Откривањето на јагленисани семиња од тутун откриено од археолози на праисториско место во пустинската база на американските воздухопловни сили во Јута, сугерира дека луѓето го користеле растението пред околу 12.300 години, околу 9.000 години порано отколку што се веруваше.
Четири јагленисани семиња тутун се пронајдени во домородното огниште во Северна Америка, заедно со камени алатки и коски од патка, отфрлени после оброк, што укажува на тоа дека луѓето кои живееле во регионот веќе имале навика да џвакаат сув тутун во тоа време, заклучија американските научници.
Досега, најраните докази за човечка употреба на тутун доаѓаат од остатоците од никотин пронајдени во цевка за пушење стара околу 3.300 години, откриена во северна Алабама.
Научниците тврдат дека е сосема можно Индијанците да пушеле тутун многу порано, со оглед на тоа дека има податоци за цевки во југоисточниот дел на САД уште пред 5000 години, но тука нема трага од остатоци од никотин.
Истражувачите веруваат дека исцрпените номадски ловци-собирачи во областа Јута пушеле тутун и го џвакале поради стимулирачките квалитети на никотин.
Нова светлина
Резултатите од студијата беа објавени во понеделникот во списанието „Nature Human Behaviour“ и фрлија нова светлина врз историјата на употреба и одгледување тутун, укажувајќи на фактот дека луѓето во тоа време исто така биле доста склони кон зависност од никотин.
Истражувањето го водеше Дарон Дјук, археолог од Far Western Anthropological Research Group, која спроведува археолошки истражувања во области во државна сопственост.
Како дел од истражувањето од 2015 година на терен за обука и тестирање во Јута, западно од Солт Лејк Сити, Дјук и членовите на неговиот тим откриле камп во кој живееле номадски ловци-собирачи во праисторијата.
Го нарекле Wishbone именуван по вилушната коска кај птиците и некои изумрени диносауруси, формирани од спојување на две клучни коски.
Таму пронашле камени алатки и остатоци од огништа и коски од животни, претежно коски од птици од мочуришта, кои веројатно биле главната храна за тогашните жители.
Денес, пустината Грејт Солт Лејк е пуста рамнина претежно користена за супербрзи трки со автомобили и тестирање бомби. Но, како што сугерира името, оваа ветровита рамнина е всушност дното на некогаш огромното праисториско езеро.
На крајот на последното ледено доба, поради затоплување на климата, езерото почнало да се повлекува и неколку милениуми било богата мочуришна област што обезбедувала идеални услови за живот за праисториските ловци-собирачи, објасни Дјук.
Семиња од тутун „Nicotiana attenuata“
Семињата пронајдени во Вишбон припаѓаат на диви видови пустински тутун, познати како „Nicotiana attenuata“, кои сѐ уште растат во областа.
„Овој вид тутун никогаш не се одгледувал, но жителите го користат и денес“, рече Дјук.
Тој додава дека откривањето на семето на дивиот тутун во огништето може да се разјасни. Тој и неговите колеги веруваат дека тоа биле отфрлени делови од листот на растението што било џвакано или цицано, и тие не ја исклучуваат можноста за пушење тутун, но бидејќи таму не се пронајдени остатоци од цевки, оваа претпоставка е поретка.
Дјук, исто така, рече дека денес многу малку се знае за културата на тогашните жители на оваа област. Не е познато дека семето од тутун содржи никотин само по себе, туку листовите што создаваат зависност се лепливи и лесно се фаќаат.
Отфрлените лисја од тутун се пронајдени и на други локации на Индијанците во таа област, а тутунот за џвакање и денес е вообичаен овде, забележува Дјук.
Култивирање и развој на тутунот
Се смета дека жителите кои живееле во внатрешноста на северноамериканскиот континент почнале да користат тутун пред околу 3.000 години, но култивирањето и одгледувањето на тутун следело илјадници години подоцна во други делови на континентот, додаде тој.
Позадината на следењето на односот човек – тутун може да објасни зошто Индијанците на крајот одлучиле да одгледуваат и култивираат нејадливи, отровни плевели – процес што веројатно започнал пред 6.000 до 8.000 години на Андите.
Не знаеме точно кога почнал да се одгледува тутунот, но се знае дека во Америка има голем бум во земјоделството во последните 5.000 години.
Тутунот почнал да се одгледува истовремено со другите растенија. Некои научници веруваат дека тутунот е веројатно првото култивирано растение што се користело во Северна Америка, но за социо-културни, а не за нутриционистички цели.
„Нема сомнение дека луѓето користеле тутун многу порано отколку што општеството почнало да го одгледува како земјоделска инвестиција“, смета Дјук.