му пркосат на позитивниот тренд кога станува збор за касетната муниција.
Кина и Иран активно истражуваат и развиваат нови видови на ова оружје.
САД го произведоа последниот контингент на касетна муниција во 2016 година, но не се приклучија на нивната меѓународна забрана ниту се обврзаа никогаш повеќе да не ги произведуваат во иднина.
Според оваа конвенција, 37 земји кои некогаш поседуваа касетна муниција ги уништиле своите резерви – скоро 1,5 милиони парчиња што содржеле 178 милиони делови или подмуниција.
Ова изнесува 99 проценти од она што земјите потписнички пријавиле дека го имаат на залиха.
Во 2021 година и првата половина на 2022 година, Бугарија, Перу и Словачка уништија најмалку 1.658 парчиња касетна муниција и 46.733 подмуниција.
Според Конвенцијата, земјите загадени со остатоци од касетна муниција исчистија повеќе од 58 квадратни километри од погодената земја во 2021 година, уништувајќи најмалку 78.424 касетна муниција и остатоци од касетна муниција.
Монитор на касетна муниција е годишен мониторинг извештај на Коалицијата за касетни муниции (CMC), глобален сојуз на невладини организации, ко-основач и со кој претседава Human Rights Watch.
Извештајот ќе им биде претставен на земјите учеснички на 10-тиот годишен состанок на Конвенцијата за касетна муниција во Обединетите нации во Женева од 30 август до 2 септември.
„Руската широка употреба на касетна муниција во Украина е отрезнувачки потсетник на она што треба да го надмине конвенцијата за да се стави крај на човечкото страдање предизвикано од овие неселективно оружје“, рече Варехам.
„Владите кои сè уште не се приклучиле на конвенцијата треба да ја преиспитаат својата позиција и да им се придружат на другите во помагањето да се ослободи светот од касетната муниција“, додаде еден од директорите на Human Rights Watch и уредник на Cluster Munition Monitor 2022.
Сите информации поврзани со најновите случувања со војната во Украина можете да ги прочитате ТУКА.