Црна Гора пред нова историја?!
Пишува: м-р Слободан ТОМИЌ
Најмалата поранешна југословенска република Црна Гора, а сега членка на Алијансата и преговарач на Европската Унија Црна Гора, ја испишува својата нова историја.
Имено, во вториот ден од месецот април 2023, Црна Гора влага во вториот круг од претседателските избори кои ќе се одржат на 2 април 2023 година. Да потсетам, во првиот круг одржан на 19 март 2023 година, најмногу гласови освоија Мило Ѓукановиќ (11.9673 гласови или 35,37%) и Јаков Милатовиќ (97.858 гласови или 28,9%) ).
Излезноста беше 64,06% (341.551). Претседателот се избира со мандат од пет години.
Црногорскиот ,,Робин худ,, кого го нарекуваа 61-годишниот Мило Ѓукановиќ, дипломиран економист, е кандидат на Демократската партија на социјалистите. Тој се кандидира за претседател за трет мандат, додека веќе пет мандати беше премиер на Црна Гора. Тој е лидер на Демократската партија на социјалистите (ДПС).
Од друга страна имаме кандидат кој е предизвик на новото време или новата ера во Црна Гора, Јаков Милатовиќ (36), исто така економист и поранешен министер за економски развој, е кандидат на Движењето Европа сега. Имаме нов енергичен и надежен политичар кој влезе во политиката по изборите во 2020 година кои беа пресвртница за Црна Гора. Тој е заменик-претседател на новоформираното движење Европа сега. Милатовиќ е проевропски и прозападен, и токму тоа му донесе гласови.
Овие претседателски избори конечно ќе стават крај на долгата ера на режимот на ДПС кој по изборниот пораз во 2020 година загуби и на локалните избори.Дали на една држава и демократија им се потребни султан политичари кои треба да владеат со децении во државата и со народот како што е случајот со Мило Ѓукановиќ, како што истото го имаме и во Македонија сличниот пример, односно лидерот или ,,премиерот,, во сенка во Македонија,Али Ахмети?!
Да се вратиме на изборите во Црна Гора!
Поразот на Ѓукановиќ конечно ќе донесе пад на ДПС, која е на апсолутна власт во Црна Гора од воведувањето на повеќепартискиот систем, односно од 1990 до 2020 година. Претседателот на Црна Гора нема значителни овластувања.
Сепак, претстојните втор круг избори ќе бидат клучни за судбината на Ѓукановиќ како и за парламентарните избори, кои се закажани за 11 јуни 2023 година со можност за одложување.
Ѓукановиќ и ,,крилјата на Милошевиќ“…
Мило Ѓукановиќ дојде на власт во 1989 година преку таканаречената антибирократска револуција на крилата на српскиот национализам предводена од Слободан Милошевиќ. Ѓукановиќ стана еден од најблиските и најдоверливите сојузници на Милошевиќ. Тој воспостави блиски врски со Русија, што резултираше со приватизација на државната сопственост кога 30% од црногорската економија беше купена од руски сопственици.
Ѓукановиќ зеде активна улога во бившите југословенски војни, за што сè уште не е кривично гонет. За време на војната во Босна и Херцеговина, тој му обезбеди логистичка поддршка на Радован Караџиќ и неговиот проект за создавање на Република Српска.
Црна Гора под малигно влијание на Ѓукановиќ
Вториот круг од изборната кампања е обележан со непријателската конструкција на Ѓукановиќ и неговите наводи за закани за државноста на Црна Гора од таканаречениот проект Голем Србија, Српската православна црква (СПЦ) и Русија.
Сепак, најголемата закана за Црна Гора претставува малигното влијание на Ѓукановиќ. Како што изјави хрватскиот аналитичар Жарко Пуховски: „Не треба да заборавиме дека во меѓувреме Црна Гора (на чело со Ѓукановиќ) почна да се однесува на ист начин како Австрија по Втората светска војна. Имено, таа се прогласи за прва жртва на Милошевиќ, исто како што Австрија се прогласи за прва жртва на Хитлер, а не за соучесник во војната, што беа Австрија и Црна Гора во овие два соодветни случаи“.
Таква приказна Ѓукановиќ и денес се обидува да им „продаде“ на Бошњаците и Албанците, не само во Црна Гора.
Поранешниот претседател на Албанија Илир Мета за проектите за Голема Албанија и Голема Србија рече: „Голема Србија пропадна, Голема Албанија не е можна“.
Аналитичарите сметаат дека режимот на Ѓукановиќ мора да биде разоткриен, имајќи предвид дека Црна Гора е полноправна членка на НАТО и како таква е обврзана со највисоките демократски стандарди кои треба да ги применува и промовира, но од кои е сè уште далеку.
Неверојатно е Ѓукановиќ да тврди дека Србија сака и може да ја нападне земјата, која е членка на НАТО – најголемиот и најсилниот воен сојуз во светот. Згора на тоа, сè уште не е забележано дека Русија нападнала некоја земја-членка на НАТО од нејзиното основање во 1949 година, па затоа изградбата на непријателот очигледно е модус операнди на Ѓукановиќ и дали Црна Гора е пред нова историја?!
Заложниците на Ѓукановиќ….?!
Околу 20% од населението на Црна Гора (Бошњаци и Албанци) се „заложници“ на режимот на Ѓукановиќ неколку децении. Имено, неколку босански и албански поединци и некои членови на нивните семејства, кои ги уживаат привилегиите на режимот, создадоа лажна слика за интеграција на овие две етнички заедници, со што ја измамија локалната и меѓународната јавност за наводната меѓуетничка хармонија во Црна Гора. . Всушност, како жртви на режимот на Ѓукановиќ, Бошњаците беа принудени да гласаат за својот престапник под страв од закани. Постојат бројни пишани докази дека во својата поранешна улога на премиер на Црна Гора, Ѓукановиќ учествувал во активностите на Врховниот совет за одбрана на Сојузна Република Југославија, а со тоа се става во врска со воените злосторства и геноцидот извршени во Сребреница. Прашање е дали Бошњаците заборавија или молчат за тоа дека Мило Ѓукановиќ беше најблискиот соработник на Слободан Милошевиќ (СПС) и дека тој остана единствениот висок функционер од воениот период кој се уште не е гонет, иако воените злосторства немаат рок на застареност.Отука се прашуваме далиБошњаците и Албанците се жртви на Ѓукановиќ..?!
Аналитичарите забележаа дека бошњачките и албанските партии се ставени на посебен демократски и морален тест. Ако сакаат да ја „исперат“ дамката што ги прикажува како соработници на режимот, сега имаат шанса за демократски сврт кон иднината со отфрлање на секоја понатамошна соработка со Ѓукановиќ и ДПС.
Од 1991 година Ѓукановиќ има развиено посебни односи со лидерите на Република Српска. Во времето на меѓународните санкции против Сојузна Република Југославија (СРЈ), главните воени снабдувачи на Радован Караџиќ и Ратко Младиќ беа Ѓукановиќ и неговиот брат, кои ја поддржаа воената машина на тие воени злосторници со геноцидот во Сребреница.
Од изјавите на Мило Ѓукановиќ е јасно дека за него Бошњаците и Албанците не се ништо друго освен „резервоар на гласови“. Затоа е важно припадниците на малцинските заедници да не подлегнуваат на силниот притисок на Ѓукановиќ, туку наместо тоа да ја градат својата иднина со другите сограѓани без Ѓукановиќ, чија политичка кариера е при крај.
Но, на Бошњаците и на Албанците нема да им биде лесно да ја направат таа промена во текот, бидејќи одредени поединци од тие заедници се вмешани во криминал и корупција, а некои дури и во војната во Босна и Херцеговина и Хрватска заедно со Ѓукановиќ.
Криминалот и корупцијата на Ѓукановиќ се поголеми од Голема Србија. Неговиот режим добива најсилна поддршка од Република Хрватска.
Црна Гора и Хрватска најдоа спонзори во Кина и Руската Федерација и се обидуваат да ги претстават и оправдаат своите нетранспарентни односи со овие две земји како „добри деловни потези“.
Конечно по 34 години Црна Гора, со ,,пенкало во рака,, демократски ќе го порази Ѓукановиќ…?!
Претседателските избори во Црна Гора се одржуваат во време кога се закажани предвремените парламентарни избори за 11 јуни 2023 година, како и за време на посетата на црногорскиот премиер Дритан Абазовиќ на САД. Претстојните втор круг претседателски избори се последна шанса за промена на политичката позиција која ја има еден човек од 1989 година.
Се смета дека процесот на транзиција е завршен откако носителите на сите клучни функции ќе бидат демократски сменети. Така, претстојните избори симболично ќе го претставуваат крајот на транзицијата во Црна Гора.
Аналитичарите со став дека е од витално значење на претстојните избори граѓаните на Црна Гора, обединети во сите нивни разлики, без страв и странски влијанија, демократски да се спротивстават на деценискиот режим на Мило Ѓукановиќ и со пенкало во рака да го урнат тој режим, за конечно по 34 години Црна Гора демократски би го поразила Ѓукановиќ. Иако Ѓукановиќ дојде на власт со револуција, тој ќе биде соборен од власт на демократски начин.
Во овој процес, покрај гласовите на припадниците на малцинските заедници и дијаспората, важна улога ќе имаат и младите гласачи кои ќе треба да избираат помеѓу минатото и иднината. Големиот одѕив на изборите е клучен за легитимитетот на идниот претседател
Гласовите за Јаков Милатовиќ ги претставуваат оние кои го поддржуваат членството во ЕУ, а неговата победа би била поттик за ЕУ да го забрза пристапниот процес за членство на Црна Гора.
Неосновани се тврдењата дека Милатовиќ е под српско и руско влијание – кога знаеме дека цел живот студирал и работел во западните земји.
Ако на Милатовиќ може да се означи дека наводно претпочита просрпска опција, тогаш ова е исто така еден од неговите квалитети, што може да помогне да се усогласат антагонизмите присутни во црногорското општество.
Милатовиќ можеби е прифатлив за мнозинството во Црна Гора. Според матрицата на Ѓукановиќ, сите негови политички противници работат за Србите или за Србија. Милатовиќ треба да биде свесен дека тој ќе биде одговорен за евентуалното скршнување од патот НАТО и ЕУ, што на крајот може да предизвика внатрешни конфликти во Црна Гора. Милатовиќ е тој што би можел да балансира меѓу двете опции во Црна Гора, односно меѓу „Западот“ и „Истокот“, во интерес на напредокот на земјата и светлата иднина.
Очекувањата се повеќе од извесно дека смената на Ѓукановиќ ќе го отвори патот за забрзан процес за членство на Црна Гора во ЕУ, кој во моментов е блокиран поради Ѓукановиќ.
За крај останува и натаму дилема, така, дали од 2 април во Црна Гора почнува ерата по Ѓукановиќ, или Црна Гора пред нова историја?! Прашањето е сега!