Новинарот на „Гардијан“, Мајкл Колборн, во анализа за британскиот весник се осврна на десницата на Балканот, особено во Србија, и на врските на локалните политичари со рускиот претседател Владимир Путин.
Екстремно десничарските рабови на Србија, како што се наведува во анализата, ја поттикнуваат руската крвава инвазија на Украина.
Овие групи не само што помагаат да се разгори пламенот за поддршка на руската војна, тие добиваат и руска помош за да ја истуркаат сопствената опасна агенда во и онака нестабилен дел од Европа.
Како што војната на Русија во Украина се одолговлекува, Кремљ на своја страна ги има некои од најопасните и најопасните екстремно десничарски сили на Балканот.
Во април 2022 година, илјадници Срби излегоа на улиците на Белград во знак на протест поради поддршката на нивната влада за суспензијата на Русија од Советот за човекови права на Обединетите нации поради нејзината инвазија на Украина.
На митингот, демонстрантите вееја руски и српски знамиња и извикуваа слогани како: „Срби и Руси – браќа засекогаш!“.
Протестот во Белград го организираа екстремно десничарската група Народна патрола и нејзиниот лидер Дамњан Кнежевиќ, кои организираа и неколку други проруски собири.
Само неколку недели подоцна, Кнежевиќ и уште еден водач на Народната патрола отпатуваа од Србија во Русија.
Тие поминаа седум дена таму, на покана на неколку руски медиумски организации – вклучително и една водена од озлогласениот соработник на Путин, Евгениј Пригожин.
Многу Срби, според Колборн, веруваат дека Русија долго време дејствува како заштитник на Србија и нејзините интереси. Двете земји споделуваат словенски корени, а луѓето и во Русија и во Србија чувствуваат дека Западот ги демонизирал.
Кнежевиќ тврдеше дека Русија, заедно со Србија во југословенските војни во 1990-тите, неправедно била прикажана како агресор кога тие само се обидувале да ги заштитат своите етнички браќа.
Кнежевиќ и неговите пријатели ги преплавија социјалните мрежи со проруски предупредувања. Тие се сликаа како најпосветени бранители на Србите од сите можни надворешни закани.
Ова се однесува и на одбраната на оние кои, според нив, го бранат и српскиот народ.
Затоа еден регионален аналитичар рече дека српската екстремна десница дава „најконстантна и најинтензивна поддршка“ на руската инвазија на Украина.
Оваа поддршка вклучува повеќе од зборови или комплети.
Во мај оваа година, малата неофашистичка група „Српска акција“ објави видео на нивниот канал на „Јутјуб“ во кое е документирана посетата на Санкт Петербург што ја направиле неколку месеци претходно.
Неколку членови на Српската акција отпатуваа таму на покана на Руското империјално движење (РИМ), кое официјално е прогласено за терористичка група во САД и Канада.
Во видеото, водачот на РИМ, Денис Гариев, пука со пиштол и се фали дека предава речиси 1.000 Руси годишно во центарот за обука на движењето.
Еден ден откако Српска акција го објави тоа видео, Кнежевиќ се појави на прес-конференција во Санкт Петербург.
Со него беше и Александар Лисов, шефот на „Српско-рускиот културен и информативен центар“ обвинет за закани кон антипутин Русите кои живеат во Србија, како и активист на Младата гарда, младинското крило на политичката партија на Путин, Единствена Русија.
Во фокусот на интересот на новинарот на Гардијан не беше она што го кажа Кнежевиќ на оваа прес-конференција, туку каде се одржа – прес-центарот на Патриот Медиа Груп, медиумски конгломерат на чие чело на одбор на директори е Пригожин.
Патриот Медиа Груп беше една од трите медиумски организации за кои Народната патрола тврдеше дека ги поканила во Русија (другите го вклучија озлогласениот руски државен медиум РТ – за кој Кнежевиќ даде интервју во студио – и про-Кремљ таблоидот Комсомолскаја Правда).
Пригожин е човек кого, за жал, добро го познаваме во Bellingcat. Тој е поранешен осуденик и доверлив човек на Путин, подложен на американски санкции и баран од ФБИ за неговата наводна улога во руското мешање во изборите во 2016 година.
Тој заработил милијарди долари од договори на руската влада и наводно го контролира Вагнер, приватна воена компанија поврзана со бројни наводни воени злосторства во Африка и Украина.
Би било грешка да се игнорираат односите меѓу српската екстремна десница и Русија како бесмислени или недостојни за дополнително внимание.
Организациите за човекови права претходно оваа година предупредија дека екстремно десничарскиот екстремизам е во пораст во Србија.
Europride, меѓународниот ЛГБТ настан што требаше да се одржи во Белград овој месец, се соочи со низа насилни закани од екстремната десница, а српскиот претседател Александар Вучиќ најави дека ќе биде откажан.
Во соседна Босна и Херцеговина, каде националистичките тензии се закануваат да ја распарчат земјата, изборите се одржуваат во октомври.
Црна Гора, која се отцепи од Србија во 2006 година, наскоро би можела да има и нови избори.
Земјата сè уште е зафатена од спорови за нејзиниот национален идентитет, меѓу Црногорците кои се повеќе наклонети кон независност и самоидентификуваните Срби кои сакаат поблиски односи со соседна Србија.
Тензиите со Косово, кое прогласи независност од Србија во 2008 година и е дом на мало српско малцинство, остануваат најголемите точки на удар во регионот.
За жал, тајмингот е вистинскиот за екстремната десница на Србија да направи проблеми ако сакаат – и имаат пријатели во Русија да им помогнат.
Русија веќе почна да помага.
Документарниот филм на англиски јазик што неодамна беше емитуван на РТ им даде на Кнежевиќ и на другите српски екстремно десничарски фигури платформа да ги изразат своите ставови неоспорно.
„Како што Русија го ослободува рускиот свет преку денацификација и демилитаризација“, вели Миша Вачиќ, екстремно десничарска личност за која долго време се тврди дека е поврзан со Вучиќ и неговата владејачка Српска напредна партија, „ние Србите имаме право, преку специјални операции, да создадеме свој српски свет“.
„Ние ја игнорираме екстремната десница на Балканот на наша опасност. Нивните идеологии се засноваат на истите огорчености и поплаки што ги поттикнаа војните за распаѓање на Југославија во 1990-тите, но тие сега најдоа повеќе луѓе ширум светот, вклучително и Русија, подготвени да ги охрабри и поддржи“.
Не би било прв пат – американскиот Стејт департмент во неодамна декласифицираната депеша тврди дека Русија потрошила 300 милиони долари од 2014 година за да се обиде да влијае врз политичарите и другите ширум светот, вклучително и на Балканот.
„Русија можеби нема го запали овој пожар, но е повеќе од среќна што може да помогне во него“, заклучува Мајкл Колборн во анализата за „Гардијан“, а пренесува радио Сарајево.