Иако фокусот на светот е на најлошата епидемија со која се соочи Кина од 2019 година кога беше откриен корона вирусот, новата подваријанта на корона вирусот XBB.1.5. предизвикува зголемена загриженост во остатокот од светот.
Подваријанта XBB.1.5. брзо се рашири во САД и го удвои бројот на позитивни случаи за само една недела, а се заканува да стане доминантен и во светот.
Експертите велат дека ова е најзаразната подваријанта на омиркон откриена во 29 земји досега.
Останува прашањето, дали се заканува да предизвика нови бранови на инфекции и да го врати корона вирусот во прв план?
Каде е откриен новиот вид?
Се чини дека варијантата потекнува од или околу државата Њујорк кон крајот на октомври.
До крајот на декември, бројот на случаи во САД се зголеми повеќе од двојно за само една недела.
Покрај тоа, повеќе од 40 отсто од случаите на Ковид-19 во САД сега се предизвикани од сојот XBB.1.5, покажаа податоците од американскиот Центар за контрола и превенција на болести во петокот.
„Иронично, веројатно најлошата варијанта со која се соочува светот во моментов е всушност XBB“, изјави д-р Маркл Остерхолм, експерт за заразни болести од Универзитетот во Минесота, во едно неодамнешно интервју за Ројтерс.
Остерхолм додаде дека седум од 10 американски држави во кои се зголемува бројот на случаи и хоспитализации на североистокот на земјата се токму државите каде што се зголемува бројот на заразени со новиот вид.
Колку брзо се шири?
На пример, рекомбинантните варијанти BA.2, XBB и XBB.1.5. заедно, тие сочинуваат 44,1 отсто од вкупните случаи во САД за неделата што заврши на 31 декември.
До недела 24 декември, XBB.1.5. отпаѓа на 21,7 од вкупниот број случаи, што значи дека бројот на заразени се удвоил за само седум дена.
Епидемиологот д-р Марија Ван Керчов од Светската здравствена организација (СЗО) рече дека новата подваријанта омикрон е веќе откриена во 29 земји, но веројатно ќе постои во многу повеќе.
Новиот вид има мутации кои му овозможуваат побрзо да се инфицира и да се репродуцира.
„Загрижени сме за брзината со која се пренесува. Особено во некои земји во Европа и Северна Америка, главно во североисточниот дел на САД, XBB.1.5 брзо ги замени другите варијанти што беа во оптек“, рече таа на прес-конференција во Женева, истакнувајќи дека СЗО наскоро ќе објави проценка на ризикот за новиот вид.
Американскиот национален центар за контрола и превенција на болести (ЦДЦ) проценува дека XBB.1.5. одговорни за околу четири од десет (40,5 проценти) нови инфекции предизвикани од коронавирусот на крајот на декември.
Дали е поопасно?
Иако е позаразна, моментално не е јасно дали XBB.1.5 е поопасен во однос на симптомите и тежината на болеста.
Засега, според д-р Керхов, „нема докази дека сериозноста на клиничката слика е променета“.
Но, СЗО смета дека е важно да се следи неговото ширење бидејќи во последниот месец има 15 отсто зголемување на смртните случаи од Ковид 19 на меѓународно ниво.
Д-р Керхов смета дека ова е „потценување бидејќи има доцнења во објавувањето на податоците“.
Германскиот министер за здравство Карл Лаутербах изрази загриженост за новата подваријанта на Ковид-19 и рече дека Берлин внимателно ја следи ситуацијата.
„Се надеваме дека ќе ја преживееме зимата пред да се рашири таква варијанта меѓу нас. Следиме дали и до кој степен XBB.1.5 се појавува во Германија“, напиша Лаутербах на Твитер.
Професорот Пол Хантер од Универзитетот во Источна Англија изјави за Би-Би-Си дека нема докази дека XBB.1.5. поопасни од другите омикрон подваријанти.
„Иронично е“, истакна тој, „што сите се фокусираат на можните варијанти кои би можеле да се појават во Кина, додека XBB.1.5 доаѓа од САД“.
Професорот Дејвид Хејман, од Лондонската школа за јавно здравје и тропска медицина, вели дека иако останува уште многу да се научи за XBB.1.5, малку е веројатно дека ќе предизвика големи проблеми во земјите со високи стапки на вакцинација и кај луѓе со природен имунитет од претходни инфекции корона.
Дали ќе предизвика нов бран на инфекции?
Британските научници веруваат дека е веројатно – иако не е сигурно – дека XBB.1.5. предизвикал нов бран на Ковид 19 до крајот на јануари.
Но, според професорката Венди Баркли од Империјалниот колеџ во Лондон, нема докази дека XBB.1.5. може масовно да ја наруши заштитата што ја обезбедуваат вакцините против Ковид 19, изјави таа за Би-Би-Си.
Меѓутоа, иако XBB.1.5. привлекува меѓународно внимание, не е доминантна во Кина, каде што најголем дел од инфекциите досега доаѓаат од подваријантата омикрон БА.5, која сега сочинува само 3,7 отсто од новите случаи во САД.
XBB.1.5. е гранка на сојот XBB што се појави во 2022 година. XBB.1.5. ја има мутацијата F486P што го олеснува инфицирањето на човечките клетки и избегнувањето на имунитетот, предизвикувајќи негово побрзо ширење.
Врз основа на досегашните податоци симптомите на XBB.1.5. се приближно слични на оние од претходните подваријанти на омикрон, иако тоа допрва треба да биде потврдено од научниците.