Кога Владимир Путин испрати 200.000 војници во Украина на 24 февруари 2022 година, тој погрешно претпоставил дека е само прашање на денови кога неговата војска победнички ќе влезе во главниот град Киев, пишува Би-Би-Си во анализата на првата година од војната на Путин.
По серијата понижувачки повлекувања, неговиот првичен план целосно пропадна. Но, Русија сè уште не ја изгубила војната.
Најголемата инвазија во Европа од Втората светска војна, Путин до денес упорно ја нарекува „специјална воена операција“.
За официјален Кремљ, бомбардирањето цивили, уништувањето градови и раселувањето на 13 милиони луѓе не е војна.
Целта поставена од Русија на 24 февруари 2022 година. беше „демилитаризација и денацификација“ на Украина.
Путин рече, а руската пропаганда повтори, дека ќе го заштити народот на Украина од осумгодишно малтретирање и геноцид.
Исто така, целта на „специјалната воена операција“ на почетокот беше да се спречи НАТО да го прошири своето влијание врз Украина. Потоа додаде уште една цел – неутрален статус на Украина.
Претседателот Путин никогаш не го кажа тоа гласно, но високо на агендата беше соборувањето на владата на избраниот претседател на Украина.
„Непријателот ме означи како цел број еден, моето семејство е цел број два“, рече Володимир Зеленски.
Руските трупи двапати се обидоа да упаднат во претседателскиот комплекс, тврдат Украинците на почетокот на војната.
На крајот на денот, целта беше да се уништи идејата за Украина како модерна држава.
А потоа ги смени целите
По околу еден месец војна, по повлекувањето кај Киев, целите на војната драстично се променија.
Тогаш главна цел стана ослободувањето на Донбас, што е руско име за индустрискиот регион во источна Украина.
Лошата ситуација на бојното поле го принуди Путин постепено да анектира делови од Украина во септември, без целосно да контролира ниту еден од нив. Ниту Луганск, ниту Доњецк, ниту Херсон ниту Запорожје.
И тогаш беше принуден да се мобилизира, прва по Втората светска војна. Иако рече дека се работи за делумна мобилизација, во војна се повикани 300.000 луѓе.
Војната сега се води на линија долга 850 километри, а руските победи се мали и ретки. Она што требаше да биде брза руска победа сега е војна во која, западните аналитичари претпоставуваат, Украина би можела да победи. Идејата Украина да биде неутрална исчезна одамна.
Што постигна Путин?
Најголемиот успех што може да го тврди претседателот Путин е воспоставувањето на копнениот мост од руската граница до Крим, кој беше незаконски анектиран во 2014 година.
Путин зборуваше за заземањето на територијата што ги вклучува градовите Мариупол и Мелитопол како „значаен резултат за Русија“.
Азовското Море, во внатрешноста на Керченскиот теснец, „стана внатрешно море на Русија“, рече Путин, истакнувајќи дека ниту рускиот император Петар Велики не можел да го стори тоа.
Дали погрешил?
Освен копнената анексија на Крим кон Русија, крвавата војна е катастрофа за Русија. Путин досега постигна многу малку, освен што руската војска покажа невидена бруталност.
Градовите како Мариупол беа срамнети со земја, а има бројни докази за воени злосторства, како оној во Буча од првите недели од војната.
Сепак, најголемите слабости покажа руската армија. Тие се повлекоа од Херсон, конвојот во близина на Киев очајно пропадна, како и опсадата на самиот град. Потона крстосувачот Москва, гордоста на руската морнарица. Беше нападнат и значително оштетен Кримскиот мост. Но, што е најважно, руските загуби се огромни, а руското воено раководство покажа неверојатен аматеризам во многу ситуации.
Во меѓувреме, украинската армија значително се вооружува. По моќните ХИМАРС, кои во голема мера го сменија текот на војната, наскоро треба да добиеме модерни западни тенкови.
Но, војната не е ни приближно завршена. Борбата за Донбас продолжува. Русија го зазеде градот Соледар и се надева дека ќе стави крај на повеќемесечната битка за Бахмут.
Доколку е потребно, Путин може да ја прошири мобилизацијата и да ја продолжи војната. Русија е нуклеарна сила и тој тоа го објави повеќе од еднаш.
Доколку биде потребно, ќе употреби нуклеарно оружје за да ја заштити Русија, но и окупираната украинска територија, се закани повеќе пати.
Киев смета дека целта на Русија е да ја собори проевропската влада во Молдавија.
Дали Путин е оштетен?
70-годишниот Путин досега се оградуваше од воените неуспеси, но неговиот авторитет надвор од границите на Русија е нарушен.
Дома, руската економија изгледа на површина издржа низа западни санкции, иако буџетскиот дефицит се зголеми, а приходите од нафта и гас драстично се намалија.
Секој обид да се измери популарноста на Путин е полн со тешкотии.
Да се биде опозиција во Русија е многу ризично, со затворски казни за секој што шири „лажни вести“ за руската војска.
Оние кои се противат на руското раководство или побегнаа или, како главниот опозиционер Алексеј Навални, беа фрлени во затвор.
Свртување на Украина кон Запад
Семето на оваа војна беше посеано во 2013 година, кога Москва го убеди украинскиот проруски лидер да се повлече од планираниот пакт со Европската унија, што предизвика протести кои на крајот го соборија и доведоа до тоа Русија да го заземе Крим и да заземе земја на исток.
Четири месеци по руската инвазија во 2022 година, ЕУ ѝ додели на Украина кандидатски статус, а Киев се залага да биде прифатен што е можно поскоро.
Долгогодишниот руски лидер, исто така, очајно се обидуваше да ја спречи Украина да влезе во орбитата на НАТО, но неговиот обид за војната да ја обвини западната одбранбена алијанса се заснова на лаги.
Не само што Украина наводно се согласила на привремен договор со Русија пред војната за да остане надвор од НАТО, туку во март претседателот Зеленски понудил Украина да остане неврзана, ненуклеарна држава: „Тоа е вистината и мора да се признае“.
Дали НАТО е виновен за војната?
Земјите членки на НАТО се повеќе испраќаат системи за противвоздушна одбрана во Украина за да може Украина да ги заштити своите градови.
Западот, исто така, испраќа ракетни системи, артилерија и беспилотни летала кои помогнаа да се врати руската инвазија.
Но НАТО не е виновен за војната. Проширувањето на НАТО доаѓа како одговор на руската закана – Шведска и Финска аплицираа за членство само поради инвазијата.
Обвинувањето на НАТО за проширување на исток е руски наратив кој доби одредено место во Европа.
Пред војната, Путин побара НАТО да го врати часовникот во 1997 година и да ги отстрани своите сили и воена инфраструктура од Централна Европа, Источна Европа и Балтикот.
Во негови очи, Западот уште во 1990 година вети дека НАТО нема да се прошири „или педа на исток“, но сепак тоа го направи.
Сепак, ова беше пред распадот на Советскиот Сојуз, па ветувањето дадено на тогашниот советски претседател Михаил Горбачов се однесуваше само на Источна Германија во контекст на повторно обединета Германија.
Горбачов подоцна рече дека во тоа време „никогаш не се разговарало за темата за проширување на НАТО“.
НАТО тврди дека никогаш немала намера да распореди борбени трупи на своето источно крило сè додека Русија незаконски го анектираше Крим во 2014 година.
Сите информации поврзани со најновите случувања со војната во Украина можете да ги прочитате ТУКА.