Убедливата победа на Владимир Путин на лажните избори во Русија ги натера про-Кремљ идеолозите да брзаат да го објаснат исходот.
Решиле да бараат „величина“, вели Ксенија Кирилова, руска новинарка која се занимава со руското општество, менталитет, пропаганда и надворешна политика, во напис за Центарот за европски анализи.
Константин Калачев, про-Кремљ шефот на Групата политички експерти, тврди дека 87 отсто од гласовите за претседателот Владимир Путин дошле од усогласувањето на режимот со желбите на мнозинството, од кои најважен е идентитетот на Русија.
„Барањата за благосостојба, правда и слобода се исто така важни“, напиша тој во објавата на каналот Незигар Телеграм. Но, тие не треба да се во судир со идеалите за големина, достоинство, суверенитет, државна моќ и национален идентитет.
Вредностите наведени од Калачов се негуваат со децении преку пропаганда и служат како погодна причина за војна.
Путин постојано ја оправдуваше својата агресија како „неопходна за зачувување на суверенитетот на Русија“, а про-Кремљ медиуми објавуваат написи во кои тврдат дека суверенитетот и војната се во суштина неделиви.
Историчарот Иван Курила, кој се противи на војната и беше отпуштен од Европскиот универзитет во Санкт Петербург на почетокот на март, истакна дека потрагата по сеопфатна мисија е во контраст со раниот путинизам од 2000-тите, кој само се обиде да го поттикне ширењето на цинизмот и се преправаше малку за идеологија.
Пропагандата се обиде да го убеди населението дека вистината не постои, дека сите лажеле за да ги постигнат своите цели, така што сите вредности биле само фасада за вистинската агенда.
Курила напиша дека овој став „директно противречи на секој обид да се промовира идеологија која се потпира на широко распространета доверба“ и го охрабрува идеолошкиот опортунизам.
По 2014 година, кога Москва незаконски ја анектираше украинската територија, пропагандата на Кремљ почна да промовира „геополитика“ – тврд политички реализам – како основно образложение за своите постапки.
За оние кои не сакаат да ги проголтаат пропагандните митови како тврдењето дека „во Украина нема руски воен персонал“, нивното присуство е оправдано со „геополитички придобивки“.
Про-Кремљ идеолозите почнаа да тврдат дека руската геополитика служи како „движечка сила за трансформација во мултиполарен свет“, а некои отворено се залагаа дека геополитиката треба да ја замени идеологијата.
Притоа, тие го надополнија терминот со идеолошка содржина, тврдејќи дека „геополитиката е светоглед, примарниот критериум е конфронтацијата меѓу поморските и копнените цивилизации“ (што звучи како 100-годишен руско-германски обид да се разликуваат од американската поморска империја и Британија).
Од една страна, тврдењето дека политиката е „добра за нас“ е инхерентно цинично, особено кога станува збор за започнување војни и убивање цивили.
Од друга страна, се очекува целната публика на таквата пропаганда да има жестоко верување дека таквото однесување на меѓународната сцена е корисно за Русија.
Пред шест години, овој феномен го нареков „идеолошки цинизам“ – воспоставување на култ на „геополитика“ кој иако е циничен, останува фундаментално идеолошки по природа.
Дури и со подемот на овој култ, Русите веднаш не го поврзаа со поимот „национална величина“. Анкетите во 2018 година покажаа дека мнозинството приоритет на економскиот просперитет пред националниот престиж.
Политикологот Кирил Рогов – кој сега живее во егзил – сугерира дека во последниве години се појавила нова руска идеологија која може да се нарече клептофашизам.
Според Рогов, „оваа доктрина ги комбинира традиционалните методи на консолидација на елитата, засновани на клептократски меркантилизам, со барањето за непоколеблива лојалност кон милитаристичко-националистичката антизападна идеологија“.
Тој тврди дека лојалноста на елитата не се постигнува преку „идеологизација“ туку преку нивно соучесништво во воени злосторства и имотот украден како резултат на тоа.
Довербата на Кремљ во поддршката на општата популација е исто така разнишана, а фиктивната поддршка од 87 отсто за Путин на изборите произлегува од оваа неизвесност, рече тој.
Од гледна точка на режимот, постојат реални прашања за кои треба да се грижите. Опозицијата, реална или потенцијална, се среќава меѓу неколку значајни и препознатливи групи.
Курила забележува дека „идеолошките опортунисти“ се суштински незадоволни од присилното идеологизирање, особено кога станува збор за нивните деца.
Покрај либералите и незадоволната фракција поддржувачи на конзервативната коалиција, тие на крајот би можеле да изразат несогласување против дејствијата на владата.
Друга група која најверојатно ќе изрази незадоволство се жителите на окупираните територии на Украина.
Руските и западните набљудувачи постојано известуваат дека Украинците се принудени да добијат руско државјанство, без кое тие се соочуваат со одбивање на пензии, бенефиции, па дури и медицинска нега.
Дополнително, постои активна политика на „перење“ на населението, каде граѓаните и децата на окупираните територии се туркаат да одат во Русија, додека овие области истовремено се населуваат од Руси.
Практиките како што се тортура, киднапирање и одбивање да се обноват уништените станови им се нанесуваат на нелојалните жители.
Јасно е дека ако ослабне репресивниот апарат, незадоволството кај окупираното население ќе расте.
Клептократската природа на режимот исто така ја попречува идеологизацијата. Законите предложени во Државната дума во февруари, освен неколку репресивни мерки, сите беа развиени во корист на одредени пратеници.
Иако ова можеби нема да го вознемири циничното мнозинство во руското општество, може да влее сомнеж кај младите луѓе кои сè уште не се вакцинирани против цинизмот.
Оние на кои им е наредено да се жртвуваат по налог на режимот, само за да се разочараат, несомнено ќе сочинуваат значаен дел од идната „коалиција на незадоволните“.