Руската инвазија на Украина доведе до значителна промена во европското јавно мислење, бидејќи сега двојно повеќе Европејци, речиси две третини од нив, ја гледаат Москва како противник или ривал отколку пред војната, покажува истражувањето спроведено во 11 европски Земјите членки на Унијата.
Од друга страна, и покрај зближувањето меѓу Пекинг и Москва за време на руската агресија, европските граѓани се помалку желни за конкуренција и ривалство со Кина отколку Вашингтон и елитите во Европската унија, што го нагласува длабокиот трансатлантски јаз што може да има последици за безбедноста на Европа која останува зависна од американската поддршка за НАТО, пренесува Радио Слободна Европа (РСЕ) пишувањето на светските медиуми.
Повеќе од 60 отсто од Европејците веруваат дека Европа треба да „остане неутрална“ во американско-кинескиот воен конфликт околу Тајван, покажа анкетата објавена во средата.
Од друга страна, помалку од една четвртина, 23 отсто, би сакале нивната земја да застане на страната на Америка, доколку „Кина го нападне Тајван и САД ја одбранат“.
Наодите од истражувањето на Европскиот совет за надворешни односи (ЕЦФР), според Тајмс, ја нагласуваат длабоката трансатлантска поделеност меѓу Вашингтон и европското јавно мислење што може да има големи безбедносни импликации во време кога Европа останува зависна од американската поддршка за НАТО.
„Воочената блискост на Европа со САД не значи подготвеност да ги поддржи САД воено против Кина, во хипотетички конфликт околу Тајван“, велат Јана Пулјерин и Павел Зерка, високи соработници на Европскиот совет за надворешни односи со седиште во Берлин.
Тие додаваат дека „и покрај вмешаноста на Америка во спротивставувањето на Русија, малкумина Европејци веруваат дека треба да возвратат на услугата“.
Во просек, 62 отсто од анкетираните Европејци ја поддржуваат неутралноста во однос на Кина.
Четири петини од Австријците се за ова, додека дури и во Полска, најпроамериканската членка на Европската унија, мнозинството од 51 отсто се за неутралност.
Поддршката за неутралност ќе ги усложни односите и потенцијално ќе ја загрози поддршката на САД за европската безбедност додека конфликтот во Украина се одолговлекува, пишува Тајмс.
Сепак, додава весникот, тие бројки би можеле да се променат во случај на вистински американско-кинески конфликт, бидејќи Тајван е географски далечен и, за разлика од војната во Украина, таквата воена конфронтација изгледа неверојатно.
Анкетата на ECFR открива и промена на мислењето од почетокот на војната во Украина, а сега во споредба со 2021 година двојно е зголемен бројот на Европејци кои ја гледаат Русија како противник или ривал, истакнува Гардијан.
Иако петнаесет месеци откако Русија ја започна својата инвазија на Украина, речиси две третини од Европејците ја гледаат Москва како противник или ривал отколку пред војната, мислењата за долгорочните односи со Русија остануваат многу различни.
Истражувањето на ECFR, исто така, покажа дека големо мнозинство ја поддржува ЕУ да ги подобри своите одбранбени способности наместо да се потпира на САД.
Околу 64 отсто од испитаниците во 11-те земји-членки на ЕУ рекле дека Русија на Владимир Путин ја гледаат како конкурент (девет отсто) или како противник (55 отсто), што е двојно повеќе од бројот на оние кои се чувствувале така во истражувањето спроведено во 2021 година.
Сепак, уделот на луѓето кои имаат многу негативен став кон Русија варира – 74 отсто во Данска, 71 отсто во Полска, 70 отсто во Шведска, 67 отсто во Холандија и 62 отсто во Германија, додека 37 отсто мислат така во Италија и само 17 проценти во Бугарија.
Околу 39 отсто од Унгарците и 65 отсто од Бугарите ја гледаат Русија како сојузник или неопходен партнер.
Авторите на извештајот оценуваат дека загрижува тоа што „Италија е некаде помеѓу“, бидејќи другите членки на ЕУ може да стравуваат дека Рим ќе ја преиспита својата проукраинска позиција.
Помал процент од Европејците, речиси половина (48 проценти), рекле дека мислат дека нивната земја би требало да има „ограничени“ односи со Русија само ако војната заврши со мировен договор. Но, дури и таму има разлики.
Прекинувањето на сите врски со Русија најмногу е поддржано во Полска, 39 отсто, додека силна поддршка за целосна повоена соработка со Русија е изразена во Германија (26 отсто), Унгарија (32 отсто), Австрија (36 отсто) и Бугарија (51). проценти.
Анкетата, во која беа анкетирани повеќе од 6.000 луѓе во 11 земји-членки на ЕУ, покажа дека граѓаните се помалку желни за конкуренција и ривалство со Кина отколку Вашингтон и европската елита.
И покрај приближувањето на Кина со Русија за време на војната во Украина, повеќето Европејци сè уште ја гледаат Кина во голема мера како „незаменлив партнер“, пишува Њујорк Тајмс.
41 отсто од Европејците би поддржале економски санкции против Кина доколку Пекинг ѝ обезбеди значителна воена помош на Русија во нејзината инвазија на Украина, додека 33 отсто би се спротивставиле на таков потег.
Европските лидери, иако сакаат да соработуваат со Пекинг за глобалните прашања како што се климатските промени, ја сметаат Кина за „системски ривал“ и „економски конкурент“, се вели во стратешкиот документ на ЕУ.
Во говорот во март, претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен зазеде остар став кон Пекинг, за кој рече дека влегува во нова ера на „безбедност и контрола“ со политика „раздели и владеј“ и дека Европа мора да го намали ризикот во клучни сектори.зависност од Кина.
Нејзините ставови се поблиски до оние на администрацијата на Џо Бајден, додека европското мислење е поблиско до она на Макрон, рече Полерин.
Макрон и германскиот канцелар Олаф Шолц го минимизираа ривалството со Кина.
Сепак, Њујорк Тајмс укажува на оценката на Филип ле Кур, експерт од кинескиот аналитички центар при Институтот за азиска социјална политика, најважното откритие од истражувањето на ECFR е дека само 31 отсто од Французите и 33 отсто од Германците ја гледаат Кина како „партнер“, додека 50 отсто Германци и 41 отсто Французи ја гледаат Кина како ривал или противник.
Така, како што пишува Њујорк Тајмс, и двајцата лидери, иако поблиску до европското расположение од лидерите на ЕУ и Вашингтон, ќе се соочат со предизвик на домашен фронт, но можеби ќе им биде полесно да ја намалат зависноста од трговијата со Кина, особено Германија во нејзиниот клучен автомобилски сектор.
Ле Кур посочи дека Европејците се или „во голема мера апатични“ кон Кина или се претпазливи, особено за кинеските инвестиции во европската инфраструктура, технолошките компании и медиумите.
„Европејците не сакаат зголемување на кинеските странски директни инвестиции – толку многу за иницијативата „Појас и пат“, рече Ле Кур.
Погледот на Европејците за САД е подобрен од 2021 година, но три четвртини од испитаниците се согласија дека Европа не може „секогаш да се потпира на САД“ и дека ѝ требаат сопствени одбранбени капацитети, посочува Еуроњуз.
Во случај Трамп да се врати во Белата куќа, 34 отсто од испитаниците рекле дека безбедносната алијанса со САД би била значително послаба, 22 отсто дека би била малку послаба, 15 отсто дека ништо нема да се промени, додека 6 отсто рекле дека ќе биде нешто посилно.
Загриженоста за можниот реизбор на Трамп, исто така, доведе до силна поддршка од 74 отсто за идејата дека ЕУ треба да се грижи за сопствената одбрана наместо да се потпира на САД за безбедност.