На почетокот на ноември, Претставничкиот дом на САД го одобри барањето на администрацијата на претседателот Џозеф Бајден да му додели на Израел помош од 14,3 милијарди долари, што го илустрира опсегот и целите на американската помош и како се одвиваше процесот на институционализација и кодификација со текот на времето.
Според студијата објавена оваа година од Конгресната служба за истражување, од 1948 година до почетокот на 2023 година, САД му обезбедиле на Израел помош во вредност од 158,66 милијарди долари без да се земе предвид стапката на инфлација.
Ако се земе предвид стапката на инфлација, таа помош би изнесувала 260 милијарди долари, наведува Ал Џезира.
Најголемиот дел од оваа помош е воена помош, бидејќи во 2007 година Вашингтон ја прекина својата економска помош за Тел Авив, која ја започна во 1971 година, откако Израел стана една од најразвиените земји во светот, бидејќи израелскиот бруто домашен производ по глава на жител беше во 14-то место во светот во 2022 година.
Меморандум за разбирање
Од 1999 година, обемот на американската помош за Израел се одредува со „меморандуми за разбирање“ меѓу нив за период од 10 години.
Тоа е затоа што меморандумите за разбирање не се правно обврзувачки договори како договорите и не бараат ратификација од Сенатот на САД.
Тие, исто така, му дозволуваат на Конгресот да обезбеди дополнителни средства, па дури и да дозволи – во исклучителни околности како што се војни – да обезбеди дополнителни пакети за помош, како што беше случајот со последниот пакет.
Првиот меморандум за разбирање за американската помош за Израел го опфати периодот од 1999 до 2008 година, вреден 21,3 милијарди долари, а потоа беше зголемен на 30 милијарди долари во вториот меморандум за разбирање, кој го опфаќа периодот од 2009 до 2018 година.
Тој достигна врв од 33 милијарди долари во третиот меморандум за разбирање кој го покрива периодот од 2019 до 2028 година, што е зголемување од првично планираните 3,3 милијарди долари годишно, како дополнение на 500 милиони долари годишно за програмата за ракетна одбрана.
Затоа, Конгресот одвои 3,8 милијарди долари на Израел во буџетот за 2023 година.
Гаранција за супериорност
Во 1977 година, Конгресот подготви одредба во која се наведува дека „во согласност со специфичните историски односи меѓу САД и Израел, продажбата на американско оружје на земјите од Блискиот Исток не треба да ја ослабне одвраќачката моќ на Израел или да ја поткопа воената рамнотежа на Блискиот Исток“.
Во 1981 година, тогашниот американски државен секретар Александар Хејг му објасни на Конгресот дека еден од централните аспекти на американската политика од Октомвриската војна во 1973 година е обезбедувањето на Израел да одржува квалитативна воена супериорност на Блискиот Исток.
Според американскиот концепт, тоа значи дека „Израел мора да се потпре на подобра воена опрема и обука за да компензира што е многу помал во однос на територијата и населението од повеќето негови потенцијални противници“.
Според концептот за обезбедување на квалитативна воена супериорност на Израел, Тел Авив добива понапредно оружје од другите земји во регионот и му е дозволено да додаде компоненти кои ги зголемуваат можностите на слично оружје што се продава на земјите во регионот.
На пример, Израел е единствениот на Блискиот Исток кој поседува авиони Ф-35, бидејќи купил 50 од нив со американски средства, со кои може да погоди цели – без потреба од полнење гориво – во круг што ги вклучува Сирија, Ирак, Либан, Јордан, поголемиот дел од Египет и Турција и Саудиска Арабија.
Кога администрацијата на претседателот Барак Обама се согласи да продаде напредна верзија на Ф-16 на ОАЕ во 2013 година, тогаш американскиот министер за одбрана Чак Хејгел објави – за возврат – продажба на напреден КЦ-13 гориво за Тел Авив, со што Израел стана втора странската земја на која Вашингтон се согласи да ѝ го продаде тој авион по Јапонија, применувајќи го овој погоре концепт.
Договорот стапи на сила во август 2022 година, а американската компанија Боинг и Израел потпишаа договор за купување на четири авиони КЦ-46А вредни 927 милиони долари, кои ќе бидат испорачани (на Израел) во 2026 година.
Бидејќи процедурите поврзани со обезбедувањето на квалитативната воена надмоќ на Израел беа водени од субјективните оценки на членовите на заедничките комитети од двете страни, американскиот претставник Хауард Берман се обиде да ги кодифицира.
Откако ја презеде функцијата претседател на Комитетот за надворешни работи на Претставничкиот дом на САД, тој брзо внесе клаузула во Законот за пренос на поморски бродови од 2008 година (PL 110-429), кој наложуваше проценка на квалитативната воена супериорност на Израел да се спроведува на секои 4 години и го измени американскиот Закон за контрола на извозот на оружје за да го ограничи нејзиниот извоз во која било земја на Блискиот Исток, осигурувајќи дека таквата продажба нема негативно да влијае на квалитативната воена супериорност на Израел.
Други придобивки
Годишните грантови за финансирање на американската војска претставуваат приближно 16 отсто од вкупниот воен буџет на Израел.
Ова придонесе за трансформација на израелската армија во една од технички најнапредните армии.
Исто така, му помогна на Тел Авив да ја изгради својата локална воена индустрија, рангирајќи го на десеттиот најголем извозник на оружје во светот во периодот 2018-2022 година според класификацијата на Стокхолмскиот Меѓународен институт за истражување на мирот (SIPRI), со вкупен извоз од 11, 3 милијарди долари во 2021 година.
На пример, од 2011 до почетокот на 2023 година, Соединетите Американски Држави му обезбедија на Израел околу три милијарди долари за набавка на батерии и ракети Iron Dome, а од 2006 година обезбедија околу 2,4 милијарди долари за развој на систем за противракетна одбрана „Давидова прашка“ и 4,5 милијарди долари за развој на ракетниот одбранбен систем „Стрела“.
Овие милијарди им помогнаа на израелските компании за оружје да го финансираат истражувањето, развојот и производството, дозволувајќи им на компаниите како Israel Air Industries, Rafael и Elbit Systems да извезуваат околу 70 отсто од своите производи, се вели во книгата „Израелската одбранбена индустрија и американската безбедносна помош“ издадена од израелскиот Институт за национална безбедност, додека Индија, Азербејџан и Виетнам се меѓу првите три пазари за извоз на оружје од Израел.
Новиот пакет помош од САД од 14,3 милијарди долари е продолжување на политиката на Вашингтон за обезбедување на воената супериорност на Израел во регионот, и покрај фактот што Тел Авив не учествувал во конфликти и војни против редовните армии во текот на последната половина на овој век и неговите војни биле ограничени исклучиво на групи и организации.
Спротивно на очекувањата, оваа масовна помош не ѝ овозможи на израелската армија да го одбие нападот на борците на Ал-Касам врз Појасот Газа утрото на 7 октомври со полупримитивно оружје ограничено на автоматски пушки, рачни гранати и локално произведени проектили без тенкови, авиони или тешка артилерија.