Ако имате чести главоболки, не сте единствените. Главоболките се една од најчестите болки поради кои луѓето прибегнуваат кон лекови без рецепт, но бараат и лекарска помош. Тие се поделени на примарни и секундарни.
Секундарни главоболки се сите оние кои се предизвикани од одредени јасно видливи или објаснувачки оштетувања на мозокот или околното ткиво и како пренесен симптом на друга добро дефинирана болест, на пр. интракранијални инфекции или тумори (во внатрешноста на черепот), повреди на главата, тешка хипертензија (висок крвен притисок), болести на цервикалниот ‘рбет, очи, нос, грло, заби, уши, церебрална хипоксија (недоволно снабдување со кислород до мозокот). Примарните главоболки се мигрена, напнатост и „кластер“.
Сите други главоболки за кои не можеме да ја утврдиме причината на овој начин се нарекуваат примарни главоболки. Овие главоболки, заедно со некои поретки типови, се поделени во три големи групи, и тоа мигрена, напнатост и „кластер“ главоболки. Секој од нив има прецизно дефинирани критериуми за дијагностика, а дијагнозата ја поставува невролог врз основа на анамнезата, невролошкото испитување и исклучувањето на секундарните причини. За време на дијагностичкиот процес, сите видови на примарни главоболки може да се дијагностицираат само врз основа на анамнеза и невролошки прегледи, но со достапноста на снимање на мозокот, МНР на мозокот често се вклучува во дијагностичкиот процес како почетна слика на мозочното ткиво за споредба со последователно следење на главоболка ако главоболките го менуваат карактерот, интензитетот или фреквенцијата “, рече д -р Антон Гласновиќ, доктор по неврологија и психоаналитичар од поликлиниката Афидеа.
Ако главоболката трае од 4 до 72 часа, пулсирачки, умерен до силен интензитет и се јавува само на едната страна од главата и се влошува со напор, тогаш можеме да кажеме дека станува збор за мигрена. Овие симптоми може да вклучуваат гадење, повраќање, фотосензитивност, бучава и мириси. Мигрената може да се појави на било која возраст, најчесто на возраст од 10 до 40 години и е почеста кај жените отколку кај мажите. Причините се непознати, а факторите може да бидат промени во нивото на хормонот естроген (менструален циклус, пременопауза, орални контрацептиви), несоница, глад, временски промени. Понекогаш на мигренозната главоболка и претходи краток период на раздразливост, депресија или високо расположение и може да се поврзе со појава на аура. Аурата се дефинира како минливо, невролошко, визуелно или говорно пореметување што му претходи на појавата на главоболка, и најчесто се гледа во форма на трепкања или зголемени контрасти во боја. Напади може да се појават секојдневно или само еднаш месечно и обично следат карактеристична шема кај индивидуален пациент.
Тензичната главоболка е константна, хронична и блага и најчесто започнува во окципиталниот регион (задниот дел на главата) или фронталниот (предниот дел) регион и се шири низ целата глава. Најчесто се опишува како затегнување на черепот и чувство на притисок и се засилува на крајот од денот. Со „кластер“ главоболки, постојат еднострани напади во орбитотемпоралната област во исто време од денот кои се силни, тешки, траат од 30 до 180 минути, често придружени со кинење, црвенило или синдром на Хорнер и вознемиреност.
Може ли главоболките да се третираат и како?
Терапевтските можности и успехот на третманот со главоболка се релативно големи, и со соработка на пациентот и неврологот, сите примарни главоболки може да се стават под контрола, односно лицето со главоболка може да биде целосно функционално, објасни док. д -р sc Антон Гласновиќ, специјалист за неврологија и психоаналитичар. „Пред терапијата со лекови, со разбирање на симптомите што ги наведува пациентот, како и самите поединци, само со промена на начинот на живеење и животни навики, главоболките може да се решат задоволително во голем процент од случаите“, вели доктор. д -р sc Гласновиќ ви објаснува како изгледа терапијата со лекови.
Доколку е потребна терапија со лекови, првата линија на третман е ацетил-салицилна киселина или парацетамол во највисоки дози од 1000 мг за мигрена или главоболки од напнатост, додека кај „кластер“ главоболки, кислородната терапија е доволна за да се запре нападот. Втората линија на терапија со лекови е различна кај одредени видови, така што, на пример, триптаните се користат при мигрена и само при акутни напади, кај други индометацин и слично. Хроничната терапија, односно терапијата на тврдоглави примарни главоболки кои не реагираат на претходните третмани, главно се сведува на трициклични антидепресиви, антиепилептици и други психотропни лекови. Повеќето пациенти не се подготвени за психотерапија, но претпочитаат да користат лекови.
Док. д -р Антон Гласновиќ, спец. Невролог и психоаналитичар забележува дека при следење на пациенти со главоболки, пациентот секогаш се гледа како целина од неговата ментална и физичка состојба, па затоа е важно да се земат предвид факторите како што се менструација, хормонална нерамнотежа, проблеми со грлото на матката, но и психолошки несвесни конфликти кои имаат значително влијание врз главоболките.во смисла дека не треба да се занемарат при евалуација на пациентите.
„Исто така, еден од подобрите терапевтски методи на примарни главоболки е психотерапијата, но таа трае долго време и повеќето пациенти не се подготвени да ја решат својата состојба на најдлабокото несвесно ниво на конфликт, туку повеќе прибегнуваат кон терапија со лекови“, додаде доктор. д -р Антон Гласновиќ. На крајот, примарните главоболки се многу благодарни за дијагнозата и третманот, но бараат посветеност и трпение и најмногу искуство на клиничарите во работата со пациенти кои се жалат на нив.
