Управата за безбедност и приватност на комуникациите на Грција (АДАЕ) одлучи да ги провери досиејата за барањата за надзор што ги направиле грчките тајни служби до давателите на телекомуникациски услуги.
Одлуката уследи по извештајот на EURACTIV кој ја потресе грчката политичка сцена бидејќи откри дека друг политичар и новинар биле под надзор.
Грчката агенција за приватност ќе формира специјален тим за проверка на евиденцијата на сите телекомуникациски компании за да види дали грчките тајни служби побарале декласификација на телефонските повици за одредени лица.
АДАЕ, исто така, побара од опозициските партии да дадат конкретни телефонски броеви за проверка, имајќи предвид дека во Грција годишно се вршат над 15.000 надзори.
Неколку медиумски извештаи во Атина укажуваат дека неколку политичари, новинари и бизнисмени биле под надзор по налог на тајните служби.
Таканаречениот грчки Вотергејт предизвика жестоки критики од меѓународните медиуми и новинарски здруженија и се смета за проблем во пресрет на националните избори што ќе се одржат пред летото.
Власта го призна прислушувањето на шефот на опозицијата
Грчката конзервативна влада на Нова демократија само го призна следењето на лидерот на социјалистичката опозиција Никос Андрулакис, но досега одбиваше да ги открие причините, наведувајќи ги прашањата за националната безбедност.
Грчкиот премиер Киријакос Мицотакис се обиде да се огради од скандалот, велејќи дека не знаел за следењето на Андролакис.
Но, првиот закон што го донесе како премиер беше да ја преземе одговорноста на тајните служби, а кога беше откриен скандалот, тој ги разреши шефот на неговиот кабинет и неговиот внук Григорис Димитриадис и шефот на тајната служба.
Во средината на декември, EURACTIV ексклузивно објави дека ADAE, независно тело чија функција е регулирана со грчкиот устав, сакала да изврши ревизија на телекомуникациската компанија Cosmote, по барањата доставени до телото од европратеникот на Renew Europea, Јоргос Кирцос и истражувачкиот новинар Тасос. Телоглу, кој сакаше да знае дали се под надзор.
EURACTIV објави дека ревизијата потврдила дека и двајцата биле под надзор од тајните служби, но причините не биле откриени поради наводни грижи за националната безбедност.
Во меѓувреме, независното тело се соочи со потешкотии во спроведувањето на ревизијата. Обвинителот на грчкиот Врховен суд, наводно, се обидел да го блокира прегледот, велејќи дека е незаконски.
По објавувањето на написот, обвинителот рече дека не се обидел да ја блокира ревизијата, туку само го искажал своето мислење за надлежноста на органот за спроведување на вакви контроли.
„Мораме да дојдеме до дното на овој скандал“
Водачот на ADAE Христос Рамос, висок судија чие инсистирање да се расветли случајот ја вознемири владата, издаде соопштение во кое вели дека владата постапува во согласност со Уставот.
Опозициските партии тврдат дека власта заедно со судството се обидува да спречи секој обид за расветлување на прислушувањето и се обидува скандалот да го турне под тепих до изборите.
По откритијата на EURACTIV, европратеничката од „Обновување на Европа“, Софи ин’те Велд изјави дека нема крај на откритијата кои доаѓаат од Грција.
„Мораме да дојдеме до дното на овој скандал, не смее да се остави ниту еден камен на вртење. Жртвите треба да добијат целосно објаснување што е можно поскоро. Молкот на Европската комисија и Европол е збунувачки и неприфатлив“, рече холандскиот европратеник.
Зборувајќи за конкретниот инцидент, официјален претставник на ЕУ изјави за EURACTIV дека истиот ќе биде истражен од националните власти.
Но, тој повтори дека сите обиди на службите за национална безбедност за нелегален пристап до податоците на граѓаните, вклучително и новинари и политички ривали, се неприфатливи.
„Многу внимателно ја следиме ситуацијата во Грција, како и во другите земји-членки. Редовно ја следиме употребата на шпионски софтвер на други начини, на пример во Извештајот за владеење на правото. Употребата на шпионски софтвер е едно од прашањата опфатени во Извештајот за владеење на правото за 2022 година, вклучувајќи го и поглавјето за Грција“, рече претставник на ЕУ.
Европол нема влијание
EURACTIV, исто така, контактираше со Европол, полициската агенција на Европската унија, и праша дали е во контакт со грчките власти за ова прашање и дали агенцијата има овластување да преземе нешто.
Портпаролот на Европол вели дека улогата на агенцијата е ограничена бидејќи националната безбедност останува единствена одговорност на секоја земја-членка:
„Затоа немаме „полициска“ или „надзорна“ улога за надлежните органи во земјите-членки.
Портпаролот додаде дека Европол е во тесна соработка со комитетот PEGA на Европскиот парламент.
„Европол го проценува развојот на настаните и е во контакт со релевантните органи на земјите-членки од случај до случај со цел да ги добие сите релевантни информации и да понуди поддршка, во контекст на следните важни клучни аспекти:
Членот 4 од Договорот за Европската Унија вели дека „националната безбедност е исклучива одговорност на секоја земја-членка“.
Член 88, став 3 од Договорот за функционирање на Европската унија: „Секоја оперативна акција на Европол мора да се спроведе во соработка и во договор со властите на земјата-членка на која се однесува. Примената на присилните мерки е единствена одговорност на надлежните државни органи“.
Според член 6 од изменетата Регулатива на Европол, Европол може „да им предложи на надлежните органи на засегнатата земја-членка, преку националните единици, започнување, спроведување или координација на кривична истрага“.