Марин Ле Пен би можела да предизвика криза во еврозоната, слична на онаа што некогаш ја погоди Грција, доколку одлучи да ја собори новопоставената француска влада.
Додека Европската унија се соочува со политички и економски превирања, француската политичарка е подготвена дополнително да ја зоврие целата работа.
Ле Пен и нејзината екстремно десничарска партија Национален собир размислуваат дали да гласаат против буџетот на премиерот Мишел Барние.
Ваквиот потег не само што ќе ја урне неговата кревка коалициска влада, која е на власт помалку од три месеци, туку ќе ги потресе финансиските пазари и ќе ја потресе цела Европа, пишува Политико.
„Ако буџетот остане таков каков што е, ќе гласаме против“, рече Ле Пен по средбата со Барние во понеделникот наутро.
„Ако владата падне, претседателот на републиката ќе треба да назначи нов премиер.
„Ставот на Марин Ле Пен е неодговорен“
Централно-конзервативната малцинска влада на Барние, формирана откако францускиот претседател Емануел Макрон неочекувано распиша избори во јуни што резултираа со поделба на три блока – левичарски, центристички и екстремно десничарски – има приоритет за справување со катастрофалните јавни финансии.
Годините на раскошни трошења доведоа до буџетски дефицит од повеќе од 6% од економијата, двојно повеќе отколку што дозволуваат правилата на ЕУ.
Досега Ле Пен се спротивставуваше на рушење на коалицијата, но секогаш тврдеше дека ќе гласа против буџетот ако не ѝ се допаѓа.
Истото важи и за ривалскиот блок левичарски партии.
Заедно, тие имаат доволно гласови во парламентот за да ја соборат владата на Барние и да ја втурнат земјата во нова фаза на политички хаос.
„Ставот на Марин Ле Пен е неодговорен. Не можете да си играте со иднината на земјата“, рече поранешниот премиер Габриел Атал, сојузник на Макрон.
„Ако падне владата, ќе има криза“
Но, проблемот не е само Франција.
„Ако утре владата падне поради буџетот, веднаш ќе има финансиска криза. Немојте да мислите дека Франција е заштитена“, предупреди министерот за внатрешни работи Бруно Ретаљо.
Пред десет години, огромниот јавен долг на Грција речиси ја сруши еврозоната со единствена валута.
Се покажа дека е тешко да се ограничат кризите во само една земја и не требаше долго време за економиите и банкарските системи на Португалија, Ирска и Шпанија да почнат да попуштаат.
Дури и големите земји како Франција и Италија, кои се клучни за стабилноста на еврозоната, ги почувствуваа последиците.
Денеска и Германија е во криза, тоа е проблем
Но, тогаш Германија беше силна под канцеларката Ангела Меркел.
Можеше финансиски да им помогне на сојузниците и имаше политички капитал за стабилизација.
Денес тоа веќе не е така – германската економија е во хаос, а владата слаба.
Најголемиот европски производител на автомобили, Фолксваген, го најавува своето прво затворање на фабриките, што може да резултира со губење на 30.000 работни места, откако кварталниот профит падна за 42%.
Металниот гигант ThyssenKrupp во понеделникот објави дека би можел да укине до 11.000 работни места до 2030 година, додека илјадници работни места исчезнуваат и во Bosch и Ford.
Европската централна банка минатата недела предупреди дека Европската унија би можела да биде на работ на нова должничка криза во еврозоната поради нискиот раст и политичката неизвесност.
Сите ги следат потезите на Ле Пен
Ле Пен, која се подготвува да се кандидира за претседател во 2027 година, го критикуваше буџетот на Барние за планираното зголемување на даноците за електрична енергија и одложувањето на прилагодувањето на пензиите кон инфлацијата.
Таа, исто така, се буни против неуспехот да се намалат трошоците за бирократија и медицинска помош за мигрантите.
Во исто време, Ле Пен чека судска одлука за обвиненијата за проневера.
Таа, нејзината партија Национален собир и уште 26 лица се соочуваат со правна постапка за наводна проневера на средства од Европскиот парламент за плаќање на партиските вработени. Сите обвинети ги негираа обвиненијата.
Одлуката на Марин Ле Пен за буџетот будно ја следат финансиските пазари, кои често ги условуваат потезите на владата.
Пазарите се смирија по првичната загриженост за предвремените избори на Макрон, но инвеститорите се уште се претпазливи бидејќи Франција сега има поголем кредитен ризик од Португалија или Шпанија, пренесува Index.hr.
Момент на вистината пред Божиќ
Моментот на вистината ќе дојде непосредно пред Божиќ, кога Барние ќе мора да искористи уставно решение за да го протурка својот буџет.
Тој маневар ќе му овозможи да го донесе буџетот без гласање во парламентот, но ќе го изложи и на гласање недоверба, што може да го чини работа.
Барние веќе предупреди дека економската стабилност на целата еврозона е загрозена кога станува збор за буџетот на Франција.
„Мораме да ги почитуваме правилата на еврозоната бидејќи кога само една земја не ги почитува – како што видовме во случајот со Грција – сè може да експлодира“, рече тој во петокот.
Рејтинг агенцијата Moody’s минатата недела изрази сомневање во способноста на француските институции да носат политички одлуки и предвиде натамошен раст на долгот.
„Доаѓањето на Барние и буџетот што тој го предложи донекаде ги смири пазарите“, вели Андреас Ајсл, економист во Институтот Жак Делор.
Тој додаде дека пазарите ќе реагираат силно доколку друга влада предложи значително отстапување од насоката на Барние.
Се очекува Европската комисија да го одобри повеќегодишниот план за трошење поднесен од владата на Барние, заедно со списокот на реформи.
Доколку Франција ги следи препораките за реформи на Комисијата, рокот за намалување на дефицитот може да биде продолжен од четири на седум години.
Соборувањето на владата би било политички ризик за Ле Пен
Дали Ле Пен ќе добие нешто со соборувањето на владата на Барние останува отворено прашање.
Иако Ле Пен е под зголемен притисок од нејзините гласачи да направи нешто, рушењето на владата би било политички ризик.
Сепак, се повеќе Французи, особено гласачите на Ле Пен, сега мислат дека владата на Барние треба да падне, според неодамнешната анкета на Елаба.
Јавното мислење е генерално поделено околу тоа дали Барние треба да си оди. Дури и самиот Барние е претпазлив. Запрашан дали сепак ќе биде премиер на Божиќ, тој рече: „Рано е да се каже“.