Во текот на минатата година во северниот дел на Јадранот е забележано големо присуство на животни со невообичаен изглед налик на медуза, штетни за рибниот фонд и туризмот.
Најверојатно пристигнале во баластните води на бродовите, предупредуваат хрватските научници и наведуваат дека може да се очекува масовно појавување на овие животни со зголемување на температурата на морето.
Примитивен инвазивен организам познат како „морско оревче“ потекнува од североисточниот брег на САД и Мексиканскиот залив. Овој вид може да предизвика значителна штета на риболовот, драстично намалувајќи ги залихите на сини риби, како што се сардини и сардели.
Иако тие немаат блескави клетки и се безопасни за капачите, нивното присуство потенцијално го загрозува туризмот бидејќи големата густина на организми во водата во која се капете не е пријатна.
– Ако температурата во морето се зголеми на крајот на пролетта и почетокот на летото, може да се очекува масовна појава на овие животни во крајбрежјето на западна Истра – рече Паоло Палиага од ПМФ во Пула.
Поради полузатворањето, слабата циркулација на морските струи и важните поморски патишта, Јадранското море е исклучително чувствително на загадување на водата, што им дава стабилност на бродовите за време на навигацијата, пренесува Нова.
Италијански, словенечки и хрватски научници интензивно соработуваат во истражувањето, а важноста на проблемот е препознаена од крајбрежните градови Ровињ, Пореч и Новиград, кои започнале финансиски да го помагаат истражувањето.
Голем број од овие организми првпат биле забележани во хрватските води во јули 2016 година, а од летото 2017 година тие редовно се појавувале помеѓу мај и ноември во крајбрежниот појас на западна Истра, Трскиот Залив и на северозападен Јадран.
– Бидејќи северниот Јадран е најпродуктивната област на Медитеранот во однос на залихите на риби, важен извор за хрватската, италијанската и словенечката економија, од исклучително значење е да се следи развојот на ситуацијата и влијанието на оваа инвазија – истакнува Палиага.
Најпознатиот пример за ударот на овие организми е забележан во 80-тите години на минатиот век во Црвеното Море, каде што паднал риболовот, а штетата изнесувала стотици милиони долари. Составот на морето не е намален до денес. Слични ситуации биле забележани во 90-тите години на минатиот век во Азовското Море и во Каспиското Море.
Меѓународните студии покажаат дека ова животно се храни со зоопланктони, ларви од риба и школки и нема природни непријатели. Единка во форма на јајце со просечна должина од седум сантиметри е во состојба да го изеде целиот зоопланктон во еден литар море за десет часа.
Репродуктивниот потенцијал на видот е исклучително висок бидејќи тие се хермафродити кои можат да се оплодат сами и да ослободат неколку илјади оплодени јајца секој ден. Покрај тоа, има голема толеранција на температура и соленост и е во состојба да презими во северен Јадран без поголеми потешкотии.
Популацијата достигнува врв во септември кога е сеприсутно во површинските води на северен Јадран, север и западно од ртот Камењак, а бројот драстично се намалува од крајот на декември до април поради ниските температури и помалата достапност на храна.
Покрај директното влијание врз рибниот фонд, инвазијата придонела за значително намалување на биодиверзитетот, а природниот баланс се намалил, предупредуваат научниците. Тие сега испитуваат други влијанија на овој вид врз морскиот екосистем, вклучувајќи го и нивното лачење на органска материја во морето и влијанието врз изобилството и структурата на микробиолошката заедница што е фундаментално важна за морската околина.
Во студиите учествуваат Центарот за морски истражувања во Ровињ на Институтот Ружер Бошковиќ, Факултетот за природни науки на Универзитетот Јурај Добрила во Пула, Институтот за океанографија и риболов во Сплит и Универзитетот во Дубровник.
