Израелската влада дебатира за замрзнување на нејзината контроверзна планирана судска реформа, откако масовните протести избија во неделата навечер, објави „Џерусалим пост“.
Според „Џерусалим пост“, разговорите кои започнале во неделата вечерта продолжиле до раните утрински часови во понеделникот, пренесува Хина.
Лидерите на екстремно десничарската коалициска влада на Израел треба да се сретнат во понеделник во кабинетот на премиерот, објави порталот ynet news.
Извор на Ликуд изјави за Ројтерс дека Нетанјаху најверојатно ќе ја запре реформата.
Апелот на претседателот
Израелскиот претседател Исак Херцог претходно ја повика владата да ја запре контроверзната судска реформа, еден ден откако премиерот Бенјамин Нетанјаху го отпушти својот министер за одбрана затоа што се спротивстави на потегот, што предизвика масовни улични протести, пренесува Хина.
„За доброто на единството на народот на Израел, заради одговорноста, ве повикувам веднаш да го прекинете законодавниот процес“, напиша Херцог на Твитер.
Нетанјаху го отпушти својот министер за одбрана Јоав Галант во неделата, еден ден откако тој повика на едномесечна пауза во контроверзниот процес на судските реформи во владата.
„Премиерот Бенјамин Нетанјаху одлучи да ги разреши должностите на министерот за одбрана Јоав Галант“, соопштија набрзо од кабинетот на премиерот.
Разрешен е министерот за одбрана
Галант, член на истата десничарска партија, Ликуд, како и Нетанјаху, во својот говор претходно рече дека продолжувањето на поделеноста на јавноста околу ова прашање ќе биде „вистинска закана за безбедноста на Израел“.
Протести се одржуваат секоја недела откако владата на Бенјамин Нетанјаху, една од најдесничарските во историјата на Израел, предложи предлог-закон за поделби за реформи во јануари.
Откако ја искажа загриженоста дома и во странство, реформата треба да го зголеми влијанието на претставниците врз судовите.
Нејзините критичари истакнуваат дека тоа ги загрозува демократските принципи на израелската држава.
Нетанјаху и неговите сојузници, екстремно десничарските и ултраортодоксните партии, сметаат дека планираната реформа е неопходна за да се врати рамнотежата на силите меѓу претставниците и Врховниот суд, кој го сметаат за политизиран.
Црвена линија
Опозициските лидери Јаир Лапид и Бени Ганц издадоа заедничка изјава во која ги осудија потезите на Нетанјаху.
„Државната безбедност не може да биде карта во политичката игра. Вечерва Нетанјаху ја премина црвената линија“, рекоа тие, повикувајќи ја партијата Ликуд да не се меша „во уништувањето на националната безбедност“.
Шефот на синдикатот Хистадрут, чадор организација за стотици илјади работници во јавниот сектор, рече дека е „запрепастен“ од смената на Галант и вети „драматично“ соопштение во понеделник.
Генералниот конзул на Израел во Њујорк изјави дека поднесува оставка поради отпуштањето на Галант. Истражувачките универзитети во Израел објавија дека ќе престанат да одржуваат часови поради законодавен притисок, повикувајќи на итен прекин.
Белата куќа, исто така, изрази „длабока загриженост“ и ги повика израелските лидери да најдат компромис што е можно поскоро.
„Демократските општества се зајакнати со системи на проверки и рамнотежи, а фундаменталните промени во демократскиот систем треба да се спроведат со најширока можна поддршка од јавноста“, изјави портпаролката на Советот за национална безбедност на Белата куќа, Адриен Вотсон.
Уставна криза
Превирањата доаѓаат во критичен момент во законодавството, со нацрт-законот што ѝ дава на извршната гранка поголема контрола над судските назначувања што се очекува да биде поднесен на ратификација оваа недела во Кнесетот, каде Нетанјаху и неговите сојузници контролираат 64 од 120 места.
Нетанјаху и неговите сојузници велат дека планот – кој исто така се обидува да му даде на парламентот овластување да ги поништи одлуките на Врховниот суд – ќе ја врати рамнотежата меѓу судството и извршната власт и ќе го заузда она што тие го гледаат како интервенционистички суд со либерални симпатии.
Но, критичарите велат дека законите ќе го отстранат израелскиот систем на контроли и рамнотежи и ќе ја концентрираат моќта во рацете на владејачката коалиција. Велат и дека Нетанјаху, кому му се суди за корупција, има конфликт на интереси.
„Она што сака да го направи Владата е да не го корегира, поправи или дополни судскиот систем, за да биде поправеден. Токму спротивното. Тие сакаат да ја преземат контролата врз правосудниот систем“, рече Офер Касиф, израелска политичарка и член на Кнесетот од левичарската партија Хадаш.
„Мислам дека ситуацијата не треба да ја сметаме за судска реформа, туку за државен удар“, изјави тој за Ал Џезира.
„Нетанјаху сака да го претвори Израел од етнократија – затоа што Израел, според мене, никогаш не бил демократија, затоа што оваа држава се заснова на еврејска надмоќ, така што не може да се смета за демократија од прва рака – туку под државниот удар што го сака владата да го спроведе, Израел ќе се претвори во вистинска фашистичка диктатура“.
Како, па дури и дали ќе се одржи гласањето, е доведено во прашање по бранот протести предизвикани од смената на Галант и продлабочувањето на поделбите во коалицијата.
„Брзите правни и политички случувања го одведоа Израел на непозната територија“, рече Гај Лури, научен соработник во Институтот за демократија на Израел, тинк-тенк во Ерусалим.
„Ние сме на почеток на уставна криза во смисла дека постои несогласување за изворот на овластувањата и легитимноста на различните административни тела“, рече тој за новинската агенција Асошиетед прес.